۲۲۶ـ آیا در روز عاشورا ملائکه جهت نصرت امام حسین ـ علیه السلام ـ به کربلا نازل شدند؟!

indexسؤال:آیا این خبر صحیح است که روز عاشورا فرشتگان به کمک امام حسین ـ علیه السلام ـ آمدند، و آن حضرت کمک آنها را نپذیرفتند!

پاسخ:

قبل از پاسخ به اصل این سؤال لازم است موضوع نصرت آسمانی در مورد پیامبران خدا و پیروان آنها مورد توجه و بحث و بررسی قرار بگیرد! لذا ابتداءً اصل این موضوع را مورد بحث قرار می دهیم. موضوع نصرت آسمانی و بوسیله ملائکه جهات و ابعاد متعددی دارد و این بحث شاخه های زیادی پیدا می کند، از جمله :

۱ـ نصرت خداوند به مؤمنان از طریق قوانین متعارف جاری در عالم

۲ـ نصرت مؤمنان از طریق فوق عادی و فوق متعارف

۳ـ امداد های غیبی به مؤمنان  توسط ملائکه

۴ـ ملائکه و نقش آنها در زندگی انسانها

۵ـ سنت های لایتغیر خداوند در جهت امداد به پیروان دین توحیدی

۶ـ شرایط لازم برای نزول ملائکه جهت نصرت مؤمنین

۷ـ در کدام حوادث تاریخی نصرت آسمانی بر مؤمنان نازل شده است؟!

ما بحث در جهات فوق الذکر را به فرصت های مناسبی موکول می کنیم و اصل موضوع نزول نصرت آسمانی را بطور اجمالی در آیات قرآن مورد بررسی قرار می دهیم ، و بعد به بحث در موضوع نزول ملائکه برای نصرت امام حسین ـ علیه السلام ـ روز عاشورا و در کربلا می پردازیم

نزول نصرت آسمانی برای پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم )

خداوند شخص پیامبر گرامی خود را جهت برقراری نظام دین توحیدی بطور دائم توسط ملائکه مورد حمایت خود قرار می داد. چون آن حضرت تمام شرایط لازم برای دریافت نصرت آسمانی را دارا بود و بطور کلی رواج معارف دین توحیدی و انتشار آن در سطح عالم احتیاج به این نوع حمایت و نصرت داشت. جلوه های زیادی از این نوع نصرت خداوند درباره آن وجود کریم در سیره شریفش آشکار است.از جمله امداد خداوند در شب هجرت و بعدها در زمان بازگشت از غزوه تبوک و حوادث زیاد دیگر . بطوریکه خداوند در جریان هجرت آن حضرت از شهر مکه و تعقیب مشرکان  مکه جهت پیدا کردن و کشتن او می فرماید:

«إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ»(التوبه /۴۰) یعنی: اگر شما او را یاری نکنید [او تنها نمی ماند] بطور قطع خدا او را یاری کرد. خداوند ـ عّزوجل ـ به اراده قطعی خود مبنی بر یاری پیامبرش اشاره ای فرموده و متذکر نصرت خود در جریان هجرت و تعقیب دشمنان جهت پیدا کردن و باز داشت و کشتن او شده است. و در ادامه آیه کریمه می فرماید:

«فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيهِ وَأَيدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا» یعنی: خداوند آرامشی از جانب خود را بر او نازل کرد و او را با سپاهی یاری کرد که شما آن سپاه را نمی دیدید. در این آیه خداوند با صراحت اعلام کرده است که در جریان هجرت و اختفاء پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و اله وسلم ـ درغار، پیامبرش را بوسیله سپاهی نامرئی یاری کرد و مانع گرفتار شدن و کشته شدن آن حضرت شده است.

نزول نصرت آسمانی برای مؤمنین

گفته شد شخص پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ در هر زمانی و تمام جنگ ها و شرایط گوناگون مشمول نصرت آسمانی بود.اما مؤمنین در بعضی از مواقع استحقاق امداد آسمانی را بدست آوردند و در آن موقعیت مشمول عنایات خاص پروردگار عالمیان و نصرت آسمانی شدند، مثل جنگ بدر. خداوند می فرماید:

«لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيوْمَ حُنَينٍ …»(التوبه/۲۵) یعنی: خدا شما را در جاهای زیادی یاری کرده و همچنین در روز [غزوه] حنین …و در آیه کریمه ابتداءً اشاره ای به یکی از سنت های خداوند بطور ضمنی شده. و بطور خاص و صریح هم جریان نزول امداد آسمانی در جریان جنگ حنین را ذکر کرده است. اینکه فرمود در «مواطن کثیره» یعنی در جاهای زیاد و کنار حوادث متعدد، نشان دهنده، این حقیقت است که موضوع نزول نصرت آسمانی برای مؤمنین یک حادثه اتفاقی و نادر نبوده است و بلکه مبتنی بر یکی از سنت های لا یتغیر خداوند می باشد.

 در ادامه بحث در مورد موضوع نصرت آسمانی و نزول ملائکه برای امداد مؤمنین می فرماید:

« ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنْزَلَ جُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَذَلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ» (التوبة/۲۶) یعنی:آنگاه الله آرامش خود را بر رسولش و بر مؤمنین فرستاد و سپاهی را نازل کرد که شما آنها را نمی دیدید، و کسانی  را که  کفر ورزیدند مجازات کرد و آن است جزای کافران. در این آیه هم به نزول ملائکه جهت یاری پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ و همچنین یاری مؤمنین اشاره شده است. قابل توجه است که نزول «سکینه» یعنی آرامش از طرف خدا را نسبت به رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ جدا از مؤمنان اعلام فرموده است. یعنی: نگفت بر رسولش و مؤمنین، بلکه کلمه «علی» را در آیه تکرار فرمود. از این نوع بیان مطلب هم بطور ضمنی و در دید فنّی تفسیری بر می آید که «سکینه» خداوند و نصرت او در مرتبه ای برای شخص رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ و در مرتبه دیگری برای مؤمنین نازل شده است.

نزول نصرت آسمانی در جنگ بدر

خداوند ـ عزوجل ـ در موارد دیگری از قرآن کریم هم به موضوع نزول نصرت آسمانی و ملائکه اشاره کرده است و از جمله می فرماید:

«وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنْتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ » (آل عمران/۱۲۳) یعنی: خداوند بطور قطع شما را در [جنگ] بدر یاری کرد، در حالیکه شما [از  نظر قوای نظامی] ناتوان بودید،پس ملتزم تقوا شوید باشد که شکر کنید. در این آیه اشاره ای شده به مورد دیگری از نزول نصرت آسمانی توسط ملائکه به مؤمنین در مقابل سپاه کفار که بقصد کشتن آنها و پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ و در هم شکستن ارکان نظام دین توحیدی از شهر مکه به مدینه آمده بودند.در آیه بعدی مطلب با وضوح بیشتر و اشاره ای به بعضی از جهات آن بیان شده است. می فرماید:

کلام ایام - 71، یادی از شکوه ماه رمضان
بخوانید

«ِاذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَنْ يكْفِيكُمْ أَنْ يمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُنْزَلِينَ » (آل عمران/۱۲۴)یعنی: وقتی که به مؤمنان می گفتی آیا شما را کفایت نمی کند اینکه پروردگارتان شما را یاری کرد با سه هزار فرشته نازل شده! در این آیه تصریح شده به اینکه نصرت مذکور در آیه قبلی با نزول ملائکه تحقق یافت و بنابر علت و حکمتی تعداد آن گروه از ملائکه را هم ذکر کرده است.

شرایط بهره مندی از امداد آسمانی

در آیه بعدی به یکی از سنت های لایتغیر خداوند در جهت امداد مؤمنان  و شرایط نزول آن نوع نصرت آسمانی اشاره ای کرده می فرماید:

«بَلَى إِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَيأْتُوكُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هَذَا يمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُسَوِّمِينَ » (آل عمران/۱۲۵)  یعنی: بلی اگر صبر کنید و متلزم تقوا شوید و آنها [کافران] بطور ناگهانی و سریعاً برشما حمله کنند، پروردگارتان شما را یاری می کند با پنج هزار فرشته نشان دار، در این آیه یه شرایط لازم و موضوع استحقاق دریافت امداد آسمانی اشاره شد. و آن اینکه ، اولاً : امداد مؤمنین در جنگ با کفار یک سنت خدائی است و این سنت دائماً برقرار است

ثانیاً: نزول ملائکه برای یاری مؤمنین متناسب با نیازهای آنها می باشد، یعنی در جنگ بدر سه هزار فرشته برای امداد مؤمنین  نازل  شدند ولی در صورت لزوم تعداد بیشتری از آنها نازل می شوند.

