کلام ایام ـ ۴۷۵، ماه رجب و نهري در بهشت
کلیات*
- فضائل ماه رجب و حرمت جنگ در ماههای حرام.
- ماه های نورانی معنوی.
- رجب نهری است در بهشت.
- روزه داران ماه رجب اهل بهشت خواهند بود.
- زمینه مناسب برای نزول رحمت و برکات فوق عادی در ماه رجب.
- زمینه های مناسب روحی در انسانها برای دریافت رحمت و برکات خاص.
- رحمت واسعه خدای سبحان و شرایط بهره مندی بیشتر انسانها از آن رحمت.
- جریان رحمت فوق عادی در فضای زندگی انسانها هم جریانی قانونمند است.
- برای شناسائی جریان رحمت فوق عادی احتیاج به علومی وجود دارد که از طریق وحی بر پیامبران، به انسانها می رسد.
- روزه ماههای نورانی و فضائل و برکات آن.
- نزول کتاب آسمانی یعنی قرآن مجید و بیان عظمت و موقعیت خاص آن در دین خدا.
- دعا و روش بهره مندی بیشتر انسانها از رحمت واسعه و برکات بی پایان خدای سبحان.
- توصیه های معلمان آسمانی ـ علیهم السلام ـ درباره «دعا و درخواست» از خدای غنی کریم.
- تفاوتهای عظیم در قوانین حاکم بر رشد جسمانی انسانها ،با سایر جانداران.
- راهی را که کودک انسان در طول ۱۵، ۲۰ سال طی می کند، بچه بعضی از جانداران در عرض یک سال یا دو سال یا فقط چند ماه از آن عبور می کنند!
- مرحله کمال جسمانی در جانداران، زمان پایان دوره حیات آنها است و در انسان زمان شروع و آغاز حیات انسانی او.
- مرحله رشد کامل جسمانی انسان مقدمه حیات حقیقی او یعنی حیات عقلی است!
- ارتباط و اتصال دو نوع حیات در وجود انسان با یکدیگر.
- مراد و منظور از کلمه «روح» در این مباحث.
- نیازهای مشترک انسانها و سایر جانداران و تعطیلی حیات در صورت عدم دریافت آنها.
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمدلله بعد از انتظاري دلنشين مجدداً وارد فضاي نوراني ماه رجب شديم، ماه رحمت، ماه نزول بركات فراوان از طرف خداي منّان، ماهي كه حرمت عظيم و خاصي دارد و اولين ماه از ماههاي نوراني است. ماهي كه بركات خداي سبحان مثل رگباري از آسمان فرو مي ريزد.
ماه رجب يكي از ماههاي حرام و اولين آنها است كه جنگ در آن ممنوع است و انسانها در آن ماهها در امنيتي از ناحيه حرمت و ممنوعيت جنگ قرار مي گيرند.
در سالهاي قبل زمان ورود در اين ماه عظيم و در طول آن مقالاتي درباره عظمت و جلالت و حرمت اين ماه و عبادات سفارش شده براي ايام و ساعات آن و نزول بركات فراوان در آن در همين وبسايت «حكمت طريف» منتشر شد. عنوان اولين سلسله مقالات «گردش كنار نهري در بهشت» بود، كه عنوان مقالات از كلامي از امام كاظم ـ عليه السلام ـ انتخاب شده بطوريكه آن حضرت فرمود:
«رَجَبٌ نَهَرٌ فِی اَلْجَنَّةِ أَشَدُّ بَیَاضاً مِنَ اَللَّبَنِ وَ أَحْلَى مِنَ اَلْعَسَلِ مَنْ صَامَ یَوْماً مِنْ رَجَبٍ سَقَاهُ اَللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مِنْ ذَلِكَ اَلنَّهَرِ»(۱) يعني: رجب نهري است در بهشت، سفيدتر از شير و شيرين تر از عسل، و هركس يك روز از اين ماه را روزه بگيرد، خداي ـ عزّوجل ـ از آن نهر به او مي نوشاند
و گفته شد منظور مبارك امام ـ عليه السلام ـ آن است كه چنين شخصي اهل بهشت خواهد بود و از نعمت خاصي هم در بهشت بهره مند خواهد شد.
در آن سلسله مقالات وارد مباحث متعددي از موقعيت خاص اين ماه عظيم و اعمال و عبادات از جمله «روزه ماه رجب» شديم و بعضي از دعاهاي مخصوص اين ماه بافضيلت در آن مقالات مورد شرح و تحليل قرار گرفت.
مطالعه مقالات موردنظر را جهت تذكر مجدد فضائل ماه رجب توصيه مي كنيم و براي سهولت پيدا كردن آن مقالات، شماره ها و عناوين آنها را ذيلاً ذكر مي كنيم و بعد از آن وارد مباحث جديدي در فضائل فراوان اين ماه و شرح و توضيح دعاها و اعمال مخصوص آن خواهيم شد(ان شاء الله تعالي)
عناوين و شماره هاي مقالات سالهاي قبل در ماه رجب
* كلام ايام ـ ۳۵، گردش كنار نهري در بهشت در ۵ بخش و با شماره هاي ـ ۳۶ تا ۴۰
* كلام ايام ـ ۱۹۰، امواج بركات خداوند در ماه رجب در ۵ بخش و با شماره هاي ـ ۱۹۱ تا ۱۹۴
* كلام ايام ـ ۲۶۳، ماه رجب نهري سرشار از رحمت و بركات خدا (در ۵ بخش و با شماره هاي ۲۶۴ تا ۲۶۷)
* كلام ايام ۳۱۸، رجب نهري در بهشت (در ۷ بخش و با شماره هاي ـ ۳۱۹ تا ۳۲۴)
* كلام ايام ـ ۴۱۳ شكوه بي پايان ماه رجب و ولادت اميرالمؤمنين علي (عليه السلام )
در مقالات فوق ـ بطوريكه قبلاً به آن اشاره شد، بعضي از فضائل فراوان ماه رجب و عبادات توصيه شده در آن و در رأس آنها روزه گرفتن و خواندن دعاهاي معين و مجموعاً «ذكر الله كثير» و عبادات ديگر مورد بحث و تحليل قرار گرفته و در اين سلسله مقالات كه اين نوشتار اولين بخش از آنها است به ذكر و توضيح دعاهاي ديگر و بيان مطالب علمي و اخلاقي جديدي خواهيم پرداخت.
در بخش اول از سلسله مقالات مربوط به فضائل ماه رجب در سالهاي
گذشته متذكر موضوعي شديم كه در اين نوشتار بحث درباره عظمت اين ماه پربركت را با اشاره اي به آن موضوع شروع مي كنيم و آن اينكه:
از مجموع سخنان و رفتارهاي معلمان آسماني يعني ذوات مقدسه پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله وسلم ـ و صاحبان مقام عصمت و امامت ـ عليهم السلام ـ برمي آيد كه مجموع ماه رجب و روزها وساعات آن، بالخصوص بعضي از روزها و شبهاي آن زمينه و ظرفيت خاصي براي نزول رحمت و بركات فوق عادي از طرف پروردگار عالميان دارد و همچنين استعداد خاص فوق عادي در انسانها براي پذيرش و دريافت آن مراتب برتر از رحمت و بركات وجود دارد. بطوريكه انسان ها مي توانند از آن فرصت خاص و فوق عادي بهره هاي فراواني ببرند و در سير و حركت خود بطرف مقصد آفرينش سرعت بيشتري پيدا كنند.
زمينه هاي مناسب روحي براي دريافت رحمت و بركات خاص
خداي سبحان صاحب و مالك رحمت بي انتها و پايان ناپذير است. بطوريكه در كتاب آسماني يعني قرآن مجيد فرمود:
« وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ»(الاعراف/۱۵۶)
يعني: رحمت من به همه چيز احاطه دارد و وسعت يافته، پس آن را مقرر و معين مي كنم به كسانيكه ملتزم تقوا باشند و زكات بپردازند و بطور مستمر به آيات ما ايمان بياورند.
در آيه كريمه، هم به وسعت و فراواني رحمت خداي سبحان به بنده ها اشاره اي شده و هم به زمينه مساعد در وجود انسانها جهت بهره مندي از آن رحمت واسعه بي پايان و مستمر!
لازم به تذكر است كه جريان رحمتي از طرف پروردگار عالميان بصورتي قانونمند بطور دائم برقرار است و زندگي عادي انسانها و موجودات وابسته به انسانها از آن طريق برقرار مي باشد، اما علاوه بر برقراري آن نظام عادي قانونمند، در بعضي شرايط خاص، جريان فوق عادي ديگري هم در عوالم مربوط به زندگي انسانها به راه مي افتد و آن جريان فوق عادي هم باز قانونمند است و قابل شناسائي! منتهي شناسائي آن و ميزان بهره مندي از آن احتياج به علم ديگري دارد، علاوه بر علوم عادي متداول بين انسانها و آن علم از طريق وحي بر پيامبران مي رسد و از آنها از طريق كلام و رفتارها به انسانها منتقل مي شود.
طبق مدلول آياتي از قرآن چه بصورت صريح و آشكار و چه بصورت لطيف و دقيق در بعضي از زمانها جريانات رحمت فوق عادي در فضاي زندگي انسانها برقرار مي شود. مثل ماه مبارك رمضان كه در مقالات سالهاي قبل درباره آن به مباحث تفصيلي پرداختيم و بخواست خداي منّان از ناحيه مشيت او به مباحث ديگري در همين ماه مبارك پيش رو يعني ماه مبارك سال جاري و بعد از ماه رجب و ماه شعبان به ذكر و توضيح نكات جديدي در اين زمينه خواهيم پرداخت (ان شاء الله تعالي).
روزه ماههای نورانی و فضائل و برکات آن
در فضائل ماه رجب و دو ماه بعد از آن یعنی ماه شعبان و ماه رمضان سه موضوع، محورهای اصلی مباحث علمی و اخلاقی و عقیدتی محسوب می شود و آن سه عبارتند از:
- نزول کتاب آسمانی یعنی قرآن مجید و بیان عظمت و موقعیت خاص آن در دین خدا
- دعا و روش بهره مندی انسانها از رحمت واسعه و برکات بی پایان خدای سبحان
- روزه گرفتن و آثار و نتایج مطلوب آن در زندگی انسانها
درباره نزول کتاب آسمانی و عظمت و برکات و علوم بی پایان متمرکز در آن، اگر مشیت خدای سبحان و الطاف و عنایات او فرصت مناسبی به وجود آورد، در مقالات مربوط به شب و روز مبعث رسول الله ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ در همین ماه رجب و بعداً در ماه رمضان و شبهای قدر ـ ان شاء الله وارد مباحث تفصیلی جدیدی خواهیم شد: یعنی علاوه بر آنچه که سالهای قبل در مقالات نوشته شد.
اما درباره «دعا» و درخواست از خدای غنی کریم و روش های توصیه شده برای آن از طرف وجود مبارک رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و دیگر معلمان آسمانی برای این سه ماه و ابتداءً ایام ماه رجب در ادامه مباحث این نوشتار و یا بخش های بعدی آن ، مطالب جدیدی عمدتاً بصورت شرح و تحلیل دعاهای سفارش شده برای این ماه جلیل، نوشته خواهد شد. و اما بحث درباره عبادت باشکوه روزه را از همین نوشتار و همین بخش شروع می کنیم.
روزه گرفتن و آثار و نتایج مطلوب آن در زندگی انسانها
در بعضی از مقالات قبلی متذکر شدیم که فعالیت های حیاتی جانداران غیر از انسان به بدن و جهات جسمانی آنها محدود می شود. یعنی یک جاندار با دریافت موادی بعنوان غذا و آب و بعضی گازهای موجود در فضای حیات خود زندگی می کند وبدن او در اثر تغذیه و تنفس رشد می کند و اول دوره نوزادی و کودکی را طی می کند و به مرحله رشد کامل جسمانی می رسد و رشد بدنی و رسیدن آن به مرحله کمال پایان دوره زندگی او می باشد و سیر حیات او بعد از مدتی به پایان می رسد و دیگر فعالیت حیاتی ظاهری دیگری از او مشاهده نمی شود و باصطلاح آن جاندار می میرد.
همچنین متذکر شدیم که طی مراحل رشد جانداران غالباً و در مقایسه با انسانها بسیار کوتاه است و بطور سریع انجام می گیرد! تا جائی که بعضی از آنها دوره نوزادی و کودکی خود را تا رسیدن به مرحله کمال جسمانی در عرض مدت یک سال، دو سال و حتی فقط چند ماه بلکه گاهی در چند روز طی می کنند.
یعنی آن مقدار از مسیر حیات که انسان در عرض ۱۵ یا ۲۰ سال و یا کمی بیشتر و کمتر طی می کند، بچه یک گوسفند و یک آهو در عرض یکسال یا دو سال و بچه بعضی از پرنده ها در عرض مدت چند ماه طی می کنند. بطوریکه بچه گوسفند ۲ ساله و امثال آن مادر می شود و بچه ای به دنیا می آورد. در حالیکه بچه انسان ۲ ساله تازه به راه افتاده و به کمک دیگران راه می رود و غذا می خورد و چند کلمه می تواند به زبان آورد و باصطلاح حرف بزند.
در بیان علت و حکمت این تفاوت بین انسانها و سایر جانداران گفتیم که یقیناً جانداران غیر از انسان از این موجود برتر و متعالی تر نیستند و بلکه انسان از موجودات و مخلوقات دیگر برتر و متعالی تر می باشد و آفرینش جانداران دیگر برای برقراری زندگی انسان است و زندگی انسانها در قیاس با سایر جانداران هدف و مقصد اصلی است و حیات جانداران دیگر وابسته به حیات انسان است و آنها در مجموع بطور مستقیم یا غیرمستقیم برای انسان و حیات او آفریده شده اند.
اما تفاوت اصلی در حیات جسمانی و بدنی انسان و سایر جانداران در این است که رشد جسمانی و فعالیت های حیاتی آنها و رسیدن آنها به مرحله کمال جسمانی، پایان دوره حیات آنها است! اما در موجودی بنام انسان این مرحله یعنی مرحله کمال جسمانی زمان شروع فعالیت حیاتی حقیقی او است. یعنی زندگی اصلی و حقیقی انسان که هدف اصلی از خلقت او است همراه با فعالیت های جسمانی او شروع می شود و ادامه می یابد و فعالیت جسمانی و بدنی او مقدمه و عامل فعالیت حیاتی نوع مخصوص او یعنی حیات عقلی و حیات برتر و متعالی تر می شود و برای حصول این مقصود یعنی به جریان افتادن حیات انسانی، دوره رشد جسمانی او به زمان بیشتری نسبت به سایر جانداران احتیاج دارد. یعنی تحولی که در بدن و روح او بوجود می آید، صرفاً رشد جسمانی نیست بلکه رشد جسمانی توأم با رشد عقلی و روحی است.
اما یک موضوع بسیار با اهمیت در زندگی انسان وجود دارد که توجه دقیق و کامل به آن بسیار ضروری است و منشأ فواید عظیم و رسیدن به مقاصد اصلی در حیات انسان خواهد شد! و برعکس بی توجهی و غفلت نسبت به آن منشأ خسارت و زیانهای عظیم و گاهی غیر قابل جبران خواهد شد و آن موضوع «ارتباط و اتصال زندگی انسانی با زندگی جانداری» است.
ارتباط و اتصال دو نوع حیات در وجود انسان با یکدیگر
در وجود انسان دو نوع حیات یا دو نوع روح به صورتی شگفت انگیز با یکدیگر ارتباط یافته و به یکدیگر متصل شده اند. و آن دو عبارتند از:
- زندگی جانداری
- زندگی انسانی
در این نوشتار ما وارد بحث تفصیلی درباره انواع نفس یا روح نمی شویم و حتی از برقراری «روح یا نفس نباتی» در وجود انسان وسایر جانداران هم صرف نظر می کنیم! و اکتفاء می کنیم به بحث درباره دو نوع حیات و منشأ آن دو یعنی « نفس یا روح جانداری» و «نفس یا روح انسانی»(۱) و ارتباط و اتصال آن دو با یکدیگر.
روح جانداری در انسان همان حقیقتی است که در سایر جانداران هم وجود دارد و حیات جانداران و حیات جسمانی انسان از ناحیه آن برقرار می باشد.
انسان جهت برقراری اصل وجود خود به حیات جانداری و روح جانداری احتیاج دارد! و بدون آن در عالم دنیا حیات او از بین خواهد رفت. یعنی بدون فعالیت های مربوط به حیات جسمانی و جانداری، او زنده نخواهد بود. بعنوان مثال اگر یک انسان چند روز به غذا و آب دسترسی پیدا نکند و آن مواد را دریافت نکند قوای حیاتی او از کار خواهد افتاد و او خواهد مرد.
این نوع نیاز درباره بعضی مواد دیگر شدیدتر و فوری تر است مثل نیاز به اکسیژن موجود در هوا که اگر چند دقیقه وارد بدن انسان نشود او خواهد مرد وانسان در این جهت با سایر جانداران نوعی اشتراک دارد!
اما نیاز های وجود انسان و نوع حیات او صرفاً با دریافت اکسیژن و مواد غذائی و آب تأمین نمی شود و بلکه او احتیاج به اشیاء و پدیده های دیگری دارد که اختصاص به حیات انسانی دارد و جانداران دیگر فاقد آن ها و بی نیاز از آن ها هستند.
جهت جلوگیری از طولانی شدن مقاله و رعایت روش اختصار معمول در مقالات این «وبسایت» ادامه بحث را به بخش بعدی موکول می کنیم ( ان شاء الله تعالی) و در آن مقالات متذکر مباحث علمی مهمی در این زمینه و عبادت مشهور روزه و ضرورت آن برای زندگی انسانی خواهیم شد.
الیاس کلانتری
۱۴۰۰/۱۱/۱۴
پاورقي:
۱ـ وسائل الشيعة الي تحصيل مسائل الشريعة، شيخ حر عاملي، دار احياء التراث العربي، بيروت، ج۷ ص۳۵۰
۲ـ در این بحث و فعلاً وارد بحث در اصل موضوع نفس و روح هم نمی شویم، یعنی اینکه آیا نفس و روح هر دو به یک پدیده گفته می شود یا آنها دو پدیده جدا از هم هستند؟ و در این بحث مراد از نفس یا روح همان پدیده ای است که درعرف و کاربرد متداول بین انسانها مقابل جسم قرار می گیرد. و در اذهان انسانها مراد از آن روشن است.