کلام ایام ـ ۳۲۶، عید عظیم مبعث و جریان نهر بهشتی به عالم دنیا


روزها و شب های ماه عظیم رجب با همه نورانیت و صفا و برکات گسترده آن سپری شد و این ماه جلیل به پایان خود نزدیک شده. از به پایان رسیدن این ماه پر از رحمت و برکت، حزنی و اندوهی در قلوب اهل ذکر و دعا و روزه داران جریان می یابد شبیه حزنی که در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان احساس می شود. بالخصوص در زمان حاضر که غصه و اندوه شدید و گسترده از ناحیه ابتلاء عده زیادی از انسانها به این بیماری بسیار خطرناک که در سطح جهانی شیوع یافته و امنیت خاطر و آرامش جهانیان را به خطر انداخته است.
اما توجه به حادثه ای عظیم با برکات بی پایان آن می تواند امیدی در دلها به وجود آورد و آن حزن و اندوه را کم کند و یا حتی از بین ببرد و آن اینکه اکنون در زمان شب بیست و هفتم ماه رجب و سالروز مبعث پیامبر خاتم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و زمان شروع نزول آخرین کتاب آسمانی قرار گرفته ایم.
در انتهای چنین شبی در برهه ای از زمان آخرین شخصیت از پیامبران خدای سبحان به مقام نبوت و رسالت مبعوث شد و اولین بخش از آیات قرآن مجید، آخرین کتاب آسمانی به عالم دنیا نازل شد. نزول قرآن مجید در اصل و مرحله ای و مرتبه ای خاص در شب قدر و در ماه رمضان تحقق یافته است. اما نزول آن بصورت تدریجی و جهت آموزش انسانها، هم زمان با بعثت پیامبر خاتم به مقام رسالت در چنین شبی آغاز شده و به جریان افتاده است.
هم در شب قدر و برای نزول دفعی مجموع قرآن در آن مرتبه خاص فوق فهم عادی و هم برای نزول تدریجی و شروع آن، احتیاج به ظرفیت زمانی خاصی وجود داشت و تحقق آن ظرفیت در شب قدر و همین شب مبعث امکان پذیر بود. و ما قبلاً در مقالات مربوط به شب قدر و ماه رمضان بطور مفصل در این زمینه مطالبی نوشته ایم و در آن مقالات منتشر شده است.
قصد اصلی از نوشتن این مقدمه در این مقاله آن است که از فرصت عظیم به وجود آمده در چنین شبی و روزی استفاده مناسب بعمل آید جهت رسیدن به خواسته ها و نیازهای ضروری و بلکه دراثر دعا و توسل عمومی و درخواست رحمت و غفران از پروردگار عالمیان این بلای عظیم جهانی هم از جامعه و کشور خودمان و همه جوامع انسانی و همه کشورهای جهان امروز برطرف شود و این آرزو البته قابل تحقق است، الا اینکه برای نزول رحمت واسعه الهی در یک جامعه لازم است عموم مردم به دعا و درخواست از خدای رئوف رحیم و غفور کریم روی آورند و در سطح جهانی هم عموم انسانها و یا اکثریت تأثیر گذار از آنها به رحمت و غفران پروردگار عالمیان متوسل شوند و از اسماء و صفت ذات قدّوس الله استمداد کنند کما اینکه خود او ـ جل جلاله ـ فرمود:
« وَلِلَّهِ الْأَسْمَآءُ الْحُسْنَى‏ فَادْعُوهُ بِهَا… » (الاعراف/۱۸۰) یعنی: اسماء الحسنی اختصاص به الله دارد و او را با آنها بخوانید.
جای امیدواری وجود دارد که اهل ذکر و پیروان دین توحیدی در کنار عمل به توصیه های پزشکان و دانشمندان و رعایت کامل اصول بهداشتی جهت جلوگیری از ابتلاء به این بیماری بسیار خطرناک (کرونا) و تلاش برای ریشه کن ساختن آن، به قدرت و رحمت پروردگار عالمیان متوسل شوند و از عنایات ذات قدّوس او در این شب و روز بسیار مبارک بهره برداری کنند و از طریق دعا و استغفار و بطور کلی «ذکر الله کثیر» رفع این بلای جهانی را از خدای سبحان درخواست کنند.
لازم به تذکر است که دعاها و اعمال عبادی زیادی برای شب و روز مبعث در کتابهای دعا ذکر شده است و بسیار ضرورت دارد که از همین اول شب اعمال این شب مبارک را طبق آنچه که در کتابهای معتبر دعا مثل کتاب مشهور و سهل الوصول «مفاتیح الجنان » تألیف شیخ عباس قمی ـ رحمة الله علیه ـ ذکر شده است، شروع کنیم و برای حصول آمادگی روحی جهت دعا و تأثیرات آن به وجود مبارک رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و همه ذوات مقدسه معصومین ـ سلام الله علیهم اجمعین متوسل شویم و خدای توّاب را به اسماء الحسنای خود و به آن ذوات مقدسه قسم بدهیم تا مشمول عنایات و توجهات خاص آن ذات قدّوس در این شب و روز پربرکت قرار بگیریم.
لازم است توجهات عمومی انسانها به این مطلب جلب شود که دعای حقیقی، قضاء پروردگار عالمیان را تغییر می دهد. بطوریکه وجود مبارک امام رضا ـ علیه السلام ـ به نقل از امام سیدالساجدین ـ علیه السلام ـ فرمود:
« إِنَّ الدُّعاءَ لَيَرُدُّ الْبَلاءَ وَ قَدْ أُبْرِمَ إِبْرامًا »(۱) یعنی: دعا بلا را برطرف می کند، بعد از اینکه به مرحله ابرام رسیده است.
همچنین امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:
« إِنَّ اَلدُّعَاءَ يَرُدُّ اَلْقَضَاءَ وَ قَدْ نَزَلَ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ قَدْ أُبْرِمَ إِبْرَاماً »(۲) یعنی دعا قضاء را برطرف می کند در حالیکه از آسمان نازل شده و به سختی ابرام [محکم] شده است.
درباره اصل دعا و آثار آن در زندگی انسانها هم وجود مبارک پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمود:
« اَلدُّعَاءُ سِلاَحُ اَلْمُؤْمِنِ وَ عَمُودُ اَلدِّينِ وَ نُورُ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ »(۳) یعنی: دعا سلاح مؤمن و ستون دین و نور آسمانها و زمین است.

برای شب مبعث نماز مخصوصی در کتابهای دعا و اعمال این شب ذکر شده و بطور کلی عبادت در چنین شبی ثواب و پاداش عظیمی دارد و از اعمال این شب نورانی زیارت امیرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ است که گفته شده افضل اعمال این شب است. این زیارت شریف در بخش زیارت های امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ برای شب و روز مبعث در کتاب مفاتیح الجنان ذکر شده است.

دعای جلیلی هم برای شب مبعث ذکر شده است که با عبارت ذیل شروع می شود:

«اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِالتَّجَلِّي الْأَعْظَمِ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ وَ الْمُرْسَلِ الْمُكَرَّمِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ … »(۴) برای روز مبعث هم نمازی ذکر شده و تلاوت سوره ها و دعاهائی بعد از آن شبیه آنچه برای شب مبعث معین شده و گفته شده است که روزه آن روز پاداش و ثواب عظیمی دارد. از جمله اعمال این روز شریف و در رأس اعمال آن زیارت رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و امیرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ قرار دارد.

در سالهای قبل به مناسبت روز شریف مبعث مقالاتی در همین وبسایت منتشر شده از جمله:

کلام ایام ـ۴۳، حادثه عظیم مبعث رسول اکرم (ص ) و شماره ـ ۴۴ (در دو بخش)

کلام ایام ـ ۱۲۴، مبعث رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) و نزول برکات بی پایان

کلام ایام ـ ۱۹۳، امواج برکات خداوند در ماه رجب، عید مبعث رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)

کلام ایام ـ ۲۶۷، ماه رجب نهری سرشار از رحمت و برکات خدا (بخش پنجم) اعیاد ماه رجب

توصیه می کنیم مقالات فوق الذکر مورد توجه و مطالعه مجدد قرار بگیرد.

کلام ایام ـ 263، ماه رجب نهری سرشار از رحمت و برکات خدا
بخوانید

در این بخش دو قطعه از مقالات قبلی را عیناً ذکر می کنیم:

«بعثت پیامبر اکرم اسلام حضرت محمد (ص) به مقام رسالت و نبوت و آغاز نزول آخرین کتاب آسمانی عظیم ترین و مبارک ترین حادثه در تاریخ زندگی انسان ها می باشد.

در قرآن مجید داستان زندگی پیامبران خدا از مرحله بعثت آن ها شروع شده و فقط در مورد حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی بن مریم (ع)  به مناسبتی ذکری از جریان تولد و آغاز زندگی آن ها شده است. و در مورد وجود مبارک رسول اکرم (ص) هم در آیه ای از قرآن به دوران کودکی آن حضرت، اشاره ای شده است که کودک یتیمی بود و مورد عنایت و حفاظت خاص پروردگارش قرار داشت.

شروع داستان پیامبران از مرحله بعثت، نشان دهنده اهمیت خاص این مرحله از زندگی آن ها است. و نقشی که بعثت آن بزرگواران در ارتباط با زندگی انسان ها داشت.

آخرین روزهای این ماه پربرکت یعنی شب و روز بیست و هفتم رجب حادثه عظیم بعثت آخرین پیامبر خدا حضرت محمد (ص) واقع شده است. شروع رسالت آن بزرگوار با نزول تعدادی از آیات کتاب آسمانی همراه بوده است.

آیات نازل شده در شب بعثت و روز بعثت در این مقاله همراه با تفسیر و توضیح فشرده ای ذکر خواهد شد.

از امام جواد- علیه السلام- نقل شده است که فرمود:

«إِنَّ فِي رَجَبٍ‏ لَيْلَةً هِيَ خَيْرٌ لِلنَّاسِ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ وَ هِيَ لَيْلَةُ سَبْعٍ‏ وَ عِشْرِينَ‏ مِنْهُ نُبِّئَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِي صَبِيحَتِهَا…»(۵) یعنی در ماه رجب شبی است که از آنچه آفتاب بر آن می تابد بهتر است و آن شب بیست و هفتم ماه است که در صبح آن، رسول الله- ص- به رسالت و نبوت مبعوث شد…

در کلام شریف امام جواد- ع- عظمت و خیریّت شب مبعث پیامبر اکرم (ص) به زیباترین و رساترین صورت تجلّی یافته است. یعنی عظمت و فواید آن شب از هر آنچه که در معرض تابش آفتاب قرار دارد، بیشتر است.

در چنین شبی متعالی ترین مرتبه از رحمت خداوند و علم او، به فضای زندگی انسان ها نازل شده است. در حقیقت عظمت و برکات نازل شده از طرف خداوند بسوی بندگانش را در آن شب، با هیچ ترازوئی نمی توان ارزیابی کرد و ارزش و فواید و آثار آن حادثه مبارک مستمر و بی پایان است.

برکات شب مبعث

رحمت واسعه و برکات عظیم خداوند در شب و روز مبعث در دو صورت جریان یافته است! یکی: ظهور شخصیت بی نظیر و استثنائی رسول خدا- ص- در مقام رسالت و نبوت. در این حادثه خداوند پرده ای را از سیمای شریف ترین مخلوقات خود کنار زد تا نور متمرکز در وجود او برای عالمیان بتابد. وجود آن حضرت برترین مرتبه تجلّی رحمت خداوند بود و این تجلّی از بعثت آن گوهر بهشتی تا ابد استمرار خواهد یافت و نور شخصیت او دائماً در حال تابش خواهد بود و هرگز خاموش نخواهد شد.

دیگری: نزول آیات کتاب آسمانی است که در شب مبعث شروع شد و استمرار یافت و در دوره نبوت آن حضرت کامل شد. و این نور هم دائماً در حال درخشش خواهد بود و مشعل های آن هرگز خاموش نخواهد شد.»(۶)

بهتر است جریان بعثت وجود مبارک رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ را از کلام امیرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ نقل کنیم. آن بزرگوار در این زمینه در یکی از خطبه های خود فرمود:

«إِلَى أَنْ بَعَثَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ مُحَمَّداً [صلی الله علیه وآله] رَسُولَ اللَّهِ لِإِنْجَازِ عِدَتِهِ وَ إِتْمَامِ نُبُوَّتِهِ مَأْخُوذاً عَلَى النَّبِيِّينَ مِيثَاقُهُ، مَشْهُورَةً سِمَاتُهُ كَرِيماً مِيلَادُهُ»(۷) یعنی تا اینکه خداوند سبحان محمد رسول الله را – صلّی الله علیه و آله و سلّم – برای انجام وعده خویش و کامل نمودن نبوتش مبعوث فرمود، درحالیکه از پیامبران قبلی در مورد او پیمان گرفته بود ] که به او ایمان بیاورند و موضوع ظهورش را به پیروان خود بشارت دهند [ درحالیکه علاماتش مشهور و میلادش شریف و ارجمند بود. ما بحث تفصیلی در مورد کلام امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در موضوع بعثت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و همچنین ذکر و توضیح کلام شریف حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را در این زمینه به بخش «تحلیلی از سیره رهبران آسمانی» و سیره شریف رسول الله (صلّی الله علیه و آله و سلّم) موکول می کنیم و در این بخش به اشاره اجمالی به موضوع زمینه های حادثه بعثت اکتفا می کنیم.

زمینه های مقام نبوت و رسالت در وجود شریف رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم)

حادثه بعثت آن حضرت با مقدمات و زمینه های خاص و آمادگی قبلی همراه بود به طوریکه امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در بیان حوادث مربوط به سیره شریف او می فرماید:

«وَ لَقَدْ كَانَ یجَاوِرُ فِی كُلِّ سَنَة بِحِرَاءَ فَأَرَاهُ، وَ لایرَاهُ غَیرِی»(۸) یعنی او [رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم] در هر سال مجاور کوه حرا می شد و من او را می دیدم [اجازه داشتم نزد او بروم]  و غیر از من کسی او را نمی دید.

آن وجود مبارک با آن رفتارهای خاص، بدون اینکه دیگران متوجه عبادات و حالات خاص او بشوند، دور از مردم و در حال تنهایی با برقراری ارتباط های خاص با پروردگارش برای مقام نبوت و رسالت آماده می شد. البته آمادگی آن وجود شریف با آموزش و تربیت خاص خداوند از همان دوران کودکی و از زمانی شروع شده بود که او را از شیر گرفتند. بطوریکه امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در این زمینه فرمود:

«وَ لَقَدْ قَرَنَ اللَّهُ بِهِ ( صلی ‏الله‏ علیه ‏و آله و سلّم )مِنْ لَدُنْ أَنْ کَانَ فَطِیماً أَعْظَمَ مَلَکٍ مِنْ مَلَائِکَتِهِ یَسْلُکُ بِهِ طَرِیقَ الْمَکَارِمِ وَ مَحَاسِنَ أَخْلَاقِ الْعَالَمِ لَیْلَهُ وَ نَهَارَهُ»(۹) یعنی خداوند عالم از زمانی که رسول گرامی خود (صلی الله و علیه و آله وسلّم) را از شیر گرفتند بزرگترین ملک از ملائکه خود را همراه او قرار داد تا شب و روز راه بزرگواری و محاسن اخلاقی را به او آموزش دهد.

مجموعاً از بررسی حوادث زندگی آن حضرت و سخنان ائمه معصومین (علیهم السلام) در این زمینه روشن می شود که آن وجود مبارک قبل از حادثه بعثت و شب مبعث هم از طریق نوعی وحی با پروردگار عالمیان به صورت خاصی در ارتباط بوده و تحت مراقبت ها و آموزش های خاصی قرار داشته است.»(۱۰)

ادامه دارد…

 

پاورقی ها:

۱ـ کافی (اصول)، شیخ کلینی، کتاب الدعاء، باب «ان الدعاء یردّ البلاء و القضاء» حدیث ۴ (انتشارات علمیه اسلامیه، ج۴، ص۲۱۵)

۲ـ همان، باب « ان الدعاء یردّ البلاء و القضاء» حدیث ۳ (ا نتشارات علمیه اسلامیه، ج۴، ص۲۱۵)

۳ـ همان، باب «ان الدعا سلاح المؤمن» حدیث ۱ (انتشارات علمیه اسلامیه، ج۴، ص۲۱۳)

۴ـ مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی اعمال شب بیست و هفتم ماه رجب

۵ـ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۶، ص۲۸۸، حدیث ۶۸۵۶

۶ـ وبسایت حکمت طریف، بخش کلام ایام، شماره ۴۳

۷ـ نهج البلاغه، خطبه اول

۸ـ نهج البلاغه، خطبه، ۱۹۲، مشهور به خطبه قاصعه

۹ـ همان

۱۰ـ وبسایت حکمت طریف، بخش کلام ایام، شماره ۱۲۴

دکمه بازگشت به بالا
بستن