کلام ایام تاریخی – ۵۴۹، ماه شعبان و روزهای پرفضیلت و تاریخی آن.

کلیات

  • سرور ناشی از رسیدن ماه معظم شعبان و ورود در آن سبب تقلیل یا از بین رفتن حزن ناشی از وداع ماه رجب می شود.
  • فضای ماه شعبان هم مثل ماه رجب معطر به عطر توحیدی و ذکر الله کثیر و محبت به شخصیت قدسی رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم- است.
  • شعبان المعظم ماه رحمت و رضوان خدا
  • ماه شعبان ماه نور و رحمت و برکات بی پایان
  • ماه شعبان و روزهای تاریخی آن
  • عظمت ماه شعبان و برکات و عبادات معین شده برای آن
  • راههای بهره مندی فراوان و دریافت برکات عظیم و اختصاصی ماه شعبان
  • روزه ماه شعبان و برکات آن
  • دعا ودرخواست زیاد از خدای غنی کریم در ماه شعبان
  • روزه ماه شعبان جهت محبت پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)
  • پاداش کسی که یک روز از ماه شعبان را روزه بگیرد
  • توصیه پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله و سلم – برای روزه گرفتن در ماهی که به او منسوب شده است.
  • پاداش کسی که دو روز از ماه شعبان را روزه بگیرد
  • شفاعت رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم- برای کسانیکه در ماه شعبان روزه
    می گیرند.
  • کلامی از امام باقر – علیه السلام – درباره روزه ماه شعبان
  • روزه پیامبران و پیروان آنها
  • کلامی از امام صادق – علیه السلام – درباره روزه ماه شعبان
  • کلامی از امام رضا – علیه السلام – درباره پاداش روزه ماه شعبان
  • جلالت و عظمت ماه شعبان در سخنان معلمان آسمانی
  • قیمت خانه ها و قصرهای بهشت

* * * * * * * * * * *

ماه معظم شعبان، ماه رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – با تمام شکوه و جلال و نورانیت و برکاتش فرا رسید و حزن و اندوه پایان یافتن ماه عظیم رجب و وداع با آن و فاصله گرفتن از آن با سرور ناشی از رسیدن این ماه معظم و ورود به فضای نورانی آن، همراه شد و آن حزن تقلیل یافت و به نوعی سرور با شکوه و جلال مبدل شد. فضایی که آن هم مثل فضای ماه رجب معطر به عطر توحیدی و ذکر کثیر پروردگار عالمیان – عزوجل – و محبت به وجود مبارک قدسی خاتم پیامبران، حضرت محمد – صلی الله علیه و آله و سلم – همراه است.
در ماه شعبان سال‌های قبل مقالات متعددی با عناوین عمومی و متعارف و بعضاً اختصاصی و مربوط به ایام خاص در این ماه معظم در این «وبسایت» منتشر شد و در بخش اول این نوشتار جهت سهولت مراجعه به آنها و توجه و مرور مجدد، عناوین و شماره‌های تعدادی از آنها را ذیلا متذکر می‌شویم:

* کلام ایام – ۴۵، شعبان ماه پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله)

* کلام ایام – ۱۲۵، دریاهای نور و امواج آنها.

* کلام ایام ۱۹۵، برکات ماه عظیم شعبان

(و با شماره‌های ۱۹۶ و ۱۹۷ و ۱۹۹ و ۲۰۰ و ۲۰۱).
* کلام ایام – ۲۶۸، شعبان المعظم ماه رحمت و رضوان خدا.
(و با شماره‌های – ۲۶۹ تا ۲۷۷، در ۱۰ بخش)
* کلام ایام – ۳۲۷، شعبان ماه نور و رحمت و برکات بی‌پایان
( و با شماره ۳۳۵)
* کلام ایام – ۴۰۹، شکوه و جلال ماه‌های نورانی
(و با شماره‌های ۴۱۱ و ۴۱۷)
* کلام ایام – ۴۸۲، ماه شعبان و روزهای تاریخی آن
(با شماره‌های ۴۸۳ و ۴۸۴ و ۴۸۵ و ۴۸۶ و ۴۸۷)
قابل توجه است که مقالات مربوط به اعیاد شعبانیه و بالخصوص «نیمه شعبان» جداگانه مورد تذکر قرار خواهد گرفت.

عظمت ماه شعبان و برکات و عبادات معین شده برای آن

ماه شعبان دارای برکات عظیمی است که در فرهنگ دین خدا مورد توجهات زیادی قرار گرفته است. همچنین در بعضی از ایام این ماه رویداد ولادت مبارک چند شخصیت از اولیاء خاص خدای سبحان وقوع یافته و سبب افزایش فضائل این ماه معظم شده است. و ما به خواست خدا در آن زمینه‌ها و آن مناسبت‌ها مقالات اختصاصی مستقلی، علاوه بر مقالات عمومی مربوط به ماه شعبان خواهیم نوشت.
جهت بهره‌مندی فراوان و دریافت برکات عظیم و اختصاصی ماه شعبان، اعمال و عبادات خاصی از طرف خدای سبحان و پیامبر رحمت – صلی الله علیه و آله و سلم – و دیگر «معلمان آسمانی» معین شده و مورد سفارش‌های متعدد قرار گرفته که لازم است مورد توجه کامل اهل ایمان قرار بگیرد تا امکان بهره‌مندی بیشتر و گسترده‌تر از رحمت و برکات خدای سبحان در این ماه فراهم شود.
در این بخش با توجه به مطالب مذکور در مقالات قبلی و توضیحات مربوط، به بعضی از آن عناوین و زمان رسیدن ایام خاص این ماه به ذکر و توضیح تعدادی از آن عناوین و آن اعمال و عبادات می‌پردازیم:
۱- روزه ماه شعبان.
۲- توجه عمیق به موضوع ایام خاص و اعیاد مخصوص در این ماه.
۳- دعا و درخواست زیاد از خدای غنی کریم.
۴- استغفار زیاد در تمام ایام و لیالی و ساعات این ماه.
۵- تصدق و کمک مالی به نیازمندان.
۶- ذکرالله کثیردر ماه شعبان.

روزه ماه شعبان جهت محبت پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)

روزه ماه شعبان به لحاظ اهمیت و فواید و برکات آن در رأس اعمال و عبادات این ماه قرار دارد و سفارشات زیادی برای آن به عمل آمده است. و ثواب و پاداش آن ورود به بهشت و زندگی در آن است. به طوری که از وجود مبارک پیامبر خدا -صلی الله علیه و آله و سلم – نقل شده است که فرمود:
« شعبان شهری ، و هو افضل الشهور بعد رمضان ، فمن صام فیه یوما کنت شفیعه یوم القیامة » (۱) یعنی: شعبان ماه من است و آن برترین ماه‌هاست بعد از ماه رمضان، پس اگر کسی یک روز از آن را روزه بگیرد من شفیع او خواهم بود در روز قیامت.
امام صادق – علیه السلام – از پدر و اجداد خود – علیهم السلام – نقل کرده است که رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – فرمود:

« شعبان شهری و رمضان شهر الله، فمن صام من شهری، یوما وجبت له الجنه و من صام فیه یومین کان من رفقاء النبیین و الصدیقین یوم القیامه » (۲) یعنی شعبان ماه من است و رمضان ماه خدا، پس کسی که یک روز از ماه من را روزه بگیرد، بهشت بر او واجب می‌شود و هر کس دو روز از آن را روزه بگیرد، او از رفقا پیامبران و صدیقان در روز قیامت خواهد بود.
در این کلام شریف اشاره‌ای لطیف به آیه کریمه ذیل در قرآن مجید شده است که فرمود:
« وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَٰئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ ۚ وَحَسُنَ أُولَٰئِكَ رَفِيقًا » (النساء/۶۹) یعنی: هر کس اطاعت کند از الله و رسول او، آنان [در قیامت و حیات اخروی] با کسانی خواهند بود که خداوند به آنها نعمت عطا کرده از پیامبران و صدیقان و شهدا (گواهان اعمال) و صالحان و آنان رفیقان خوبی خواهند بود.
مراد آن است که افراد مطیع الله و رسول او، در روز قیامت و در فضای زندگی اخروی در مقام و موقعیت رفیعی قرار خواهند گرفت و پروردگار عالمیان آنها را مورد تکریم خاص قرار خواهد داد و آنها با متعالی‌ترین انسان‌ها و در رأس آنها پیامبران خدا – علیهم السلام – رفاقت و مجالست و مصاحبت خواهند داشت.

طبق مدلول روایت شریف مورد بحث، کسانیکه در ایام ماه شعبان بجهت محبت به رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم-  و تکریم ماه منتسب به آن وجود مبارک قدسی روزه بگیرند،
– حداقل دو روز از ماه شعبان – آن مقام رفیع متعالی یعنی رفاقت و مجالست  مصاحبت با پیامبران صدیقان و شهداء  و صالحان نصیب آنها خواهد شد.

امام صادق – علیه السلام –  از پدر و اجداد خود و از امیرالمؤمنین علی – علیه السلام – نقل کرده است که فرمود:

«مَنْ صَامَ شَعْبَانَ مَحَبَّةً لِنَبِیِّ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله وَ تَقَرُّباً إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَحَبَّهُ اللَّهُ وَ قَرَّبَهُ مِنْ کَرَامَتِهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ أَوْجَبَ لَهُ الْجَنَّةَ.» (۳).

یعنی: کسی که ماه شعبان جهت محبت به پیامبر خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – و تقرب به الله – عزوجل – روزه بگیرد خدا او را دوست خواهد داشت و روز قیامت به کرامت خود نزدیک خواهد کرد و بهشت را بر او واجب خواهد نمود.

      از امام باقر – علیه السلام – نقل شده است که فرمود:

«إِنَّ صَوْمَ شَعْبَانَ صَوْمُ اَلنَّبِيِّينَ وَ صَوْمُ أَتْبَاعِ اَلنَّبِيِّينَ فَمَنْ صَامَ شَعْبَانَ فَقَدْ أَدْرَكَتْهُ دَعْوَةُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِقَوْلِهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ رَحِمَ اَللَّهُ مَنْ أَعَانَنِي عَلَى شَهْرِي .» (۴)یعنی : روزه ماه شعبان، روزه پیامبران و روزه پیروان پیامبران است، پس هرکس در ماه شعبان روزه بگیرد، دعوت رسول خدا – صلی الله علیه و آله – به او رسیده که فرموده است: رحمت خدا بر کسی که مرا یاری کند درباره ماه من.

      از امام صادق – علیه السلام – نقل شده است که فرمود:

«صِيَامُ شَعْبَانَ ذُخْرُ اَلْعَبْدِ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ وَ مَا مِنْ عَبْدٍ يُكْثِرُ اَلصِّيَامَ فِي شَعْبَانَ إِلاَّ أَصْلَحَ اَللَّهُ لَهُ أَمْرَ مَعِيشَتِهِ وَ كَفَاهُ شَرَّ عَدُوِّهِ وَ إِنَّ أَدْنَى مَا يَكُونُ لِمَنْ يَصُومُ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ أَنْ تَجِبَ لَهُ اَلْجَنَّةُ.»(۵)یعنی: روزه ماه شعبان ذخیره ای است برای روز قیامت، هیچ بنده ای نیست که در ماه شعبان زیاد روزه بگیرد، جز اینکه خداوند امر معیشت او را اصلاح کند و او را از شر دشمنش کفایت کند و کمترین پاداش دریافتی شخصی که یک روز از ماه شعبان را روزه گرفته آن است که بهشت بر او واجب می شود.

کلام ایام - 147، ماه رمضان ماه برکات بی پایان
بخوانید

از امام علی بن موسی الرضا – علیه السلام –  نقل شده است که می فرمود:

 «مَنْ صَامَ مِنْ شَعْبَانَ يَوْماً وَاحِداً اِبْتِغَاءَ ثَوَابِ اَللَّهِ دَخَلَ اَلْجَنَّةَ  – الی أن قال –  مَنْ صَامَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ وَ وَصَلَهَا بِصِيَامِ شَهْرِ رَمَضَانَ كَتَبَ اَللَّهُ صَوْمَ شَهْرَيْنِ مُتَتابِعَيْنِ.» (۶) یعنی: کسی که یک روز از ماه شعبان را روزه بگیرد در طلب پاداش خدا، به بهشت داخل خواهد شد –  تا اینکه فرمود – و کسی که سه روز از ایام شعبان را روزه بگیرد و آنها را به روزه ماه رمضان وصل کند، خداوند برای او دو ماه روزه کامل
می نویسد.

این موارد نمونه هایی از احادیث نقل شده از معلمان آسمانی – علیهم السلام – بود که درباره روزه ماه شعبان و پاداش و ثواب این عبادت باشکوه نقل شده است و بعضی از این احادیث هم قبلا در مقاله کلام ایام – ۴۱۹ ، ذکر شده بود.

      از مجموع این احادیث و رفتارهای رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – و دیگر معلمان آسمانی – علیهم السلام –  جلالت و عظمت ماه شعبان و عبادت در آن بالخصوص «روزه» ایام این ماه مبارک آشکار می شود.

     با دعا و درخواست از خدای غنیّ کریم جهت توفیق برای روزه ایام این ماه، وارد بحثی درباره علت و حکمت اعطاء این پاداشهای عظیم برای عبادت ها و اعمال اندک و آسان می شویم.

