۲۴-علت خواندن قرآن با حزن؟

سؤال: آیا این که می‌گویند قرآن با حزن نازل شده و با حزن بخوانید صحیح است؟ آیا این با نشاط و شیرینی کلام خدا منافات ندارد؟

پاسخ :در قرآن مجید آیات زیادی وجود دارد که با بشارت همراه است و این آیات عامل ایجاد نشاط و امیدواری و سرور در انسان‌ها می‏شود، مثل آیات مشتمل بر اوصاف بهشت و نعمت‏های آن و آیاتی که حاکی از رحمت خداوند بر بندگان و غفران گناهان است.

آیاتی هم وجود دارد که حاکی از مجازات افراد متخلف و عذاب‏های جهنم و نزول عذاب آسمانی بر اقوام می‏باشد. طبعاً آیات دسته اول عامل امیدواری و سرور و نشاط خواهد بود و تعداد این نوع آیات هم بیشتر از آیات نوع دوم می‏باشد. یعنی در روش آموزشی قرآن مجید هم بشارت و هم انذار هر دو مورد توجه قرار گرفته، ولی روی عامل بشارت بیشتر تکیه شده است بنابراین آیات مربوط به بهشت و پاداش‏های خداوند بیشتر از آیات مربوط به جهنم و مجازات‏ها است.

امّا حزن انسان وقت قرائت قرآن به جلالت و عظمت قرآن و دقت و مراقبت در مورد آیات و عظمت محتوا و معانی آن می‏باشد و منافاتی با نشاط قرائت کننده و شیرینی کلام خدا ندارد. در این قسمت به چند مورد از هر سه دسته آیات اشاره‎ای می‏کنیم، یعنی آیات بشارت، آیات انذار، و آیات مربوط به عظمت قرآن و جلالت آن:

«وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ» (آل عمران / ۱۳۳) بشتابید به‎سوی مغفرتی از پروردگارتان و بهشتی که وسعت آن آسمان‏ها و زمین است.

«يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُقِيمٌ  ـ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ» (التوبه / ۲۱-۲۲) یعنی پروردگارشان آنها را بشارت می‏دهد به رحمتی از جانب خود و رضوانی و باغ‏های بهشتی که در آنها عظمت‎های همیشگی و پایدار قرار دارد و آنها در آن باغ‏های بهشتی به‎طور دائم زندگی خواهند کرد و نزد خداوند پاداش عظیمی وجود دارد.

«إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أُولَئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ» (البینه / ۶) یعنی کسانی که کافر شدند از اهل کتاب و از  مشرکان، آنها در آتش جهنم به‏ طور ابدی قرار خواهند داشت و آنها بدترین مخلوقات هستند.

«إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلا ثَقِيلا» (المزّمّل / ۵ )یعنی ما بر تو نازل می‏کنیم کلامی سنگین و با عظمت.

الیاس کلانتری