روش صحیح حفظ قرآن کریم (۳۱)

آخرین مرحله

در این مرحله با حفظ سوره نحل (ایات ۱۰۶ تا آخر) و سوره اسراء، برنامه حفظ قرآن مجید به پایان خواهد رسید.

هفته اول:از ایه ۱۰۶ تا آخر سوه(ایه ۱۲۸) هر روز ۵ ایه.

هفته دوم:از اول سوره اسراء تا ایه ۲۵.

هفته سوم:از ایه ۲۶ تا ۵۰.

هفته چهارم:از ایه ۵۱ تا ۷۵.

هفته پنجم:از ایه ۷۶ تا ۱۰۰.

هفته پنجم:از ایه ۱۰۱ تا ۱۱۱ (آخر سوره).

با رسیدن به این مرحله حفظ تمام قرآن مجید به پایان می رسد.و چه خوب است،کسانی که توفیق حفظ تمامی قرآن را یافته اند،به پاس این نعمت و فضل عظیم خداوند،ابتداء یک سجده شکر بجای آورند و در آن به حمد پروردگار عالم بپردازند.

در حقیقت،این شکر و حمد باید،به طور مستمر انجام شود،تا عامل بقای این نعمت عظیم و نیز فزونی کمک های خداوندی در دریافت معارف آن و تأثیرهای عمیق روحی و به وجود آمدن زمینه مناسب روحی در عمل به محتوای ایات آن شود.

تلاوت سوره های حفظ شده

بعد از حفظ ایات مشخص شده، در این مرحله،به جهت اینکه حفظ سوره ها به پایان رسیده است،فرصت مناسبی برای تلاوت و تکرار و توجه به دقایق معانی ایات و مطالعه کلی در تفسیر قرآن به وجود خواهد آمد.

لازم است،ایات تعیین شده در این مرحله در دفعات متعدد تلاوت شود؛به این صورت که روز اول هفته،سوره یونس تلاوت شود؛روز دوم،سوره هود؛روز سوم،سوره یوسف؛روز چهارم،سوره های رعد و ابراهیم و حجر ـ هر سه سوره،در یک روز ـ روز پنجم،سوره نحل؛روز ششم،سوره اسراء و این ترتیب،پنج هفته پشت سر هم به کار بسته شود.

برنامه تلاوت مستمر

به خواست خداوند،مقالات مربوط به حفظ قرآن،مشتمل بر تفسیر ایاتی از سوره ها، مطابق روشی که در گذشته به کار بسته می شد ـ یعنی کشف معانی دقیق لحاظ شده در روابط بین ایات و نیز یادآوری هایی در مورد تلاوت ها و تکرارها و ارائه روشی،به منظور جلوگیری از فراموشی موارد حفظ شده ـ ادامه پیدا خواهد کرد،اما در این قسمت، باید برنامه مداوم برای تلاوت و تکرار در دوره بعد از اتمام حفظ باید تعیین شود،تا مراتب و مراحل بعدی این راه،روشن گردد.

در اولین شماره های این سلسله مقالات یادآوری شده است که در این برنامه،حفظ الفاظ ایات قرآن هدف اصلی و نهائی تلقی نمی شود، بلکه حفظ الفاظ ایات مقدمه و عامل ورود به فضای نورانی قرآن کریم می باشد.فضایی که با عطر بهشتی معطر شده و با نور صفات پروردگار عالم روشن گشته است. شکوه و بزرگی و نورانیت این فضا برای کسانی قابل ادراک است که خود وارد آن شده اند.

التبه امکان دارد،قلب برخی از ما در پوششی ناشی از اشتغالات پراکنده و آشفته قرار گرفته باشد و این پوشش،متناسب با میزان رقت یا غلظت آن،مانع نفوذ نور عرشی ایات در دلها و تجلی عظمت و نورانیت در آنها شود.بنابراین،سفارش مشهور رسول اکرم،حضرت محمد(ص) متذکر می شویم که فرمود:

«انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا ابداً و انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض؛من دو امانت گرانبها در میان شما به یادگار می گذارم و آن دو هرگز از هم جدا نخواهند شد،تا اینکه در کنار حوض[کوثر در بهشت] نزد من بیایند».

پس،از آنجایی که شخصیت و رفتارهای شخص رسول اکرم(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت تجسم و تجلی حقیقت قرآن مجید می باشد،لازم است،این هر دو امانت و دو یادگار گرانبهای پیامبر اکرم(ص)در کنار یکدیگر مورد توجه قرار بگیرند.در حقیقت،تمامی زیبایی ها و جاذبه ها و عظمت شخصیت و اخلاق و رفتارهای رسول اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) جلوه گاه زیبایی ها،جاذبه ها و عظمت ایات قرآن مجید می باشد و این،جهتی از معنای کلام شریف رسول خدا(ص) می باشد،آنجا که می فرماید:هرگز از هم جدا نمی شوند.

کلام ایام - 49، شب نیمه شعبان و ولادت امام عصر علیه السلام
بخوانید

بنابراین،به منظور مشاهده شکوه و زیبایی حقیقی قرآن،باید با سیره امامان معصوم(ع) آشنا و برای ورود به مدینه علم پیامبر خدا(ص) از در آن وارد شد.آن در،وجود مبارک امیرالمؤمنین علی(ع) می باشد.

جان کلام،اینکه حفظ ایات قرآن راه رسیدن به عالم مورد نظر می باشد،نه پایان راه و در حقیقت،آغازی برای ورود در آن عالم با زیبایی و جاذبه های بی پایان و همسایگی با پیامبران خدا و نیکان و مقربین و صدیقین است.

پس پایان یافتن حفظ ایات به معنای تمام شدن دیگر برنامه های حفظ نیست،بلکه تازه در این مرحله بهره برداری از آن شروع می شود و حافظ قرآن با توانایی و آمادگی روحی بیشتر وارد فضای جاذبه های قرآن می شود.

در شماره های گذشته به کلامی از امام حسین(ع) اشاره شد که فرموده است:

«هر کس ایاتی از قرآن را در نمازش بخواند، برابر هر حرفی صد «حسنه» برای او محسوب خواهد شد و اگر در غیر نماز،ایاتی را بخواند،به ازای هر حرف ده «حسنه» خواهد داشت و اگر کسی ایات قرآن را در ذهن خود بیاورد و یا به تلاوت کسی گوش بدهد،به ازای هر حرفی از ایات،یک «حسنه» به دست خواهد آورد».

اکنون که در راه سفر زیارتی کربلا هستم و در بین راه این مقاله را می نویسم،این کلام شریف را از کتاب اصول کافی،کتاب فضل القرآن،به منظور زینت بخشیدن مقاله خود یادآور گشتم و حال،به روش تلاوت مناسب،بعد از دوره اتمام حفظ اشاره ای می نماییم:

لازم است،در راستای تلاوت پیوسته که یکی از پیامدهای آن جلوگیری از فراموش شدن «حفظیات» است،تمام قرآن در دو بخش در نظر گرفته شود.بخش اول،از آغاز قرآن تا آخر سوره اسراء و بخش دوم،از سوره کهف تا آخر قرآن؛یعنی نصف دوم.بهتر است،تلاوت ها با ترتیب موجود در قرآن انجام گیرد،به این معنا که از اول شروع شود و تا به پایان برسد و این کار تکرار شود،چنانکه رسول خدا(ص)سفارش فرموده اند:باید مؤمنان،هر ماه یک بار،قرآن را از اول تا آخر تلاوت کنند.

پس،بنابر این سفارش امکان آن وجود دارد که هر روز،به اندازه یک جزء از قرآن تلاوت شود. می توان در سوره های بزرگ به منظور تنوع میان بخش هایی از آنها ـ مثل قطعات ۵ ایه ای ـ یک سوره کوچک تر قرار دارد،تا شیرینی تلاوت سوره ها بیشتر شود و اگر کسی نیاز به این تنوع را احساس نکرد،می تواند از آغاز شروع کند و تا آخر ادامه دهد ـ هر روز به اندازه تقریبی یک جزء.

نکته دیگر اینکه می بایست،در تلاوت ایات سفارش مکرر رسول اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) را در مورد محتوای ایه و توجه عمیق قلبی به آن،همواره به خاطر داشت و آن را به کار بست،چنانکه خود، بر این روش بوده اند.

به خواست خداوند،در مقالات بعدی بحث مستند و مفصلی در این زمینه مطرح خواهیم کرد.

تلاش برای حفظ جواهر قدسی

در آغاز مقاله به عظمت نعمتی بی پایان،به نام قرآن کریم اشاره شد و اینکه همیشه باید به جهت آن خدا را ستود.

همانطور که ما از جواهرات قیمتی با دقت مراقبت می کنیم و آنها را در هر جایی قرار نمی دهیم،به طریق اولی، باید تمام تلاشمان را برای حفظ گوهر قرآن در ذهن خود به کار گیریم و حق آن را به شایستگی،به جای آوریم.

به یاری خدا،بحث مطرح شده گذشته در مورد معانی لحاظ شده در روابط ایات،در شماره های بعدی ادامه خواهد یافت.

پدید آورنده : الیاس کلانتری ، نشریه بشارت شماره ۶۵، صفحه ۶۶

دکمه بازگشت به بالا
بستن