پاداش عظیم برای عمل سبک و اندک

       در نظام زندگی عادی متداول بین انسانها مزدها و پاداش ها غالباً با کارها و میزان و نوع آنها تنظیم می شود و تناسب پیدا می کند. مثلا اگر کسی بطور تمام وقت در یک مؤسسه ای و اداره ای و کارخانه ای و باغ یا در مزرعه ای و یا در یک منزل مسکونی کار کند و برای کار تمام وقت حقوق و مزایا و مزدی دریافت کند، اگر کار خود را به نیمه وقت و یا هفته ای یک روز و یا فقط چند ساعت در یک هفته و یا یک روز و دو روز و امثال آنها در ماه تقلیل دهد، معقول نیست که تقاضای حقوق تمام وقت کند و یا توقع آن را داشته باشد. یعنی میزان  و نوع کار تناسبی معقول با حقوق و درآمد و مزد متعلق به آن خواهد داشت.

همچنین اشیائی را که انسان ازدیگران خریداری می کند قیمتی متناسب با کارائی و فواید آن اشیاء خواهد داشت بعنوان مثال : مورد انتظار عقلا نخواهد بود که با پولی که انسان یک جفت کفش می خرد بتواند یک اتومبیل یا یک منزل مسکونی و یا یک باغ و امثال آنها را خریداری کند. و یا بخاطر چند ساعت کار برای کسی حقوق و مزایای یک کار چندین ماهه و یا چندین ساله را دریافت کند.

     اما گاهی در شرایطی خاص و غیرعادی و در ارتباط با بعضی از انسانها، امکان دارد یک انسان مزدی و پاداشی و جایزه ای را که ده ها و صدها برابر حق عادی و طبیعی  و متعارف اوست برای یک کار عادی اندک و خفیف دریافت کند. مثل اینکه شخصی کاری را برای یک پادشاه ثروتمند و قدرتمند انجام دهد و آن پادشاه در مقابل کار اندک او که البته حاکی از ارادت  وعلاقه و اشتیاق آن فرد نسبت به آن حاکم است جایزه ای بسیار گران قیمت مثل تعدادی سکه طلا و یا قطعه ای از جواهرات قیمتی به او عطا کند.

     در این قبیل موارد غالباً پاداش و مزد عطا شده متناسب به دارائی و کرامت یا شهرت طلبی یا تمایلات عاطفی پاداش دهنده خواهد بود و طبعاً این نوع رفتارها استثنائی و اتفاقی در زندگی انسانها می باشد و عمومیت و استمرار پیدا نمی کند و متداول نمی شود. و بعنوان مثال اگر یک کشاورز از مزرعه و باغ خود چند عدد میوه نوبری بچیند و آنها را به پادشاه مملکت خود در یک طبق، یا بسته بندی بسیار زیبا و رعایت ادب و اخلاق مورد پسند آن حاکم هدیه کند و او  در مقابل یک قطعه باغ و یا یک مزرعه و یا خانه مسکونی به آن کشاورز عطا کند، این نوع رفتار یک جریان اتفاقی و استثنائی خواهد بود و عمومیت پیدا نخواهد کرد، یعنی اگر کشاورزان یک مملکت چنین خبری را شنیدند و به طمع دریافت آن پاداش عظیم سلطنتی افتادند و هر کدام چند عدد میوه برای دربار آن پادشاه بردند، او طبعاً به همه آنها یک قطعه باغ یا یک منزل مسکونی عطا نخواهد کرد، حتی اگر آن حاکم اموال زیادی را از مردم بصورت باج و مالیات و امثال آنها غصب و ذخیره کرده باشد.

      اما وضعیت درباره تجارت با خدای غنی کریم و خالق و ربّ موجودات متفاوت با وضعیت متداول برقرار بین انسانها است. خدای سبحان بجهت کرامت و قدرت بی پایان و از ناحیه خالقیت و ربوبیت خود و دارائی نقصان ناپذیر خود، پاداش و مزد بسیار زیادی را برای اعمال اندک و حقیر یا آسان بندگانش به آنها عطا می کند.

    عطایای فراوان خداوند گاهی به یک عمل کوچک و آسان بنده تعلق می گیرد که خارج از تصورات عادی و متعارف بین انسانها است، چون انسانها به  نظام زندگی عادی خود انس گرفته اند و عادت کرده اند و افکار و تصورات آنها از محدودیت های تحمیلی فرهنگ جامعه خود و بعضی جوامع دیگر خارج نمی شود. لذا غالباً انسانها در شرایط عادی و معمولی درباره عظمت رفتارهای کریمانه پروردگارشان با بندگان نمی اندیشند و از آنها و تفکر درباره آنها در غفلتی قرار داردند.

      پاداشهای معین و مقدر خدای سبحان برای بندگان گاهی فوق حد محاسبه و ارزیابی و قیمت گذاری با معیارهای متداول بین انسانها می باشد، مخصوصاً پاداشهای اخروی که مانعی در مقابل آنها وجود نخواهد داشت، اما در عالم دنیا گاهی کثرت و فراوانی عطایای پروردگار عالمیان سبب مشکلات و فسادها و تباهیها می شود و آن نوع عطایا گاهی از صورت نعمت بودن در می آید و به نقمت و بلا تبدیل می شود.

      در عالم دنیا هم با وجود محدودیت ها و موانع و گاهی آثار نامطلوب عطا یا جلوه های زیبا و جاذبی از تجارت پر سود خدای سبحان با بنده ها آشکار می شود و جریان می یابد، علاوه بر آنچه به انسانها وعده داده شده و در زندگی اخروی تحقق پیدا خواهد کرد.

     بعنوان مثال: در نظام خلقت و ربوبیت برقرار در عالم دنیا از طرف پروردگار عالمیان، مقداری آب و خاک و بعضی از گازهای موجود در هوای مجاور زمین در اثر مشیت و اراده خدای سبحان و امر تکوینی او به گیاهان و درختان و میوه های گوناگون با خواص مختلف متفاوت غذائی و طبی تبدیل می شود و نیازهای زندگی انسانها از ناحیه برقراری این نظام زندگی تأمین می شود. این نوع از گیاهان در بدن بعضی از حیوانات به غذای انسان یعنی گوشت وشیر همچنین  به پوست و پشم تبدیل می شود و همان مواد تبدیل شده به گوشت و شیر با یک یا چند واسطه و یا بدون واسطه تبدیل به اعضاء بدن انسان می شود! یعنی: مثلاماده تشکیل دهنده اصلی قلب انسان یا مغز انسان یا چشم  وگوش او مقداری خاک و آب است که مستقیماً اول به گیاه و بعداً به غذای انسان تبدیل شده و بعداً آن مواد غذائی در بدن انسان به اعضاء و اجزائی گرانقدر و گاهی با ارزش های فوق حد محاسبه تبدیل می شود.

       بعضی از آن اعضاء در بدن انسان سبب برقراری حیات و ادامه آن است مثل قلب انسان و بعضی دیگر مورد نیاز در سطوح و مراتب دیگر می باشند. اما به هرحال ارزش اعضائی مثل چشم و گوش و بعضی اعضاء داخلی در مقام مقایسه با ماده تشکیل دهنده آنها که مقداری خاک و آب است فوق حد ارزیابی و قیمت گذاری است.

     اما اگر توجهات خودمان را معطوف کنیم به نعمت های بهشتی و پدیده های زندگی اخروی از محاسبه و ارزیابی و تفکر عمیق در این زمینه و نتیجه گیری کامل عاجز خواهیم بود.

باز بعنوان مثال عرض می کنیم روزه گرفتن در یک روز یا چند روز از ماه شعبان و محرومیت چند ساعته از خوردن و آشامیدن، عمل  و رفتار و عبادتی است بسیار آسان و سبک و اندک و حتی لذت بخش برای عده زیادی از انسانها، اما پاداش معین شده برای آن ورود به بهشت و زندگی دائمی در آن و اقامت در قصرهائی که ارزیابی و زیبائی آنها فوق قدرت محاسبه عادی انسانی است.  یعنی سود این نوع تجارت با خدای سبحان بیشتر از حد محاسبه با معیارهای عادی دنیوی است.

     جهت جلوگیری از ازدیاد حجم مقاله و رعایت روش اختصاری به کار رفته در نوشتن مقالات، بقیه بحث و مطالب مربوط به آن را به شماره بعدی موکول می کنیم.

پاورقی ها :
۱- وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، دارالتراث العربی ج ۷، ص۳۶۶، حدیث ۲۴

۲-همان، ص ۳۷۶ حدیث ۲۸

۳- همان، ص ۳۶۴، حدیث ۱۴

۴-همان،ص ۳۶۶،حدیث ۲۲

۵- همان، ص ۳۷۵،حدیث ۲۴

۶- همان، ص ۳۷۴،حدیث ۲۰

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن