۳۶-چرا انسان باید نیاز به پرستش داشته باشد؟!

41559_762پاسخ: لازم است بدانیم منظور شما از پرستش چیست؟! آیا مراد پناه بردن به یک قدرت عظیم و رحمت بی انتها و به طور کلی یک پناهگاه روحی و آرامش پیدا کردن در آن، در مقابل تنهائی ها و خوف ها و نگرانی ها و نیازهای مختلف است. یا عمل کردن از روی ناچاری به بعضی از دستورها و تکالیف و محدود شدن بعضی از خواسته ها و تمایلات.

 کدام یک از این دو دیدگاه مورد نظر شما است؟! امّا لازم است هر دو دیدگاه و هر دو جهت را توضیح دهیم، چون گاهی یکی از معارف دینی در معنای حقیقی خود در بین انسان ها مورد توجّه قرار می گیرد و گاهی هم یک معنای ناقص و به طور کلی نادرست از یک حقیقت بین مردم و در فرهنگ های مختلف رایج می شود.

کلمه «پرستش» در زبان و ادبیات فارسی مقابل کلمه «عبادت» قرار می گیرد که در معارف دینی به کار می رود. و امّا کلمه «عبادت» که یک معنای قرآنی دارد و یک معنای متداول در بین انسان ها و این دو معنی به طور کامل مطابق هم نیستند و بلکه در جهتی با هم اشتراک دارند.

عبادت خداوند به معنی زندگی مطابق علم خداوند و دستورات او است. در این نوع زندگی علم بی پایان خداوند و رحمت گسترده و الطاف او نسبت به بندگانش، یک راه هموار شکوهمندی برای انسان ها ایجاد کرده است و در این راه وسایل مورد نیاز انسان ها در اختیار او قرار می گیرند و چراغ ها و علامت هائی برای راهنمائی آن ها در همه جهات این راه قرار دارد و پیامبران خدا و پیروان حقیقی آن ها راهنمائی مسافران را به عهده دارند و با مهربانی و ملاطفت و بزرگواری،  انسان ها را در این جاده راهنمائی می کنند و این جاده سرانجام منتهی می شود به یک مقصد با شکوه و با عظمت که در آن جا نه خوفی وجود دارد و نه اندوهی و نه مریضی و نه مرگ و نه اختلاف بین انسان ها. و آن مقصد همان «بهشت» است که انسان ها در اصل برای زندگی در آن آفریده شده اند.

در این سفر باشکوه به سوی مقصد حیات البته دقّت ها و مراقبت ها و رعایت آدابی لازم است که مانع بیراهه رفتن و سقوط مسافران از پرتگاه های کنار جاده می شود، و احتمال دارد کسانی که حکمت آن راهنمائی ها و آن دستورات را نمی دانند و توجّهی به نیّت اصلی راهنماها ندارند، و همچنین به خطرات بیراهه رفتن و سقوط از پرتگاه ها آگاه نیستند، از آن دستورات استقبال نکنند، مثل کودکی که راهنمائی های پدر و مادر دلسوز خود را نمی پذیرد و مدام اظهار ناراحتی می کند، چون به آثار و نتایج بعضی از رفتارهای خود و ضرر و زیان مثلأ نوعی غذا خوردن و نوعی لباس پوشیدن علم ندارد، در مقابل امر و نهی های والدین خود مقاومت می کند و با آن ها مخالفت می کند و ناراحتی خود را با گریه و کارهای دیگر اعلام می کند. البته لازم است والدین کودک به زبان قابل فهم او و با روشی عالمانه با او رفتار کنند و نه به صورت امر و نهی عقلی صرف.

221ـ آیا ما انسان ها بجهت خطای آدم (ع) و اخراج او از بهشت، از نعمت های بهشت محروم شده ایم؟!
بخوانید

حال اگر منظور شما از «پرستش» معنای اولی بود که توضیح دادیم، پاسخ سؤال به این صورت خواهد بود که ما انسان ها نیاز به پرستش داریم به جهت رسیدن به کمالات روحی و جسمی و یک زندگی توأم با آرامش و آسایش و رفاه و امنیّت در عالم دنیا و رسیدن به مقصد آفرینش یعنی زندگی در بهشت و رسیدن به همه خواسته ها و نیازها و لذت های بی انتها. امّا  اگر منظور شما از پرستش فقط یک سلسله امر و نهی ها و دستورات و محدودیت انسان در رسیدن به بعضی خواسته ها باشد، در جواب می گوئیم که مراد از پرستش خداوند همان شکل و صورت اولی است که گفتیم و این نوع پرستش در سر تا سر قرآن کریم و رفتارهای پیامبر خدا و امامان معصوم (علیهم السلام) آشکار است. و اگر در یک برنامه آموزشی دینی غیر از آن چه قرآن کریم آورده و رهبران آسمانی آن را آموزش داده اند و به آن عمل کرده اند، روش دیگری به کار رفته نباید آن را به حساب دین خدا گذاشت.

ما برای رسیدن به راه حقیقی زندگی لازم است با کلام خداوند و روش زندگی پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (علیهم السلام) آشنا شویم و بدانیم که معیارهای زندگی دینی، همان هائی است که از کتاب خدا و سیره رهبران آسمانی به دست می آید.

البته بهتر است کلمه «عبادت» را به «پرستش و اطاعت» ترجمه کنیم نه «پرستش» تنها! چون عبادت مشتمل به هر دو جهت است. یعنی زندگی کردن در فضای اتصال و ارتباط با خداوند که رحمتش بر همه موجودات وسعت یافته و نزدیک ترین موجود نسبت به بندگان خود می باشد و لطف و محبّت بی انتها نسبت به آن ها دارد و در جهت دیگر اطاعت از دستورات او که تماماً جهت زندگی توأم با آسایش و امنیت و رفاه برای بندگانش می باشد. و محدودیت ها و ممنوعیت ها در این روش زندگی برای ایجاد آسایش و ادامه آن است.

توضیح دیگر این که وقتی انسان حکمت دستورات خداوند را نمی داند، لازم است در منابع علمی مربوط به آن ها مطالعه کند و از کارشناسان علوم دینی در جهات تخصّصی سؤال کند. و به صرف شنیدن یک مطلب از یک عالم دینی هم اکتفا نکند. چون احتمال دارد آن عالم در یک رشته معینی از علوم دینی تحصیل کرده و نه در رشته مربوط به سؤال یک سؤال کننده.

سرانجام این که خیلی از ابهامات  در فرهنگ دینی از روش نادرست علمی و اخلاقی گروهی از انسان ها نشأت گرفته است و با مراجعه به فرهنگ حقیقی دینی که از قرآن مجید و سخنان و رفتار های پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) حاصل شده، آن ابهامات برطرف خواهد شد.

 الیاس کلانتری

 

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن