۱۴۶/۱-دلائل اثبات نبوت پیامبر (ص) چیست؟!

pic23_www.jahaniha.com_3بخش دوم

سؤال:دلائل اثبات نبوت پیامبر (ص) کدام است و از چه طریقی می شود ثابت کرد که او از طرف خداوند به پیامبری انتخاب شده بود؟!

پاسخ:در بخش اول این سؤال به اصل موضوع اعجاز قرآن اشاره ای شد و گفته شد که قرآن مجید معجزه دائمی پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) است. و در این بخش به وجوه اعجاز قرآن اشاره ای می کنیم و یکی از آن وجوه را به صورت تفضیلی بیان می کنیم.

آیت بودن قرآن مجید وجوه متعددی دارد و به طور کلی از هر جهت و نظری به آن توجه شود و مطالب این کتاب مورد بررسی و تحقیق قرار بگیرد، آیت (معجزه) بودن آن آشکار خواهد شد. در کتاب های تفسیری و کلامی وجوه مختلفی را برای اعجاز آن ذکر کرده اند.

کتاب های مستقلی هم از طرف دانشمندان قرآن شناس و مفسران قرآن در زمینه اعجاز قرآن و وجوه مختلف آن نوشته شده است.

 به طور کلی در قرآن مجید جهت اثبات این که این کتاب از علم خداوند نازل شده و فوق بشری است، بارها «تحدّی» شده است. یعنی انسان ها به مقابله و معارضه دعوت شده اند. این تحدّی همگانی است و در همه زمان ها و مکان هابرقرار است. خداوند عالم در آیاتی از قرآن انسان ها را به مقابله و معارضه دعوت کرده و از آن ها خواسته است که اگر باور ندارند که این کتاب از علم خداوند نازل شده، کتابی مثل آن و یا ده سوره مثل سوره های آن و یا حتی یک سوره مثل سوره های آن را بیاورند و اگر بر این کار قدرت نداشتند، و این که هرگز هم چنین قدرتی نخواهند داشت، بدانند این کتاب جنبه بشری ندارد و از علم خداوند نازل شده است. این جا به یکی از موارد تحدّی قرآن اشاره ای می کنیم. خداوند می فرماید:

«أَمْ يقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَياتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ–  فَإِلَّمْ يسْتَجِيبُوا لَكُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا أُنْزِلَ بِعِلْمِ اللَّهِ وَأَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ» (هود/ ۱۳-۱۴) یعنی: یا می گویند که این ]قرآن[ را به صورت افتراء ساخته است، بگو شما هم ده سوره افترائی مثل آن را بسازید و بیاورید و هر کس را می خواهید به غیر از خدا فرا خوانید، پس اگر نتوانستند دعوت شما را اجابت کنند، بدانید جز این نیست آن از علم خدا نازل شده و این که معبودی جز او نیست. پس آیا تسلیم می شوید؟!

در تفسیر المیزان بحث مفصلی در این زمینه در تفسیر آیات ۲۱ تا ۲۵ سوره بقره آمده است. و گفته شده است که قرآن در هر زمانی و مکانی نسبت به همه انسان ها تحدّی عمومی دارد. و در این بحث وجوهی برای تحدّی و اعجاز قرآن ذکر شده و مورد بحث استدلالی قرار گرفته است. وجوه ذکر شده عبارتند از:(۱)

۱-تحدّی قرآن به علم

۲-تحدّی به شخصی که قرآن بر او نازل شده.

۳-تحدّی قرآن به خبر دادن از غیب

۴-تحدّی قرآن به عدم اختلاف در آن

۵-تحدّی به بلاغت

البته به طوری که قبلاً به آن اشاره شد، وجوه اعجاز قرآن محدود به مواردی که در کتاب های تفسیری و کلامی ذکر شده است، نمی باشد، و بلکه در اثر تحقیقات علمی جدید و توجه به قرآن از دیدگاه علوم مختلف وجوه جدیدی برای اعجاز آن آشکار خواهد شد. اما در این بحث در حدّ جواب به یک سؤال به ذکر و توضیح فشرده یکی از وجوه اکتفا می کنیم.

