۱۸۷-آیا ابدی بودن بهشت و جهنم با اعمال محدود دنیا تناسبی دارد؟!
سؤال:ابدی بودن بهشت و جهنم را مشکل می توان باور کرد چون تناسبی با اعمال محدود این دنیا ندارد!
پاسخ:ابتداءً لازم است بهشت و جهنم را به زبان علمی و به صورت صحیح معرفی کنیم. شما چه تصوری از بهشت و جهنم دارید؟! آیا تصور شده است که بهشت و جهنم صِرفاً جهت پاداش اعمال انسان ها و یا مجازات آن ها آفریده شده است. یعنی آیا تصور این است که روز قیامت فقط و صِرفاً حالت یک دادگاه را دارد و انسان ها در آنجا بازپرسی می شوند و اگر اعمالی خوبی از آن ها سر زده بود پاداش می گیرند و اگر خلافکار بودند مجازات می شوند! آیا تعریف بهشت و جهنم این است؟! طبعاً این تعریف در مورد بهشت و جهنم صحیح و یا حداقل عالمانه و کامل نیست. تعریف صحیح این دو حقیقت دقیق تر و مفصل تر است از آنچه گفته شد و از آنچه در ذهن عده ای از انسان ها قرار دارد.
بهشت مقصد آفرینش انسان می باشد و انسان ها در اصل جهت زندگی در آنجا آفریده شده اند. و انسان موجودی ابدی است و حیاتی که خداوند به او عطا کرده، از او گرفته نخواهد شد. البته نوع حیات او تغییر خواهد کرد. همچنان که در عالم دنیا تغییرات و تحولاتی در حیات او جریان یافته، بطوریکه مواد تشکیل دهنده بدن او در ابتداء مقداری مواد بی جان زمین بوده، و بعداً آن مواد در مسیر قوانین حاکم به آن تحول پیدا کرده و حیات نباتی پیدا کرده و بعد به صورت جاندار در آمده و بعد حیات انسانی به او القاء شده و بعد از تولد هم مراحلی از حیات را طی کرده و به مرحله ای رسیده که به صورت موجودی دارای قوه عقل در آمده است. این تحولات بعد از انتقال از دنیا هم به صورت های خاصی و تا وضعیت معینی ادامه پیدا خواهد کرد تا سرانجام او وارد زندگی در بهشت و یا- العیاذ بالله- در جهنم شود.
جهنم در عالم دنیا قرار خواهد داشت و عالم دنیا و یا به بیان صحیح تر بخشی از آن به صورتی غیر از صورت فعلی مبدّل خواهد شد، بطوریکه سر تا سر آن را نوعی آتش فرا خواهد گرفت گو اینکه انرژی های موجود در مواد تشکیل دهنده زمین آزاد خواهد شد و همه جا پر از آتش خواهد شد. لازم به ذکر است که حادثه قیامت در کره زمین تحقق خواهد یافت، و آنچه که در حادثه قیامت به زمین ضمیمه خواهد شد.
کسانی که روح آن ها به نحوی با مواد زمینی و دنیوی سنخیت پیدا کرده و کدر و آلوده شده، در همین عالم دنیا خواهند ماند و قدرت نجات از این عالم را پیدا نخواهند کرد. و آن ها اهل جهنم خواهند بود.
اما روح هائی که لطیف شده و استعداد صعود از عالم دنیا را پیدا کرده اند- در اثر ایمان و اعمال صالح- یعنی اعمال مناسب برای زندگی در بهشت- از فضای قیامت و عالم دنیا صعود خواهند کرد و وارد فضای بهشت خواهند شد.
زندگی در بهشت با خواص حقیقی روح انسان و قوای اصلی آن تناسب دارد. انسان در آنجا به خواسته های حقیقی خود خواهد رسید و زندگی بسیار لذت بخشی خواهد داشت. و آن زندگی استمرار خواهد داشت و آنچه خدا به انسان عطا کرده چه اصل حیات و چه نعمت های آن، از او پس گرفته نخواهد شد.
به اصل زندگی در بهشت و نعمت های آن در عرف آموزش های دینی پاداش خداوند گفته می شود. میزان این پاداش ها و چگونگی آن ها البته با اعمال انسان ها در دنیا تناسب خواهد داشت، اما آیا این تناسب در جهت زمان و مدت بهره مندی خواهد بود یا نوع دیگری، به خواست خداوند در ادامه این بحث به آن اشاره خواهیم کرد.
زندگی در جهنم شدیداً با طبیعت اصلی و حقیقی و اولیه انسان در تضاد است. یعنی زندگی بسیار زجرآوری است و اهل جهنم مبتلا به عذاب های شدیدی خواهند بود که در رأس آن عذاب ها آتش جهنم قرار دارد. یعنی اصلاً فضای جهنم سر تا سر آتش خواهد بود. زندگی در جهنم هم قطع شدنی نیست یعنی مرگی برای اهل جهنم در کار نخواهد بود. مگر عده ای از اهل جهنم که بعد از مدتی اقامت در آن، آزاد خواهند شد و زندگی آن ها تحولی پیدا خواهد کرد، اما کسانی که روح آن ها کاملاً فاسد و آلوده شده، بطور ابدی در جهنم خواهند ماند- پناه می بریم به رحمت و غفران خداوند- ابدی بودن در بهشت یا جهنم از ناحیه خواص روحی انسان ها خواهد بود و آن به نوع اعمال انسان ها و نحوه زندگی دنیوی آن ها ارتباط خواهد داشت، نه زمان ارتکاب اعمال.
ما از سؤال کننده محترم می پرسیم: اگر یک انسان در همین عالم دنیا مقداری بذر یک گیاه قیمتی و ارزشمندی را در مزرعه بپاشد و آن مزرعه را آبیاری کند و یا آن مزرعه از ناحیه آب باران آبیاری شود، و مجموعاً آن کشاورز چند ساعت در آن مزرعه کار کند، آیا محصول بدست آمده از آن مزرعه فقط چند ساعت نیازهای او را تأمین خواهد کرد؟! احتمال دارد محصول بدست آمده نیازهای یک یا چند سال او را تأمین کند و او از ناحیه محصول آن مزرعه، سال ها لذت ببرد، در حالی که فقط چند ساعت در آن مزرعه کار کرده بود. همچنین آیا اگر یک انسان یک عدد هسته درخت میوه ای را در حیات خانه خود و یا در باغی و امثال آن، در زمین قرار دهد و مقداری خاک روی آن بریزد و در فاصله های معینی مقداری آب در آنجا بریزد و سرانجام آن یک عدد هسته درخت تبدیل به یک درخت میوه شود. و ده ها سال میوه بدهد، لذت صاحب آن فقط به اندازه چند دقیقه یا چند ساعت خواهد بود؟!
سؤال دیگری می پرسیم و آن اینکه اگر یک انسان مرتکب قتل انسانی شود، و عملی که موجب کشته شدن یک انسان شده، یک دقیقه یا چند ثانیه طول بکشد مثل بکار انداختن یک اسلحه و شلیک یک گلوله، آیا این انسان را فقط باید چند ثانیه یا یک دقیقه مجازات کرد؟! اگر یک انسان در یک اقدامی چند دقیقه ای مرتکب قتل عده ای از انسان ها شود، آیا فقط چند دقیقه باید او را مجازات کرد؟!
مثال دیگر: اگر یک انسان با یک بی احتیاطی و یا به صورت عمدی در عرض چند ثانیه به چشمان خودش آسیب بزند بطوری که چشمان او از بین برود و او نابینا شود، آیا او از ناحیه نابینا شدن فقط چند ثانیه یا یک دقیقه رنج خواهد برد؟!
جواب این سؤالات روشن است و هیچ عقل سالمی برای آن ها جواب مثبت نخواهد داشت. یعنی پاداش و مجازات انسان در آخرت به نوع اعمال انسان ها و حالات روحی آن ها ارتباط خواهد داشت نه زمانی که آن ها صَرف یک عمل کردنده اند، اعم از عمل خیر و یا شر. در زمینه پاداش و مجازات اعمال در آخرت قبلاً مقالاتی در بخش پرسش و پاسخ در همین سایت (حکمت طریف) تحت شماره ها و عناوین ذیل منتشر شده و توصیه می کنیم آن مقالات مورد مطالعه قرار بگیرد و ابهامات دیگر در این زمینه برطرف شود.
«65-آیا خداوند مهربان بنده های خود را مجازات می کند؟!»
«66-حقیقت عذاب های خداوند یا عذاب های اخروی چیست؟!»
«151-محاسبه پاداش و مجازات اعمال انسان ها در آخرت بر چه مبنائی خواهد بود؟!»
الیاس کلانتری
۹۵/۴/۳۰