کلام ایام – ۴۵، شعبان ماه پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم
شعبان ماه پیامبر خدا (ص)
در معارف دین توحیدی احادیث زیادی در جلالت و عظمت ماه شعبان از ذوات مقدسه معصومین (ع) نقل شده است. از مجموع این روایات بر می آید که این ماه بعد از ماه رمضان افضل ماه های سال است. این ماه پر برکت به وجود مبارک رسول خدا (ص) انتساب یافته و تکریم آن به هر صورتی باشد، بالخصوص با روزه گرفتن در آن ابراز محبت به آن بزرگوار و تکریم وجود مبارک او محسوب می شود.
از پیامبر گرامی اسلام نقل شده است که فرمود:
«شَعْبَانُ شَهْرِي وَ شَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ فَمَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ شَهْرِي كُنْتُ شَفِيعَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ صَامَ يَوْمَيْنِ مِنْ شَهْرِي غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَهْرِي قِيلَ لَهُ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ»(۱) یعنی شعبان ماه من است و رمضان ماه خداوند است، و کسی که یک روز از ماه من را روزه بگیرد، من در روز قیامت شفیع او خواهم بود، و اگر کسی دو روز از ماه من را روزه بگیرد، گناهان گذشته او مورد غفران قرار می گیرد و اگر کسی سه روز از ماه من را روزه بگیرد به او گفته می شود، اعمالت را از نو شروع کن. یعنی تمام گناهان تو بخشیده شد. و احتمالاً این معنا هم مورد نظر باشد که، اعمال قبلی تو پذیرفته شد.
از امیرالمؤمنین علی (ع) نقل شده است که فرمود:
«مَنْ صَامَ شَعْبَانَ مَحَبَّةً لِنَبِيِّ اللَّهِ ص وَ تَقَرُّباً إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَحَبَّهُ اللَّهُ وَ قَرَّبَهُ مِنْ كَرَامَتِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ أَوْجَبَ لَهُ الْجَنَّةَ»(۲) یعنی کسی که ماه شعبان جهت محبت پیامبر خدا (ص) و تقرب به خداوند- عزّوجلّ- روزه بگیرد، خداوند او را دوست خواهد داشت و او را به مقام کرامت خود نزدیک خواهد کرد و بهشت را بر او واجب خواهد کرد. یعنی روزه گرفتن در ماه شعبان با توجه به اینکه این ماه شریف به پیامبر خدا انتساب دارد و اینکه کسی از این جهت قصد تقرّب به خداوند پیدا کند، مورد محبت و کرامت خداوند قرار خواهد گرفت و از اهل بهشت خواهد بود.
از امام رضا (علیه السلام) نقل شده است که فرمود:
«كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يُكْثِرُ الصِّيَامَ فِي شَعْبَانَ إِلَى أَنْ قَالَ وَ كَانَ يَقُولُ شَعْبَانُ شَهْرِي وَ هُوَ أَفْضَلُ الشُّهُورِ بَعْدَ شَهْرِ رَمَضَانَ فَمَنْ صَامَ فِيهِ يَوْماً كُنْتُ شَفِيعَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»(۳) یعنی رسول خدا (ص) در ماه شعبان زیاد روزه می گرفت، و امام (ع) کلام خود را ادامه داد تا اینکه گفت: رسول خدا (ص) می فرمود: شعبان ماه من است و آن افضل ماه ها بعد از ماه رمضان است، پس کسی که یک روز از آن را روزه بگیرد من روز قیامت شفیع او خواهم بود. برای این ماه جلیل عباداتی در احادیث ذوات مقدسه معصومین (ع) ذکر شده است که هر کدام آثار و نتایج و برکات خاصی در زندگی دنیوی و اخروی انسان خواهد داشت. و همچنین دعاهای خاصی برای شب ها و روزهای این ماه تعیین شده است مثل «مناجات شعبانیه» و بطور کلی مراتب عظیمی از برکات و رحمت خداوند در مجموع این ماه و در روزهای خاص آن بر مؤمنین نازل می شود.
وقوع چند حادثه بسیار مبارک در این ماه، به عظمت آن افزوده است و آن ها عبارتند از:
۱-ولادت سرور آزادگان، حضرت سیدالشهداء امام حسین (علیه السلام)
۲-ولادت سرور جوانمردان حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام)
۳-ولادت امام سید الساجدین و زین العابدین حضرت علی بن الحسین (علیهما السلام)
۴-ولادت آخرین حجت پروردگار عالم، خاتم اوصیاء، امام عصر حضرت مهدی (علیه السلام)
و بخواست خداوند در ادامه بحث از جلالت خاص ماه شعبان در مورد هر چهار حادثه مبارک کلامی خواهیم آورد.
الیاس کلانتری
۹۵/۲/۲۱
پاورقی ها:
۱-وسائل الشیعه، شیخ حرّ عاملی، داراحیاء التراث العربی، بیروت- لبنان، ج ۷، ص ۳۶۶، ح ۲۴
۲-همان، ص ۳۶۴، ح ۱۴
۳-همان، ص ۳۶۳، ح ۱۱