کلام ایام – ۵۲۰، ماه رجب و فضائل و برکات و روزهای تاریخی آن
بخش اول *
بسم الله الرحمن الرحیم*
ماه رجب و فضائل و برکات آن جایگاه بسیار رفیعی در فرهنگ دین خدا دارد و آن موقعیت رفیع مورد توجه عده کثیری از اهل ایمان می باشد. این ماه عظیم و باشکوه در سخنان و رفتارهای رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – و امامان اهل بیت – علیهم السلام – مورد تجلیل و تکریم زیادی قرار گرفته است. سخنان و رفتارهای معلمان آسمانی – علیهم السلام – درباره عظمت و شکوه این ماه نورانی و نحوه بهره برداری از برکات آن در آثار دانشمندان دینی به طور کثیر مشاهده می شود.
در سالهای گذشته درباره این ماه عظیم و فضائل آن مقالات متعددی در این وبسایت (حکمت طریف) در بخش کلام ایام منتشر شد. مقالات مخصوص ماه رجب در سالهای قبل عمدتاً مشتمل بر موضوعات ذیل بود:
۱- اوصاف ماه رجب در کلام رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – و امامان اهل بیت (علیهم السلام)
۲- زمان ها و مکان هایی که رحمت و برکات خدای سبحان در آنها به صورت کثیر و فراوان جریان می یابد.
۳- فوائد و آثار اعمال ماه رجب مثل روزه و دعاها و تلاوت قرآن مجید.
۴- اکتساب آمادگی برای ورود به ماه رمضان در این ماه و ماه نورانی شعبان.
۵- علت انتساب این ماه به خدای سبحان یعنی نامگذاری آن به «ماه خدا»
۶- فضائل روزهای خاصی از این ماه مثل: جریان بعثت وجود مبارک پیامبر خاتم – صلی الله علیه و آله و سلم – به مقام نبوت و رسالت و ولادت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)
۷- نزول قرآن مجید یعنی آخرین کتاب آسمانی در این ماه.
۸- دعا و شرایط استجابت آن.
۹- باز شدن راههای آسمان در این ماه و نزول رگباری از رحمت و برکات خدای سبحان به فضای زندگی انسان ها.
۱۰- ذکر و شرح و توضیح بعضی از دعاهای معین برای ماه رجب.
در ایام باقی مانده از ماه رجب امسال در تکمیل مباحث سالهای قبل و ادامه بحث در فضائل این ماه عظیم متذکر بعضی از احادیث نقل شده از «معلمان آسمانی» – سلام الله علیهم – می شویم، و به جهت ضرورتی که در تذکر فضائل بعضی از ایام سال و اعمال سفارش شده برای آنها وجود دارد، خلاصه ای از مباحث اصلی و محوری مقالات سال های قبل را هم در مقالات جدید می آوریم و بعد از آن به ذکر فضائل ایام خاص این ماه می پردازیم و سرانجام شرح و تفسیر دعاهای دیگر مخصوص این ماه را ادامه می دهیم.
فضائل ماه رجب
ماه رجب یکی از ماههای حرام و دارای فضائل و برکات عظیمی است. خدای سبحان در چهار ماه از سال جنگ را ممنوع کرده و انسانها در آن چند ماه در امنیت و آسایشی از ناحیه حکم و فرمان ذات قدوس الله قرار می گیرند و می توانند از آن آسایش و امنیت برای امور زندگی خود و سفرها و در رأس آنها سفر برای زیارت خانه خدا بهرهمند شوند.
خدای سبحان درباره ماه های حرام و ممنوعیت جنگ در آنها در کتاب آسمانی می فرماید:
« يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ وَصَدٌّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ» (البقره /۲۱۷) یعنی: [ای پیامبر] از تو درباره ماه های حرام، جنگ در آن [ماه] ها می پرسند، بگو جنگ در آن [گناهی] بزرگ است و بازداشتن [مردم] از راه خدا و کفر به او و [بازداشتن از] مسجدالحرام و اخراج اهل آن از آن جا نزد خداوند گناهی بزرگتر است و فتنه از جنگ هم بزرگتر است.
ممنوعیت جنگ در ماه رجب که یکی از ماه های حرام است و اولین آنها، یکی از فضائل آن ماه جلیل است، اما فضائل این ماه نورانی اختصاص به آن ندارد، بلکه این ماه دارای فضائل عظیم دیگری است و عبادات خاصی برای آن معین شده از جمله روزه گرفتن در ایام آن به طور مستحبی که تأکیدات زیادی برای آن به عمل آمده و دعاها و «ذکر الله کثیر» که در ادامه این مباحث متذکر مواردی از آن اعمال و دعاها خواهیم شد، ان شاء الله تعالی.
فضائل ماه رجب در کلام معلمان آسمانی
«از وجود مبارک رسول خدا (ص) نقل شده است که فرمود: «در بهشت قصری است که وارد آن نمی شوند مگر روزه داران ماه رجب».(۱)
از امام کاظم (ع) نقل شده است که فرمود: رجب ماه عظیمی است، خداوند در آن حسنات را مضاعف می کند و سیئات را از بین می برد. (۲)
حدیث مشهوری از امام کاظم (ع) نقل شده است که آن را محور بحث در این مقاله قرار دادیم و نام مقاله را از مضمون آن انتخاب کردیم. آن حضرت (ع) فرمود:
«رجبُ نهرٌ في الجنّةِ أشدُّ بياضاً مِنَ اللّبنِ، وأحلى منَ العسلِ مَنْ صامَ يوماً من رجب سقاهُ اللهُ عزَّ وجلَّ منْ ذلكَ النّهر»(۳) یعنی: رجب نهری است در بهشت، سفید تر از شیر و شیرین تر از عسل، و هر کس یک روز از این ماه را روزه بگیرد خدای – عزّ و جلّ – از آن نهر به او می نوشاند. طبعاً لازمه نوشیدن از نهری در بهشت ، ورود به بهشت است. یعنی روزه داران ماه رجب اهل بهشت خواهند بود و اینکه انسان می تواند از برکات خاص این ماه بهره مند شود و با توبه و استغفار و دعاهای زیاد و به طورکلی « ذکر الله کثیر » در روزها و شب های این ماه بالخصوص با روزه گرفتن در آن، مشمول غفران خداوند و از بین رفتن گناهان قرار بگیرد و وارد بهشت شود. البته اینکه در احادیث مربوط به فضائل ماه رجب گفته شده که روزه گرفتن در ماه رجب دارای فلان آثار می باشد مثلاً کسی که سه روز از این ماه را روزه بگیرد بهشت بر او واجب می شود، مراد این نیست که یک انسان با داشتن گناهانی که موجب سقوط در جهنم خواهد شد، اگر سه روز ماه رجب را روزه بگیرد، باز با وجود آن گناهان و در هر صورتی، وارد بهشت خواهد شد! بلکه مراد این است که فلان عمل در صورتی که صاحبش استحقاق ورود به بهشت را پیدا نکند و از جهت دیگر موانعی از ناحیه گناهانش در کار نباشد، می تواند عامل ورود او به بهشت شود.
و یا اینکه فلان عمل می تواند عامل غفران خداوند و از بین رفتن گناهان صاحبش شود و او را وارد بهشت کند. البته این موضوع اختصاصی به این مورد ندارد و احادیث فراوانی در این زمینه از ذوات مقدسه معصومین (علیهم السلام) در منابع حدیثی نقل شده است. مثلاً کسی که فلان عمل را انجام دهد وارد بهشت خواهد شد و یا در بهشت فلان نعمت به او عطا خواهد شد.
طبعاً این نوع موضوعات کلی تبصره ها و توضیحاتی دارد و این تبصره ها و توضیحات در بعضی احادیث ذکر شده است. به عنوان مثال اگر کسی ظلمی در مورد یک انسان مرتکب شده اگر او اهل بهشت هم باشد- به جهت انجام بعضی از عبادات- حق انسان های مورد ظلم او از بین نخواهد رفت و چنین انسانی یا در دنیا یا در عالم برزخ و یا در روز قیامت به خاطر ظلمی که انجام داده مجازات خواهد شد و حق انسان مورد ظلم به نحوی و به صورت های مختلف از او گرفته خواهد شد. مگر اینکه قبل از رسیدن زمان رحلتش آن ظلم را جبران کند و رضایت انسان های مورد ظلم را بدست آورد!. این موضوع احتیاج به بحث مفصل مستقلی دارد، و امیدواریم در فرصت مناسب به ذکر و توضیح آن بپردازیم.
اما در مجموع وقتی گفته می شود فلان عمل موجب ورود انسان به بهشت خواهد شد، طبعاً آن عمل باید عظمت خاصی داشته باشد. و امکان دارد از نوع اعمالی باشد که گناهان انسان را از بین می برد و روح او را که با ارتکاب گناهان آلوده شده بود، پاک می کند و استعداد ورود به بهشت را در انسان ایجاد می کند. بطوریکه خداوند می فرماید:
« وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَي النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّيلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يذْهِبْنَ السَّيئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ » (هود/۱۱۴) این آیه کریمه از قرآن دلالت دارد که حسنات انسان می تواند گناهان او را از بین ببرد و اینکه یکی از حسنات، بلکه از جمله برترین آن ها، نماز است و این عمل متعالی و عظیم می تواند روح انسان را از آثار گناهان پاک کند و عامل ورود صاحبش به بهشت شود.
اما در ادامه بحث در فضائل ماه رجب اشاره ای می کنیم به اینکه رحمت خداوند در بعضی زمان ها، بیشتر از زمان های عادی بسوی بندگان جاری می شود، مثل اینکه در فصل بهار باران بیشتری می بارد و همچنین خاصیت روییدن و رشد نباتات در این فصل بیشتر به جریان می افتد. در این زمینه در مقاله ۳۱- کلام ایّام تحت عنوان «نزول برکات قدسی به عالم دنیا ( بخش اول)» در ارتباط با ایّام ولادت پر برکت حضرت فاطمه زهرا (س) بحثی در این زمینه آوردیم و توصیه می کنیم جهت توضیح بیشتر موضوع به آن مقاله مراجعه شود.(۴)
از امام ابوجعفر محمد بن علی – علیهما السلام – نقل شده است که فرمود:
«من صام سبعة أيّام من رجب أجازه الله على الصراط، وأجاره من النار، وأوجب له غرفات الجنان»(۵) یعنی: اگر کسی هفت روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خدا او را از صراط عبور می دهد و از آتش جهنم پناه می دهد و بر او واجب می کند غرفه [قصر] های بهشت را.
از امام صادق – علیه السلام – نقل شده است که فرمود:
« من صام يوم سبعة وعشرين من رجب كتب الله له صيام سبعين سنة» (۶)
همچنین از امام صادق – علیه السلام ـ نقل شده است که فرمود:
« لا تَدَعْ صِيَامَ يَوْمِ سَبْعَةٍ وَ عِشْرِينَ مِنْ رَجَبٍ فَإِنَّهُ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي أُنْزِلَتْ فِيهِ النُّبُوَّةُ عَلَى مُحَمَّدٍ ص وَ ثَوَابُهُ مِثْلُ سِتِّينَ شَهْراً لَكُمْ » (۷) یعنی: ترک نکن روزه گرفتن در روز بیست و هفتم رجب را، همانا آن روزی است که در آن نبوت بر محمد ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نازل شد و ثواب آن مثل شصت ماه است برای شما.
از امام صادق ـ علیه السلام ـ نقل شده است رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:
« رَجَبٌ شَهرُ الاِستِغفارِ لِاُمَّتي ، أكثِروا فيهِ الاِستِغفارَ ، فَإِنَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ ، وشَعبانُ شَهرِي ، استَكثِروا في رَجَبٍ مِن قَولِ : «أستَغفِرُ اللّهَ» ، وَاسأَ لُوا اللّهَ الإِقالَةَ وَالتَّوبَةَ فيما مَضى ، وَالعِصمَةَ فيما بَقِيَ مِن آجالِكُم و سُمِّيَ شَهرُ رجَبٍ شَهرَ اللّه ِ الأصَبَّ لأنّ الرحمَةَ على اُمَّتِي تُصَبُّ صبّا فيهِ ، و يقالُ الأصَمُّ لأنّهُ نُهِيَ فيهِ عن قِتالِ المُشركينَ و هُو مِن الشُّهورِ الحُرُمِ» (۸) یعنی: رجب ماه استغفار است برای امت من، در آن زیاد استغفار کنید، همانا او غفور و رحیم است. و شعبان ماه من است. در ماه من زیاد کنید قول «استغفرالله» را و از خدا عفو و بخشش و توبه بخواهید درباره آنچه [از آن گذشت] و مصونیت درباره آنچه مانده است از عمرتان. و ماه رجب ماه « اَصب» خدا نامیده شده، به جهت اینکه در آن رحمت بر امت من فرو می ریزد به آن «اصمّ» گفته میشود، به جهت اینکه در آن از جنگ با مشرکان نهی شده است و آن از ماه های حرام است.
در یکی از مقالات قبلی موضوع حرمت ماه های حرام و فواید و آثار ممنوعیت جنگ در آن ماه ها و حرمت خاص ماه رجب این موضوع با تفصیلی ذکر شده و جهت توجه مجدد و اهمیت موضوع قطعه ای از آن مقاله را ذکر می کنیم:
« در احادیث ذوات مقدسه معصومین ـ علیهم السلام ـ فضائل گوناگون این ماه پر برکت مورد تذکر قرار گرفته و به اهل ایمان توصیه شده است. که از فرصت های این ماه برای تقرب به خدا ـ جلّ جلاله ـ و کسب فضائل و اندوختن لوازم زندگی اخروی و رسیدن به مقاصد خود در عالم دنیا بهره برداری کنند. از وجود مبارک رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ نقل شده است که فرمود:
«إنَّ في الجَنّةِ قَصْرا لا يَدخُلُهُ إلاّ صُوّامُ رَجَبٍ » یعنی: در بهشت قصری وجود دارد که وارد آن نمی شوند جز روزه داران ماه رجب.
از امام صادق ـ علیه السلام ـ نقل شده است که فرمود:
« اذا کان یوم القِیامَةِ نَادی مُنادٍ مِن بُطنانِ العَرشِ اَینَ الرَّجَبیُّونَ فَیقُومُ اناسٌ تُضیءُ وُجُوهُهم لِاَهلِ الجَمع عَلی رُوسِهِم تیجانُ المُلکِ وَ ذَکرَ ثَواباً جَزیلاً اِلی اَن قالَ هذا لِمَن صامَ مِن رَجَبٍ شَیئاً وَ لَو یَوماً فِی اَوّلِهِ اَو وَسَطِه اَو آخِرِه» (۹)
یعنی: .وقتی روز قیامت می رسد، ندا کننده ای از درون عرش ندا می دهد که اهل ماه رجب کجا هستند، در آن هنگام عده ای از بین اهل محشر بر می خیزند، در حالیکه چهره ها ی آنها برای اهل محشر درخشش دارد و بر سر آنها تاج های باشکوهی قرار گرفته! امام صادق ـ علیه السلام ـ در این کلام شریف ثواب زیادی را برای روزه ماه رجب» ذکر کرد تا اینکه فرمود این پاداش کسانی است که ماه رجب روزه گرفته اند حتی یک روز از اول و یا وسط و یا آخر آن.
از امام کاظم ـ علیه السلام ـ هم نقل شده است که فرمود:
«رَجَبٌ نَهَرٌ فِي اَلْجَنَّةِ أَشَدُّ بَيَاضاً مِنَ اَللَّبَنِ وَ أَحْلَى مِنَ اَلْعَسَلِ مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ رَجَبٍ سَقَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ ذَلِكَ اَلنَّهَرِ» (۱۰) یعنی : رجب نهری است در بهشت ، سفید تر از شیر و شیرین تر از عسل و هرکس یک روز از این ماه را روزه بگیرد، خدای ـ عزّوجّل ـ از آن نهر به او می نوشاند.
حرمت خاص ماه های حرام
چهار ماه از سال در فرهنگ دین آسمانی ، «ماه های حرام» نامیده می شوند و آنها عبارتند از ماه های ذو القعده و ذوالحجة و محرم که این سه ماه به هم پیوسته هستند و ماه رجب که جدا از آنها است. در این چهار ماه جنگ حرام است و لازم است حرمت خاص آنها رعایت شود و مردم در آن ماهها در امنیتی قرار بگیرند و به رفع نیازهای خود بپردازند. و همچنین بتوانند زیارت خانه خدا را در فضای امن انجام دهند منظور از وصف «حرام» در این موضوع حرمت خاص آن ماه ها است که مردم باید آن حرمت و قداست را رعایت کنند.
حرمت ماههای حرام در شریعت حضرت ابراهیم ـ علیه السلام ـ برقرار بود و اعراب و ساکنان شهر مکه و قبائل ساکن در جزیره العرب هم آن حرمت را رعایت می کردند و اصل آن سنت متعالی و شریف را حفظ کرده بودند و این قانون محترم در شریعت پیامبر خاتم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ با تمام اهمیت برقرار است. خدایتعالی می فرماید:
«إنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ» (التوبة/۳۶) یعنی: همانا تعداد ماه ها نزد خداوند دوازده ماه است، در کتاب [قوانین و احکام ] خدا، روزی که آسمان ها و زمین را آفرید، از آنها چهار ماه حرام هستند، آن است دین استوار [عهده دار مصالح] ، پس در آنها به خودتان ظلم نکنید و با همه مشرکان بجنگید، همچنانکه آنها همگی با شما می جنگند و بدانید که خدا با متقین است.
قابل تذکر است که قطع جنگ و باصطلاح آتش بس در ماههای حرام با کسانی امکان پذیر است که آنها هم حرمت این ماهها را رعایت کنند و جنگ را متوقف کنند، یعنی هر دو طرف جنگ آن آتش بس معین شده از طرف خدا را بپذیرند و دست از جنگ بکشند، اما اگر مشرکان از این فرصت مقدس الهی سوء استفاده کردند و جنگی را بر پیروان دین آسمانی تحمیل کردند، در آن صورت آنها یعنی مسلمین هم حق دفاع از خود را خواهند داشت. چون بطوریکه گفته شد، مشرکان ساکن در حجاز و مجموعاً جزیرة العرب حرمت این ماه ها را تا دوره ظهور اسلام حفظ کرده بودند، اگر چه گاهی با توجیهاتی فریبکارانه تغییراتی در حرمت آن ماه ها و زمان آنها به وجود می آورند، و با به تأخیر انداختن یکی از ماه های حرام جنگی را به راه می انداختند و در عمل و بر حسب واقعیت حرمت ماه حرام را می شکستند.
توضیح بیشتر اینکه : عرب جاهلی گاهی که در ماههای حرام تمایل به جنگ داشتند حرمت ماه حرام را به ماه دیگری منتقل می کردند و جنگ را در ماه حرام برقرار می کردند به این کار «نسیء » می گفتند. یعنی اصل حرمت جنگ در ماه حرام را بر حسب ظاهر رعایت می کردند، اما آن حرمت را طبق توجیه خود به ماه دیگری می انداختند، در هر صورت و بر حسب واقع حرمت ماه حرام را می شکستند. خدایتعالی در این زمینه می فرماید.
« إِنَّمَا النَّسِيءُ زِيادَةٌ فِي الْكُفْرِ يضَلُّ بِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا يحِلُّونَهُ عَامًا وَيحَرِّمُونَهُ عَامًا لِيوَاطِئُوا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَيحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ زُينَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ وَاللَّهُ لَا يهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ » (التوبة/۳۷) یعنی : به تأخیر انداختن ماه حرام [یا ماه به تأخیر افتاده] فزونی در کفر است که کافران با آن گمراه می شوند، آن را یکسال حلال می شمارند و یکسال حرام می دانند. تا [با این توجیه ظاهری ] کار خود را با آنچه خدا حرام ساخته موافق نشان بدهند. در نتیجه [آنها] آنچه را خدا حرام ساخته حلال می کنند، عمل زشت آنها برای خودشان آراسته شده و خدا قوم کافر را هدایت نمی کند.
قطع جنگ دو بار در سال یکی به مدت یک ماه و دیگری به مدت سه ماه و ممنوعیّت آن در این زمان های تعیین شده، یک سنت شریف بسیار پربرکت و یک قانون متعالی و باشکوه در جوامع دینی است. کسانیکه به هر علتی مدتی با هم در حال جنگ بودند و فضای زندگی خود آن ها و عده دیگری از همنوعانشان مبتلا به ناامنی و خوف و نگرانی شده بود، در این فاصله ممنوعیّت جنگ از آرامش و آسایشی بهره مند می شوند و آن ناامنی ها و خوف ها و خشونت ها، حداقل تا مدتی از بین می رود. ای بسا این قطع موقتی یک جنگ و حاکم شدن آرامش و آسایش در جوامع انسانی، به قطع دائمی آن منتهی شود و انسان ها طعم شیرین و دلپذیر امنیت و آرامش را در مدت معین و قابل توجهی یعنی یک ماه و سه ماه و مجموعاً چهار ماه در سال بچشند و بلکه تمایل به قطع جنگ و درگیری در دراز مدت و بلکه برای همیشه در آن ها به وجود آید.
دیگر اینکه اگر عده ای در هر صورت و به هر علتی با عده دیگری درگیری پیدا کرده اند و کار آن ها به جنگ کشیده و یا عده ای اصلاً جنگ طلب هستند و علاقه مند به آن ، اما افراد خانواده و کودکان آن ها که گناهی ندارند و این حق یک پدر و مادر است که فرزند جوانش در کنار آن ها باشد و آن ها در آرامش و امنیت باشند و نگرانی و دلهره آن ها از ناحیه شرکت فرزندشان در جنگ برطرف شود.
همچنین وقتی در منطقه ای از زمین جنگی برقرار شده و رزمنده ها از محیط زندگی و خانه خود فاصله گرفته و در میدان های جنگ و اماکن نظامی به سر می برند، همسر و فرزندان آن ها در دلهره و اضطرابی قرار می گیرند و احتیاج دارند از وضعیت سرپرست خانه خود و سلامت او مطّلع شوند و این نگرانی و دلهره بالخصوص اگر طولانی شود، برای آن ها خیلی ناراحت کننده و زجرآور خواهد بود، طبعاً در این صورت قطع جنگ و بازگشت افراد رزمنده به خانه و محل سکونت خود، آرامشی در خانواده ها و همچنین خود رزمنده ها ایجاد خواهد کرد.
جهت دیگر موضوع این است که وقتی انسان ها از ناحیه ممنوعیّت جنگ در ماه های حرام بتوانند در فضای صلح آمیز و بدون خشونت در کنار هم زندگی کنند، و با چهره صلح جویانه با هم مواجه شوند و یا ارتباطی برقرار کنند، روحیه تمایل به صلح و محبت به انسان ها در آن ها تقویت می شود. یعنی مدتی از افراد مقابل خود خشونت و شدت عمل و اقدام به ضربه زدن به دیگران و کشتن آن ها بروز می کرد، و حال در فرصت ما ه های حرام آن رفتارها کنار گذاشته شده و فرصتی برای ظهور رفتارهای نوعدوستانه و صلح آمیز از افراد متخاصم نسبت به دیگران به وجود آمده است.
غفلت شگفت انگیز زیانبار
جای تعجب و شگفتی زیادی است که مدعیّان طرفداری از حقوق انسان ها و مدافعان بزرگوار انسان های مورد ظلم بالخصوص زنان و کودکان و افراد سالخورده، چطور از این سنت شریف انسانی و از این قانون نشأت گرفته از رحمت پروردگار عالمیان، در غفلتی زیانبار قرار دارند. این سنت مقدس دینی که حتی مشرکان هم بجهت فواید زیاد آن ناچار از رعایت حرمت آن- اگرچه در محدوده خاصی- بودند. چرا در زمان ما و در بین ملل مختلف مورد توجه و رعایت قرار نمی گیرد.
این سنت شریف در حدود چهار هزار سال پیش یعنی از زمان حضرت ابراهیم- علیه السلام- و در شریعت آسمانی او برقرار شده و در احکام آخرین شریعت آسمانی و در قرآن مجید یعنی آخرین کتاب آسمانی، شدیداً مورد سفارش قرار گرفته و از قوانین اجتماعی اصلی آن محسوب می شود، و در طول تاریخ در بین بعضی از اقوام و ملل بطور آشکار به آن عمل شده، چرا امروزه و در زمان گسترش سازمان های حقوق بشر مورد بی اعتنائی قرار گرفته است؟!!» (۱۱)
الیاس کلانتری
۱۴۰۱/۱۱/۲۳
پاورقی ها:
۱ـ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۹۲
۲ـ همان، ج۲، ص۵۶ ـ وسایل الشیعه ، ج۷، ص۳۵۰
۳ـ بحاالانوار، ج۹۷، ص۴۷
۴ـ وب سایت حکمت طریف، کلام ایام – ۳۵، گردش کنار نهری در بهشت
۵ـ بحارالانوار، مجلسی، داراحیا التراث العربی، لبنان، ج ۹۷، ص ۳۴
۶ـ همان، ج۱۱
۷ـ همان، ص ۳۷، ج ۲۲
۸ـ همان، ص ۳۸، ج ۲۴
۹ـ بحارالانوار ، مجلسی ، ج ۹۷ ص ۴۷
۱۰ـ من لایحضره الفقیه ، ج ۲ ص ۹۲ ـ وسایل الشیعه ، ج ۷ ص ۳۵۰
۱۱ـ وب سایت حکمت طریف، بخش کلام ایام ـ ۲۶۳، ماه رجب نهری سرشار از رحمت و برکات خدا