۲۸۳- نهرهای بهشتی چگونه جریان می یابد؟

211124158175406623420212666180952043473169 سؤال: آیا منظور از این عبارت که در آیات قرآن آمده: «جنات تجری من تحتها الانهار» جریان نهرهائی است دراعماق زمین بهشت؟!

 پاسخ: مراد از این عبارت جریان نهرهائی است در باغ های بهشتی و این نعمت بیش از همه نعمت های بهشتی در قرآن مجید ذکر شده است. اما منظوراین نیست که نهرهای بهشتی در اعماق زمین بهشت جریان دارد. چون این تعبیر در آیات دیگری نیز در مورد نهرهای دنیوی به کار رفته است. به عنوان نمونه:

«فَنَادَاهَا مِنْ تَحْتِهَا أَلَّا تَحْزَنِي قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحْتَكِ سَرِيا» (مريم/۲۴) در این آیه کریمه دو بار کلمه «تحت» به کار رفته است یک مورد درباره ندائی که به گوش حضرت مریم- علیها السلام- رسید. دیگری درباره نهری بود که از ناحیه اراده مستقیم و فوق عادی خدای سبحان در زیر پای او و یا در کنار او جریان یافت.

توضیح اینکه وقتی حضرت مریم از ناحیه اراده مستقیم خدای سبحان دارای فرزندی شد و آن فرزند که همان حضرت عیسی- علیه السلام- بود متولد شد، او از آن حادثه نگران و محزون شد و خدای رحمان جهت آرامش او و رفع نگرانی و اضطراب او اراده فرمود که همان نوزاد مبارک در لحظات تولد، زبان باز کرد و به مادرش ندا کرد که اندوهگین نباش، همانا پروردگارت کنار تو یا زیر پای تو، نهری جاری ساخت!

دیدن آن حوادث غیر عادی و کرامت های پروردگار عالمیان مثل تکلّم کودکی که چند لحظه پیش متولد شده و جاری شدن نهر آبی بطور غیرعادی و ظاهر شدن خوشه های خرما در روی درخت خرمای خشکیده، سبب آرامش و اطمینان قلبی حضرت مریم- علیها السلام- شد.

طبعاً مراد از جریان نهر در آیه کریمه جریان آن در اعماق زمین نزد حضرت مریم- علیها السلام- نبوده است، بلکه مراد جریان آن در سطح زمین و کنار حضرت مریم بوده است. در این آیه کریمه مراد از کلمه «تحت» یا نزدیک است و یا اینکه آن نهر از ناحیه باران و امثال آن نبوده است و یا اینکه مراد آن بود که نهر آب برای حضرت مریم و تحت اختیار و تسخیر و اراده او به جریان افتاده بود! این احتمال سوم را هم از آن جهت ذکر کردیم که مورد مشابهی در قرآن مجید برای آن وجود دارد و آن در کلامی است که در قرآن مجید از فرعون نقل شده است، بطوریکه خدای سبحان فرمود:

پرسش و پاسخ ـ 13،چرا قرآن را که سوزاندند هیچ عذابی نازل نشد؟
بخوانید

 

«وَنَادَى فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قَالَ يا قَوْمِ أَلَيسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِنْ تَحْتِي أَفَلَا تُبْصِرُونَ» (الزخرف/۵۱) یعنی: فرعون در بین قوم خود ندا کرد و گفت ای قوم من آیا حکومت مصر مال من نیست و این نهر هائی که در قصر من جریان دارد ]از آن من نیست[ آیا نمی بینید ]توجه ندارید[ قطعاً مراد از جریان نهرها در قصر فرعون این نیست که آنها در اعماق زمین قصر جریان داشتند. پس این تعبیر به معنای جریان نهر در روی زمین و در باغ و قصر و یا کنار یک انسان است.

و آن احتمالی که داده شد هم دور از ذهن نیست یعنی نهری که یک انسان مالک آن باشد، یا مطابق اراده و خواست او به جریان خود ادامه دهد.

 اگر این احتمال صحیح باشد می‌شود گفت مراد از آیه فوق الذکر در سوره مریم این است که خدای کریم آن نهر را برای حضرت مریم- علیها السلام- به جریان انداخت و آن نهر تحت اختیار او بود.

از بعضی آیات قرآن هم می شود تأییدی برای این احتمال- بطور ضمنی- پیدا کرد، از جمله آیه کریمه ذیل:

«عَينًا يشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا» (الإنسان/۶) یعنی: نهری که بندگان خدا از آن می نوشند و ]به دلخواه خود[ آن را جاری می کنند. مراد این است که ابرار ]مذکور در آیات قبلی[ در بهشت از نهری می نوشند و آن را با اراده و میل خود به جریان می ‌اندازند! یعنی آن نهر بهشتی و یا بطور کلی نهرهای بهشتی مطابق اراده اهل بهشت در باغ ‌ها و قصرهای اهل بهشت جریان می یابد و اهل بهشت هر کجا بروند و در هر قصری و یا هر مکانی استقرار یابند، آن نهرها مطابق اراده و میل آنها در کنارشان جریان می‌یابد.

 قابل تذکر است که نهرهای بهشتی از عظیم ترین نعمت های بهشت محسوب می‌شود و در آیات زیادی از قرآن مجید به اصل آن ها و انواع و اوصاف کریمه آنها اشاره شده است و لازم است در این زمینه بحث مستقلی مطرح شود و ما جهت پاسخ به یک سؤال به اشاراتی در این زمینه اکتفاء کردیم.

الیاس کلانتری

۱۳۹۸/۴/۱۶

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن