پرسش و پاسخ ـ ۴، آدم و حوا چگونه از بهشت به زمین آمدند؟

پرسش: در مورد فرود آمدن آدم و حوا از بهشت به زمین توضیح دهید؟

پاسخ: در مورد آدم و حوا و فرودآمدن آن‌ها از بهشت به زمین به‌صورت فشرده توضیحی می‌آوریم و آن این‌كه آدم و حوا اولین مخلوق از نوع انسان‌ها بودند كه برای زندگی در زمین آفریده شدند. یعنی در اصل آدم و همسرش برای زندگی در زمین آفریده شدند و بنا بود در زمین زندگی كنند‏، به‌طوری‌كه خداوند فرمود:

«وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَةِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی ﭐلْأَرْضِ خَلِیفَةً» (البقرة /٣٠) اما به علتی و یا عللی خداوند عالم آن‌ها را در بهشت اسكان داد. طبعاً این اسكان موقتی بود و آن‌ها بنا بود بعد از مدتی و طی یك دوره آموزشی به زمین آورده شوند و زندگی در زمین را شروع كنند‏ اما به جهت رفتاری كه از آن دو سر زد‏، در همان ابتدا و قبل از طی آن دوره معین از بهشت اخراج شدند.

علت اسكان آن‌ها در بهشت و یا یكی از علل آن ممكن است موضوع مشقت زندگی در زمین برای آن‌ها باشد. چون آن‌ها اولین موجودات انسانی بودند و زندگی در زمین در ابتدا توأم با مشقت‌ها و سختی‌ها بود. اما زندگی برای انسان‌ها ی بعدی به‌لحاظ تجربیاتی كه انسان‌های اولی به‌دست آورده‌اند آسان‌تر خواهد بود.

خداوند در قرآن كریم در این زمینه می فرماید:

«فَقُلْنَا یَا ءَادَمُ إِنَّ هَـٰذَا عَدُوٌّ لَّکَ وَلِزَوْجِکَ فَلَا یُخْرِجَنَّکُمَا مِنَ ﭐلْجَنَّةِ فَتَشْقَىٰ – إِنَّ لَکَ أَلَّا تَجُوعَ فِیهَا وَلَا تَعْرَىٰ» ( طه / ١١٧-١١٨) یعنی : گفتیم ای آدم این موجود (شیطان) دشمن تو و دشمن همسر تو است‏، مبادا شما را از بهشت بیرون كند كه در آن صورت به رنج و زحمت خواهی افتاد، [به‌طوری‌كه] برای تو است كه در آن‌جا[ یعنی در بهشت] نه گرسنه می‌شوی و نه بدون لباس.

در بهشت نوعی زندگی توأم با آسایش و رفاه برای آدم و همسرش فراهم بود و با اخراج از آن‌جا آن موقعیت از بین رفت و آن‌ها دچار مشقت شدند.

لازم به ذكر است كه بهشت آدم‏، بهشت آخرت نبود، بلكه جایی بود در همین عالم دنیا. چون از بهشت آخرت كسی اخراج نمی‌شود و زندگی در آن و نعمت‌های آن همیشگی است. پس با این توضیح معلوم می‌شود كه این عقیده كه گفته می‌شود: اگر آدم(ع) آن خطا را مرتكب نمی‌شد، فرزندان او در بهشت بودند و دچار سختی‌های زندگی در دنیا نمی‌شدیم، عقیده باطلی است! چون اگر آدم و حوا از بهشت اخراج نمی‌شدند، اصلاً ما انسان‌ها متولد نمی‌شدیم‏، به‌جهت این‌كه بهشت محل تولد انسان نبود.

امیرالمؤمنین علی علیه السلام در این زمینه می‌فرماید:

«و اهبطه الی دار البلیه و تناسل الذریه» (نهج‌البلاغه خطبه اول) یعنی : خداوند او را هبوط داد به جایگاه آزمایش و به‌وجودآمدن نسل و فرزندان. یعنی عالم دنیا محل تناسل و تولد فرزندان است نه بهشت!

البته باز لازم به ذكر است كه وقتی گفته می‌شود: بهشت آدم غیر از بهشت آخرت بود‏، لازم نیست تصور شود كه این دو بهشت دو حقیقت كاملاً جدا از هم باشند! بلكه می‌شود گفت: بهشت آدم مرتبه‌ای از بهشت آخرت بود و بعضی از صفات آن‏، یعنی بهشت آخرت در آن‌جا وجود داشت. و در همین زمینه باز امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرماید:

«ثم بسط الله سبحانه له فی توبته و لقّاه کلمة رحمته و وعده المردّ الی جنته» (نهج‌البلاغه خطبه اول) یعنی: خداوند بعد از اخراج آدم (ع) از بهشت، فرصت توبه برای او به‌وجود آورد و كلمة رحمتش را به او تعلیم فرمود و وعده داد به او بازگشت به بهشت را.

الیاس کلانتری

۱۳۹۱/۱/۹