297ـ آیا عذاب خدا درباره جنایتکاران و ظالمان به انسانها ابدی است؟
بخوانید

عدم اختلاف در قرآن

خداوند می فرماید:

«أَفَلَا يتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا» (النساء/۸۲) یعنی آیا در قرآن تدبّر نمی کنند که اگر از جانب غیر خدا بود، قطعاً در آن اختلاف زیادی می یافتند.

در این آیه از قرآن ادّعا شده است که:

اولاً:در قرآن هیچ اختلافی وجود ندارد.

ثانیاً:اگر کتابی از ناحیه انسان ها به وجود آمده باشد و در آن کتاب مباحثی مثل مباحث قرآن مطرح شود، به طور قطع اختلاف زیادی در آن پیدا خواهد شد.

توضیح این که در کتاب قرآن مباحث زیادی مربوط به عالم آفرینش و موجودات آن طرح شده است. و اگر بنا باشد یک انسان کتابی مثل قرآن پدید آورد، لازمه اش این است که چنین انسانی بتواند نسبت به همه موجودات عالم، علم کامل پیدا کند و این علم هم هرگز تغییری در آن پیدا نشود و در همه زمان ها آنچه را اول گفته است و آنچه را بعداً خواهد گفت یکجا و مجموعاً در ذهن خود حاضر کند!!! و چنین چیزی از قدرت هر موجودی جز خداوند خارج است.

یعنی لازمه اینکه یک انسان کلامی بوجود آورد که مشتمل بر موضوعات مختلف باشد و حوادث زندگی انسان ها هم در آن ذکر شود و به حوادث مربوط به آینده هم نظارتی داشته باشد، و سؤالات انسان ها را هم در آن کلام بیاورد و همچنین به آن سؤالات در آن کلام جواب دهد، قطعاً اختلاف های فراوانی در آن کلام وجود خواهد داشت.

به عنوان مثال: اگر یک دانشجوی رشته طب در زمان ورود به این رشته تحصیلی، بخواهد نظریات خود را در مورد علم طب بنویسد و بعداً که چند سال در این رشته تحصیل کرد، باز هم نظریات خود را در مورد همان علم بنویسد و بعداً که از این رشته تحصیلی فارغ التحصیل شد – حتی در حد طب عمومی – نظریات خود را بنویسد، به طور قطع این نظریات مثل هم و مطابق هم نخواهد بود. چون در مرحله اول نسبت به این علم مبتدی بود و در مرحله دوم اندکی اطلاعات پیدا کرده بود و در مرحله سوم و مراحل بعدی اطلاعات بیشتر و یا در حد تخصّص در یکی از رشته های آن بدست آورده است. در این صورت اختلافات فراوانی در نظریات او پیدا خواهد شد.

به طور کلی لازمه اینکه یک انسان کلامی در زمینه های ذکر شده بیاورد که هیچ اختلافی در اجزاء آن نباشد، این است که بتواند تمامی کلماتی را که در طول عمرش گفته است، یکجا و مجموعاً در ذهن خود حاضر کند و اینکه بتواند کلماتی را که در آینده خواهد گفت یکجا از قبل بداند و در ذهنش حاضر کند. انسان ها چه سؤالاتی از او خواهند کرد و آن سؤالات و جواب های آن ها را هم از قبل یکجا بداند و در ذهنش حاضر کند و چنین چیزی قطعاً محال است و از قدرت هر موجودی خارج است. جز خداوند عالم. یعنی چنین کاری فقط از قدرت نامحدود خداوند عالم بر می آید.

الیاس کلانتری

۹۴/۱۱/۴

پاورقی:

۱-المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱، تفسیر آیات ۲۱-۲۵ سوره بقره   

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن