۱۹۶-چرا امامزاده ها در ایران بیشتر از عربستان است؟!

 

635426855441030204سؤال: چرا با وجود اینکه عریستان مهد اسلام است در آنجا امامزاده ای وجود ندارد، اما در ایران این همه امامزاده است؟

پاسخ: ظاهراً منظور سؤال کننده از امامزاده، بقعه و ساختمانی است که بر روی قبور امامزاده ها ساخته شده و مردم به زیارت آن بقعه ها می روند. چون در عرف عامه مردم به آن بقعه ها و اماکن زیارتی هم امامزاده گفته می شود. و الّا اگر مراد از امامزاده خود شخصیت فرزندان امامان (علیهم السلام) باشد، که آن ها غالباً در عربستان زندگی کرده اند و از دنیا رفته اند و قبورشان در سرزمین عربستان قرار دارد.

این سؤال و سؤالات مشابه آن اخیراً در جامعه ما زیاد مطرح می شود و در بعضی موارد ضمیمه ای هم به آن اضافه می کنند و می گویند ما ایرانیان به زور شمشیر مسلمان شده ایم، در حالیکه این مطلب صرف نظر از اینکه درست است یا نادرست و حقیقت دارد یا یک شعار تبلیغی است، مطلب دیگری است و ما بخواست خداوند بعداً به آن پاسخ خواهیم داد و فعلاً به پاسخ اصل این سؤال می پردازیم.

اما علت اینکه در کشور ایران تعداد زیادی بقعه و اماکن زیارتی به نام امامزاده وجود دارد و مردم به زیارت آن ها می روند، این موضوع به موقعیت فرهنگی و فکری و عقیدتی ایرانیان ارتباط دارد، همچنین کمتر بودن امامزاده ها، یا به نظر سؤال کننده نبودن آن ها در عربستان.

 ابتداءً تذکر این نکته ضروری است که اسلام دین آسمانی جهانی است و بررسی و تحقیق در مورد معارف و فرهنگ آن هیچ ربطی به محل ظهور آن ندارد. و ظهور آن در عربستان، محدودیتی برای نفوذ آن در مناطق مختلف جهان ایجاد نکرده است. همچنانکه حضرت مسیح (علیه السلام) یک پیامبر شرقی محسوب می شود، اما شریعت او در تمام اروپا و آمریکا منتشر شده و اکثر مدعیان پیروی از آن حضرت در آن کشورها زندگی می کنند.

وقتی پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) ظهور کرد به فاصله اندکی خبر ظهور او در مناطق جهان منتشر شد. و دین خدا مورد توجه جهانیان قرار گرفت. این انتشار سریع هم به رفتارها و مدیریت و شخصیت پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) ارتباط می یافت، و هم به محتوای فرهنگی دین خدا، و هم به عقاید پیروان شریعت های قبلی که طبق توصیه پیامبران آن ها، منتظر ظهور پیامبر آخرالزمان بودند.

در مملکت ایران به لحاظ سابقه تمدن و فرهنگ حاکم بر این منطقه زمینه پذیرش فرهنگ دین توحیدی شدیدتر بود و مناطق دیگری هم در روی زمین شباهتی با موقعیت فرهنگی ایران داشتند مثل عراق و مصر و یمن. لذا پذیرش دین خدا در این مناطق که دارای سابقه تمدن طولانی بودند، عمیق تر از مناطق دیگر از جمله عربستان بود.

ایرانیان از همان ابتداء گرایش خود را به پذیرش صورت حقیقی دین خدا ابراز کردند و از آنچه عرب و دستگاه های حکومتی بعد از رحلت پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به آن اضافه کرده بودند، فاصله گرفتند.

صورت حقیقی دین خدا در پیروی از اهل بیت رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) جریان دارد، لذا ایرانیان از همان ابتداء با محبت به خاندان رسالت و پیروی از آن ها مشهور بودند. و همین جریان عامل اصلی مخالفت دستگاه های حکومتی عربی با ایرانیان بود.

امامان معصوم (سلام الله علیهم) و فرزندان آن ها در بین مردم ایران محبوبیت شدیدی داشتند. این محبوبیت در استقبال ایرانیان از وجود مبارک امام رضا (علیه السلام) و ازدیاد روز به روز این محبوبیت، تجلّی آشکاری داشت بطوریکه مأمون خلیفه عباسی را به شدت نگران کرد، تا جائی که او اقدام به کشتن آن حضرت با دسیسه های سیاسی کرد و سرانجام آن بزرگوار را مخفیانه مسموم کرد.

187-آیا ابدی بودن بهشت و جهنم با اعمال محدود دنیا تناسبی دارد؟!
بخوانید

امامزاده ها در بین مردم ایران از احترام و حمایت خاصی برخوردار بودند و شخصیت های بزرگ علمی آن ها هم، به لحاظ امنیتی که در ایران داشتند، علاقمند به هجرت به ایران و سکونت در این مملکت بودند و هم برای یاد دادن معارف حقیقی دینی به ایرانیان، و گاهی این شخصیت ها به دعوت ایرانیان جهت آموزش معارف دینی و همچنین در امان ماندن از فشارهای سیاسی دستگاه های حکومتی به ایران می آمدند. حکومت هائی که مرکزیت آن ها در عربستان و سوریه و عراق قرار داشت یعنی منطقه مرکزی عالم اسلام.

هجرت سادات علوی و فرزندان امامان به ایران بعد از سفر وجود مبارک امام رضا (علیه السلام) به ایران و استقرار او در این مملکت بیشتر شد.

امام رضا (علیه السلام) در ایران علاوه به محبوبیت شدیدی که بین مردم داشت، به ظاهر از احترام خاصی هم در حکومت مأمون خلیفه عباسی برخوردار بود و بر حسب ظاهر مقام ولایت عهدی داشت. لذا سادات علوی تمایل زیادی به سفر به ایران و اقامت در این مملکت را داشتند. در نتیجه عده قابل توجهی از آن بزرگواران به ایران آمدند و در رأس شخصیت های خاندان رسالت حضرت معصومه (علیها السلام) دختر امام کاظم و خواهر امام رضا (علیهما السلام) و فرزندان دیگر امام کاظم (علیه السلام) قرار داشتند.

البته هجرت شخصیت های خاندان رسالت و سادات علوی به ایران قبل از آن زمان شروع شده بود، مثلاً در دوره امارت حجاج بن یوسف ثقفی از طرف حکومت بنی امیّه در عراق و وجود فشارهای سیاسی شدید برای شیعیان و فرزندان امامان علیهم السلام، عده قابل توجهی از امامزادگان به ایران سفر کردند.

با این توضیحات علت اصلی وجود امامزاده ها در ایران و ساخته شدن بقعه و بارگاه بر روی قبور آن ها و زیارت مردم از آن ها روشن می شود. اما اینکه چرا در عربستان امامزاده ای وجود ندارد؟! -طبق این سؤال- در پاسخ می گوئیم، حقیقت موضوع به این صورت نیست. بلکه در عربستان امامزاده های زیادی زندگی کردند و از دنیا رفتند و قبور آن ها در همان کشور قرار دارد. اما حکومت های مستقر در عربستان، با اختناق شدیدی که در تاریخ صدور اسلام در آن مناطق ایجاد کرده بودند، مانع توجه مسلمین به شخصیت های خاندان رسالت می شدند، چه در ایام حیات آن ها و چه بعد از رحلتشان و بر عکس مردم ایران و بعضی از مناطق دیگر هم در زمان حیات آن شخصیت های بزرگوار، آن ها را تکریم می کردند و هم بعد از رحلتشان در ایران  و مناطق دیگری، در مقام تکریم آن ها، بقعه و بارگاهی بر روی قبور آن ها ساختند و با اشتیاق و علاقه قلبی به زیارت آن ها می روند.

اما در مورد عربستان و موضوع زیارت حرم و بارگاه امامان معصوم (علیهم السلام) و امامزاده ها و علت تخریب بارگاه ائمّه بقیع (علیهم السلام) و سایر اماکن متبرّکه به خواست خداوند در ادامه این بحث توضیحاتی خواهد آمد.

البته قابل ذکر است به جهت اشتیاق شدید مردم ایران و بطور کلی شیعیان به زیارت بقعه و حرم امامزادگان تعداد زیادی بنا و ساختمان و بقعه و باصطلاح امامزاده غیر حقیقی هم در ایران به وجود آمده و لازم است تحقیقات کارشناسانه ای در شناسائی امامزاده های حقیقی انجام گیرد.

در ادامه این بحث به جهات دیگری از موضوع امامزاده ها و زیارت آن ها و نتایج ساخته شدن زیارتگاه ها و سنت زیارت در ایران و مناطق دیگر جهان مثل مصر و عراق خواهیم پرداخت.

الیاس کلانتری

۹۵/۶/۲

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن