کلام ایام تاریخی – ۵۸۹، نهضت مقدس حسینی (علیه السلام) تجلی بی پایان عظمت و ارزشهای دین خدا
بخش شانزدهم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
کلیات*
- استبداد حکومت ها و بردگی انسانها در مقابل آنها
- واقعیتی حزن انگیز و تحقیق درباره علل آن و بحث درباره راههای برطرف کردن آن
- در طول تاریخ حیات انسانها بخش عظیمی از امکانات زندگی و دارائی های آنها در مسیر اهداف حکومت ها و بلکه یک شخص حاکم به کار گرفته شده است.
- انسانها گاهی در سطح پائینی و محدودی به لوازم حیات دسترسی داشته اند و بیشتر مبتلا به محرومیت ها بوده اند.
- اهمال عده کثیری از مردم و بی اعتنائی به وظایف اجتماعی خود در مقابل حکومت ها، سبب تسلط ظالمانه آنها در جوامع انسانی می شود
- غالباً در جوامع انسانی اراده و خواسته های عموم انسانها یا عده کثیری از آنها غلبه می یابد.
- تا زمان معاصر انواعی از استبدادها و خودکامگی ها با عناوین و نامهای مختلف حتی تحت عنوان «دموکراسی» برقرار بوده است.
- در زمان ما در عالم غرب و در بعضی دیگر از کشورها که مدعی داشتن حکومت دموکراتیک هستند،باز اراده شخص حاکم بر اراده عموم مردم غلبه می یابد.
- استبداد در حکومت های دموکراتیک
- حکومت اسرائیل از ناحیه قدرت حکومت های بظاهر دموکراتیک بیش از یکسال است که هر روز کودکان «عزه» و «لبنان» را قتل عام می کند.
- نارضایتی و مخالفت مردم در کشورهای غربی با کشتار کودکان «غزه» مورد کوچکترین اعتناء از ناحیه حکومت های غربی قرار نمی گیرد.
- بمب باران های مکرر بیمارستانها و کشتن کودکان و پزشکان و پرستاران و افراد بیمار و مجروح از طرف حکومت اسرائیل با حمایت کامل نظامی و سیاسی حکومت های غربی
- تنها فعالیت شاخص سازمان ملل متحد در جنگ اسرائیل علیه کودکان فلسطینی اعلام آماز کشته شده ها و زخمی ها است.
- رئیس جمهور کشور امریکا با افتخار اعلام می کند که چه تعداد بمب یک تُنی و دو تنی به اسرائیل هدیه کرده است.
- هدایای کشورهای غربی به اسرائیل جهت کشتن کودکان غزّه
- تاسیس جامعه برتر و مطلوب مورد آرزوی انسانها، کار خیلی آسان و بدون هزینه ای نمی تواند باشد.
- انسانها همچنانکه برای تهیه غذا و آب و لباس و مسکن اموال خود را مصرف می کنند، لازم است برای برقراری امنیت و عدالت و رفاه و استقلال کشور خود هم هزینه های مناسبی اختصاص بدهند.
- عده کثیری از انسانها توجه لازم و یا هیچ توجهی به نیازهای معنوی جامعه خود ندارند.
- قیمت و ارزش استقلال و امنیت یک جامعه و یک کشور
- چه تعداد از انسانها حاضر می شوند جهت برقراری امنیت واستقلال کشور خود، هزینه های لازم را بپردازند؟
- سطحی نگری درباره دین خدا و ارزش های آن
- شخصیت های قدسی، و معلمان آسمانی و صاحبان علم و بصیرت فوق عادی، عظمت و ارزش های و فضائل دین خدا را بطور مکرر و با سخنان و رفتارهای خود به انسانها ییان می کردند.
- معرفی حقیقت دین خدا و ارزشها و فضائل آن در همه جهات صِرفاً با کلام و سخن و خطابه و نوشتار، تحقق نمی یابد
- در زمان امامت حضرت سید الشهداء، امام حسین – علیه السلام – زمینه مساعدی برای جهاد در راه خدا و حمایت از آن در سطحی بسیار متعالی فراهم شد.
- امام حسین – علیه السلام – در فرصت مناسبی که برای او حاصل شده بود، ارکان بنائی را در فضای حیات انسانها پدید آورد که شکوه و عظمت و استحکام آن فوق حد توصیف و تعریف می باشد
* * * * * * * * * *
بحث این سلسله مقالات منتهی شد به موضوع استبداد حکومت ها و بردگی انسانها در مقابل آنها. البته منظور از بردگی و به کار بردن این اصطلاح درباره مردم اهانت به آنها و تحقیر آنها نیست، بلکه بیان یک واقعیتی است که مستمراً در تاریخ حیات انسانها در جوامع مختلف برقرار بوده است و در علت ذکر اصل موضوع هم منظور بیان واقعیتی است حزن انگیز و تحقیق درباره علل آن و بحث درباره راههای برطرف کردن این مشکل عظیم برای انسانها و کمک به احیای حقوق از دست رفته و ضایع شده آنها. بطور کلی این مباحث را در این نوشتار در چند نکته بصورت مختصر توضیح می دهیم:
یکم: در طول تاریخ حیات انسانها بخش عظیمی از امکانات زندگی و دارائی های آنها در مسیر اهداف حکومت ها و بلکه یک شخص حاکم به کار گرفته شده و انسانها گاهی در سطح پائینی و محدودی به لوازم حیات دسترسی داشته اند و بیشتر مبتلا به محرومیت ها بوده اند. حقوق طبیعی انسانها از ناحیه حکومت ها ضایع شده و دارائی های آنها مورد غارت ها و چپاول ها قرار گرفته است. انسانهای زیادی در طول تاریخ از طرف انواع حکومت ها و سلاطین مورد ظلم ها و بی عدالتی ها قرار گرفته اند و غالباً و در اکثر جوامع انسانی و یا حداقل در بعضی از آن جوامع فضای ناامنی برای آنها برقرار بوده و خوف و وحشت از حکام و زمامداران و طرفداران آنها جای آرامش و آسایش و رفاه مردم را گرفته و در فضای زندگی بطور مستمر جنگ ها و خشونت ها و ناامنی ها و انواعی از فقر برقرار بوده است.
دوم: اهمال عده کثیری از مردم و بی اعتنایی به وظایف خود در مقابل حکومت ها، سبب تسلط ظالمانه آنها در جوامع انسانی می شود و وقتی جریان حکومت یک جامعه به استبداد کشید، عمده اهل آن جامعه و بلکه گاهی عموم آنها در مقابل زمامداران به صورت انواعی از بردگی در می آیند و اراده شخص حاکم بر اراده عموم انسانها و یا عده کثیری از آنها غلبه می یابد و حقوق انسانها و دارایی های آنها در مسیر اهداف سیاسی یک حاکم و اطرافیان او به کار بسته می شود.
تا زمان معاصر انواعی از استبدادها و خود کامگی ها با عناوین و نام های مختلف در جوامع انسانی در طول تاریخ حیات آنها برقرار بوده است.حتی تحت عنوان «دمکراسی» و حکومت مردمی. یعنی در جوامعی که برحسب ظاهر نوعی حکومت دمکراتیک در آنها برقرار بوده و یا امروزه برقرار است، باز هم اراده و خواست یک حاکم بر مردم منشاء همه رفتارهای عمومی آن جوامع بوده است. و اعتناء و توجه قابل ملاحظه ای برای خواسته ها و آراء و نظرات مردم یا گروهی از آنها معطوف نمی شود.
به عنوان مثال: در همین زمانی که در عالم غرب حکام و زمامداران بعضی از کشورها مدعی برقراری نظام های حکومتی دمکراتیک هستند ، اراده و خواسته حاکم یک کشور و یا حزب سیاسی قدرتمند و پر طرفدار حکومت می کند و یک حاکم اگر چه ابتداءً با رأی مردم انتخاب شده، اما عملاً و در واقعیت، دیگر بعد از انتخاب غالبا کاری با آراء و نظرات و خواسته های مردم ندارند.
در این زمان می بینیم حکومت اسرائیل بیش از یک سال است که هر روز و گاهی در یک روز چند مرتبه مناطق مسکونی «غزه» را با هواپیماهای جنگی بمب باران می کند و هر روز ده ها کودک تازه متولد شده و یا چند ماهه و یا چند ساله را قتل عام میکند یعنی هم بیمارستانها و هم کودکستانها و هم مدارس از ناحیه همان حکومت بطور مکرر بمب باران می شود و جنایاتی را درباره کودکان و زنان مرتکب می شود که در تاریخ حیات انسانها و در تمام جهان این نوع از رفتارهای جنگی بی سابقه بوده و یا حداقل در آن سطح و آن نوع جای دیگری دیده نشده است. اما جهانیان در عمل کاری درباردارندگی
از آن جنایات جنگی و پایان دادن به آن فاجعه عظیم انجام نمی دهند. یعنی حاکم اسرائیل و چند نفر از طرفداران اصلی و عمده او یعنی رئیس جمهور کشور قدرتمند امریکا و چند نفر از حکام کشورهایی مثل آلمان و انگلستان و فرانسه این جنگ گسترده و وحشتناک را ادامه می دهند. در حالی که عده زیادی از اهل این ممالک در تظاهرات و رفتارهای دیگر مخالفت و نارضایتی خود را از این جنگ و ادامه آن ابراز می کنند از جمله گروه های عظیمی از دانشجویان دانشگاهها و اساتید آنها، و جالب توجه است که این مخالفت ها و تظاهرات از دانشگاههای کشور امریکا شروع شد و بعدا گسترش جهانی پیدا کرد.
کار انسان امروزی به جایی رسیده است که در مقابل بمب باران های مکرر بیمارستانها و آمبولانس ها و کشتن مکررکودکان و زنان و پزشکان و پرستاران و خبرنگاران به هیچ عمل باز دارنده ای اقدام نمی کنند و تنها رفتار قابل توجه سازمان ملل متحد هم اظهار تعداد کشته شده ها و مجروحان است.
سوم: ایجاد جوامعی که در آنها انسانها به حقوق طبیعی و معقول خود برسند و عدالت اجتماعی و آسایش و رفاه و آزاد اندیشی و بطور کلی فضائل علمی و اخلاقی در آنها برقرار شود، احتیاج به علم و قدرت و بصیرتی فوق عادی دارد و این علم و قدرت و بصیرت مورد نیاز به تنهائی از طرق عادی و متداول در جوامع انسانی حاصل نمی شود.
از ناحیه توجهی دقیق هرچند کوتاه آشکار می شود که بخش عظیمی از فراورده های علمی جوامع انسانی در مسیر تحول ظاهری حکومت ها و ابزارهای جنگی و ایجاد بردگی هائی از انواع جدید به کار گرفته می شود و غالباً استبدادهای فردی و شخصی حکام و زمامداران به بردگی های جمعی و گروهی و حزبی تبدیل شده و لوازم جنگی و آدمکشی از شمشیر و نیزه و عمود و تیر و کمان به بمب ها و موشک ها و هواپیماهای جنگی و سلاحهای شیمیائی و امثال آنها تبدیل شده است و آمار کشتار انسانها از چند نفر و ده ها و صدها انسان مستعد برای جنگ و رزمنده به هزاران و میلیونها انسان اعم از آماده برای جنگ و کودکان و نوزادان و مادران آنها کشیده شده است.
و در جنگ اخیر حکومت اسرائیل علیه کودکان فلسطینی پناهگاهها و مدارس و بیمارستانها اهداف جنگی محسوب می شود و کشور امریکا و رئیس جمهور آن کشور با صراحت و افتخار اعلام می کند که چه مقدار بمب یک تُنی و دو تُنی به حکام اسرائیل بخشیده است.
منظور این است که تحولات و پیشرفت ها در عرصه علوم بجای اینکه در جهت آسایش و رفاه و شناخت عوامل بیماریها و معالجه آسان آنها و امنیت روحی انسانها و امثال آنها به کار گرفته شود، در جهت اهداف حکومت های استبدادی نوع جدید و تحت عنوان دروغین دموکراسی و حکومت مردمی به کار بسته می شود و قربانیان جنگ ها فقط مردان رزمی و مسلح و مستعد برای جنگ ها نیستند و بلکه عده زیادی از نوزادان و کودکان و مادران کودکان هم در مسیر قتل عام ها قرار می گیرند و میدانهای جنگی به داخل خانه ها و بیمارستانها و پناهگاهها کشیده شده است.
در مباحث مربوط به ارزش ها و ثمرات و فواید معارف دین خدا این نکته قابل اثبات است که اصلاح مشکلات جوامع انسانی و فضای حیات انسانها احتیاج به علمی علاوه بر علوم عادی انسانی دارد و آن علمی است که خدای سبحان توسط پیامبران خود برای انسانها فرستاده است.
در این زمینه تحقیقات عالمانه ای انجام گرفته و کتابهای متعددی نوشته شده است و ماهم قبلاً در مقالات زیادی متذکر بعضی از جهات این نوع مباحث شده ایم. تذکر این نکته هم ضروری است که در عقاید و احکام دین آسمانی جایگاه رفیع تحقیقات علمی دانشمندان و علوم حاصل از تحقیقات آنها محفوظ است. و انسانها بطور مکرر به فراگرفتن علومی در این زمینه و جهات دیگر، مورد تشویق و تحسین قرار گرفته اند. اما علوم مربوط به دین توحیدی موقعیت رفیع خاص و فوق عادی دارد که لازم است مورد توجه و عنایات خاص دانشمندان و عموم انسانها قرار بگیرد.
چهارم: در مباحث قبلی اشاره ای شد به اینکه تأسیس جامعه برتر و مطلوب و مورد آرزوی انسانها و بالخصوص مصلحان اجتماعی کار ساده و خیلی آسان و بدون هزینه ای نیست! جامعه ای که در آن عدالت کامل و حقیقی و فضائل اخلاقی و رفاه و آسایش و امنیت برقرار باشد و استمرار پیدا کند. یعنی انسانها برای برقراری نظام زندگی مطلوب و مشتمل بر امکانات امنیتی و رفاهی و جریان فضائل اخلاقی و علمی لازم است هزینه های مناسبی بپردازند.
بعنوان مثال: انسان احتیاج ضروری و اجتناب ناپذیر به غذا و آب و لباس و کفش و مسکن و امثال آنها دارد و طبعاً برای تهیه آنها لازم است بهای لازم آنها را بپردازد و یا بعضی از آن اشیاء را یکی از دوستان یا بستگانش به او هدیه کنند. یعنی وقتی یک انسان از سکونت در مکانی بعنوان مسکن بهره مند می شود و از ناحیه آن آسایشی پیدا می کند، پرداخت مقداری مال برای ساختن یا خریدن آن مسکن یا حداقل اجاره آن امری است معقول.
نوعی یا انواعی از لوازم و امکانات زندگی هم جنبه عمومی و اجتماعی دارد و هریک از افراد یک جامعه همراه افراد دیگر و گاهی بصورت مشارکت و گاهی بطور غیر مستقیم هزینه آن لوازم و امکانات را می پردازند. مثل ساختن خیابان ها و مدارس و دانشگاهها و بیمارستانها و درمانگاهها و امثال آنها. در این قبیل موارد هم ، اهل یک جامعه عملاً و بطور مجموعی هزینه آن اشیاء و آن بناها را بعهده می گیرند و غالباً حکومت ها آن هزینه ها و بطور کلی هزینه های اداره جوامع و شهر ها و کشور ها را به طرق مختلف از مردم دریافت می کنند. یعنی اگر هم فرضاً در جریان ساختن یک مدرسه در یک محل مستقیماً از افراد آن محل هزینه ای دریافت نکنند، اما مجموعاً هزینه ساختن آن مدرسه به اشکال مختلف از اهل آن محل یا آن شهر یا آن کشور به نحوی دریافت خواهد شد.
نظام مطلوب و معقول برقرار در یک جامعه هزینه های دیگری را هم می طلبد مثل هزینه برقراری یک سازمان پلیسی برای برقراری امنیت جامعه و یا سازمان نظامی جهت دفاع از استقلال کشور و فضای زندگی مردم. همچنین جهت فعالیتهای علمی و تربیت دانشمندان و پزشکان و معلمان در جامعه.
اما قابل تذکر است که عده کثیری از افراد جوامع انسانی توجه لازم و یا هیچ توجهی به این جهات از زندگی اجتماعی ندارند و در این زمینه هم مثل آنچه در مباحث قبلی گفته شد ، گرفتار عوارض سطحی نگری خود می گردند. مثلاً عده زیادی از افراد جوامع انسانی به وظایف خود درباره نیازهای عمومی جامعه توجهی ندارند، اگرچه ناچار در مقابل قوانین حاکم بر جامعه از طرف حکومت ها تسلیم می شوند و ناچار مالیات می پردازند. یعنی اگر فرضاً حکومت برقرار در یک کشور اعلام کند که جهت آموزش های علمی و اخلاقی کودکان و جوانان و حتی افراد دیگر در سنین کمال عقلی احتیاج به دعوت از یک یا چند دانشمند خوشنام و متبحر از کشور های دیگر وجود دارد و لازم است مردم در این فعالیت علمی هزینه ای را بپردازند، اما برای پرداخت این نوع هزینه اجباری در کار نیست. عده زیادی از افراد از پرداخت آن هزینه و از همکاری و صَرف وقت در آن زمینه خودداری می کنند.
خلاصه بحث اینکه انسانها و یا عده کثیری از آنها به ارزش پدیده های معنوی و آثار و نتایج علوم بی توجه و یا کم توجه هستند در نتیجه، سطحی نگری آنها نسبت به پدیده های فضای زندگی آثار زیانباری برای خودشان و دیگران به وجود می آورد و ارزش های معنوی زیادی را از بین می برد.
بعنوان مثال: استقلال و امنیت یک جامعه و یک کشور ، دارائی گرانقیمت و بسیار ارزشمندی است که عده زیادی از افراد اهل یک جامعه و یک کشور جهت حفظ آن استقلال و امنیت حاضر می شوند همه دارائی ها و حتی حق حیات خود را هم برای برقراری و استمرار آن هزینه کنند. اما غالباً در شرایط عادی اهمیت و ارزش و قداست آن مور توجه لازم عده کثیری از افراد جامعه قرار نمی گیرد ، لذا وقتی خطری بصورت آشکار برای آن ها روی آورد، آن موقع اقدام به دفاع از آن دارائی عظیم معنوی می نمایند. اما اگر قبلاً به ریشه ها و عوامل اصلی به خطر افتادن کشورشان فکر می کردند، و ارزش معنوی عظیم استقلال و امنیت کشور خود را مورد توجه قرار می دادند و سطحی نگری آنها نسبت به پدیده های اجتماعی به نگرش عمیق توأم با تفکر و تعقل مبدل می شد، منافع فراوانی در این زمینه عاید آنها می شد و ای بسا دشمنان آنها جرأت ایجاد جنگ با آنها را پیدا نمی کردند.
سطحی نگری درباره دین خدا و ارزش های آن
دین خدا در رأس پدیده ها و حقایقی است که مورد سطحی نگری و بی توجهی عده زیادی از انسانها قرار می گیرد، اما عموم انسانها جز عده قلیلی از آنها نسبت به این پدیده زیانبار بی اعتناء هستند. عده ای هم در حد شخص خود و یا افراد خانواده خود آن حقیقت عظیم با شکوه بی پایان را مورد توجه قرار می دهند.
این رفتار در حالی است که شخصیت های قدسی و معلمان آسمانی و صاحبان علم و بصیرت فوق عادی عظمت و ارزشها و فضائل دین خدا را بطور مکرر و با سخنان و رفتارهای خود به انسانها بیان کرده اند و همه امکانات زندگی و دارائی ها و فرصت های گرانبهای عمر خود و حتی حق حیات خود را هم در راه معرفی این پدیده مبارک قدسی و حمایت از آن به کار بسته اند.
عده کثیری از انسانها به این نکته بی توجه و بی اعتناء هستند که قیمت و ارزش دین خدا در حدی است که پیامبران خدا و مصلحان اجتماعی تمامی عمر و امکانات زندگی خود را برای نشر حقایق و فضائل و معرفی آن صَرف کرده اند و پیروان حقیقی معلمان آسمانی هم در طول تاریخ حیات انسانها در راه معرفی آن حقایق عظیم همه امکانات زندگی خود و حتی جان خود را هم فدا کرده اند و از ادامه زندگی دنیوی خود صرف نظر کرده اند.
معرفی حقیقت دین خدا و ارزشها و فضائل آن در همه جهات صِرفاً با کلام و سخن و خطابه و نوشتار تحقق نمی یابد و بلکه لازم است در این زمینه و در مقابل مخالفان آن و کارشکنی ها و نسبت های دروغین آنها جهادی انجام گیرد. این جهاد لازم است ابتداءً از نوع فرهنگی و علمی باشد، اما اگر دشمنان دین خدا بجای بحث ها و گفتگو ها تدبّر و تحقیق، راه جنگ و لشکر کشی را انتخاب کردند، لازم است پیروان دین خدا هم به جهاد از نوع جنگ-که مراد جنگ دفاعی است – اقدام کنند و از حقوق عطا شده از جانب پروردگار عالمیان به انسانها دفاع نمایند و اگر ضرورتی پیش آمد جان خود را هم در آن راه باشکوه فدا کنند.
فداکاری در راه نشر حقایق دین خدا و حفظ ارکان اصلی آن و فضائل و ارزش های آن کار عظیمی است و احتیاج به قدرت و بصیرت و علم گسترده ای دارد و این نوع دارائی ها و امکانات در اختیار همگان نیست، لذا لازم است اولیاء خدای سبحان مدیریت این جهاد باشکوه را بعهده بگیرند و انسانهای دیگر را هم در این راه و بطرف آن مقصد عظیم هدایت کنند.
در زمان امامت حضرت سیدالشهداء، امام حسین – علیه السلام – زمینه مساعدی برای جهاد در راه خدا و حمایت از دین او، در سطحی بسیار متعالی فراهم شد، اگر چه همه پیامبران خدا و امامان اهل بیت – علیهم السلام – یعنی تمام معلمان آسمانی در طول عمر خود در این جهاد مقدس علمی و عقیدتی و فرهنگی شرکت داشتند. حتی برای عده ای از آنها زمینه جهاد از نوع جنگ دفاعی در بخشی از دوره نبوت و رسالتشان پدید آمد. اما فرصت جهادی عظیم و گسترده با تمام ابعاد آن در زمان امامت آن وجود مبارک قدسی برای او و عده قلیلی از پیروان دین خدا به وجود آمد.
امام حسین – علیه السلام – در فرصت مناسبی که برای او حاصل شده بود ارکان بنائی را در فضای حیات انسانها ساخت و رفعت داد که شکوه و عظمت و استحکام آن فوق حد توصیف و تعریف می باشد. استحکام و عظمت آن بنای مبارک بصورتی است که هرگز خللی در آن وارد نخواهد شد و هیچ قدرتی نخواهد توانست ضربه شکننده ای بر آن ارکان وارد کند.
در بخشهای بعدی اوصافی از آن بنای باشکوه توحیدی ذکر خواهد شد. ان شاء الله تعالی
الیاس کلانتری
۱۴۰۳/۸/۱۴