ثالثاً: از عبارات آیه کریمه بر می آید که خداوند گروهی از ملائکه را به منظور کمک به مؤمنان  در مواقع ضروری آفریده است

رابعاً: دریافت امداد آسمانی احتیاج به تحقق شرایطی دارد و در جنگ بدر این شرایط فراهم شد.

نزول ملائکه روز عاشورا در کربلا

اصل این سؤال در مورد نزول ملائکه جهت یاری امام حسین ـ علیه السلام ـ در کربلا بود. اما جهت روشن شدن موضوع و جواب مستدل به این سؤال اصل موضوع  نزول ملائکه برای یاری مؤمنین مورد بررسی قرار گرفت. در آیه ۱۲۵ سوره آل عمران ، یعنی آیه فوق الذکر به شرایط نزول ملائکه جهت یاری مؤمنین اشاره ای شده، و در بررسی نهضت مقدس حسینی و آن دفاع با شکوه و بی نظیر در طول تاریخ روشن می شود که امام حسین ـ علیه السلام ـ و همراهان او در کربلا و جنگ روز عاشورا  بطور کامل  استحقاق دریافت امداد آسمانی را بدست آورند. و هیچ گروهی در تاریخ ادیان به اندازه سپاه امام ـ علیه السلام ـ با اوصاف ذکر شده در آیه کریمه تناسب و تطابق پیدا نکرده است.

آنها صبری در این جنگ نابرابر از خود نشان دادند که در تاریخ زندگی انسانها نظیر ی برای آن وجود نداشته. همچنین آنها درعالیترین درجات ملتزم تقوای خداوند بودند در حدی که قلم و بیان از ذکر تفصیلی آن ناتوان است و آن ها در حالیه تعدادشان حدود صد نفر و یا کمی کمتر یا بیشتر نبودند، مورد حمله یک سپاه سی هزار نفری قرار گرفته اند و با استقامتی با شکوه با سپاه شیطان جنگیدند و عظمت و جلال و شکوه دین آسمانی و حمایت از آن و وفاداری نسبت به امام زمام خود را به تمام جهانیان و در طول تاریخ نشان دادند.

پس سپاه امام حسین ـ علیه السلام ـ طبق آیات قرآن  بالاترین درجات استحقاق امداد آسمانی را بدست آوردند و از نظر معیارهای قرآنی و سننت های پرودگار عالمیان طبعاً باید مشمول نصرت آسمانی قرار می گرفتند لذا بر مبنای روایتی در ساعت اول صبح روز عاشورا و زمان شروع جنگ،نصرت آسمانی بر آنها نازل شد. بطوریکه امام صادق ـ علیه السلام ـ به نقل از پدر بزرگوارش امام باقر ـ علیه السلام ـ فرمود:

«لَمّا الْتَقَی الْحُسَیْنُ ع وَ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ لَعَنَهُ اللَّهُ وَ قَامَتِ الْحَرْبُ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی‏ النَّصْرَ حَتَّی رَفْرَفَ عَلَی رَأْسِ الْحُسَیْنِ ع ثُمَّ خُیِّرَ بَیْنَ النَّصْرِ عَلَی أَعْدَائِهِ وَ بَیْنَ لِقَاءِ اللَّهِ فَاخْتَارَ لِقَاءَ اللَّه‏» (۱)یعنی وقتی [سپاه امام ] حسین ـ علیه السلام ـ و عمربن سعد که خدا لعنتش کند ، با هم تلاقی کردند و جنگ شروع شد خداوند ملائکه را جهت نصرت او نازل کرد و آنها بالای سر امام ـ علیه السلام ـ چرخیدن ، سپس آن حضرت مخیر شد بین پذیرش نصرت آسمانی بر دشمنانش  و بین ملاقات خداوند[شهادت ] پس او ملاقات پروردگارش را اختیار کرد.

پس جواب سؤال شما این است که بلی ملائکه در روز عاشورا جهت یاری امام حسین ـ علیه السلام ـ و همراهانش نازل شدند و آن حضرت جهت حکمتی شهادت را اختیار فرمود. چون شهادت او و یارانش متضمن آثار پر برکت عظیمی برای دین خدا بود. و ما به خواست خداوند درمقالات « کلام ایام » در ارتباط با حادثه عاشورا بحثی تفصیلی در این زمینه خواهیم آورد.

الیاس کلانتری

۱۳۹۶/۷/۱۱

پاورقی:

۱ـ لهوف ، سید بن طاووس، انتشارات سرور ص ۱۵۴

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن