۱۹۲ – آیا ظالمان با همسران خود وارد جهنم می شوند؟!

365713_origسؤال: چرا خداوند در آیه ۲۲ سوره صافات می گوید ظالمین را همراه همسرانشان به جهنم می برند، مگر همسران آنها، انسانهای مستقلی نیستند؟!

پاسخ: خداوند در آیه مورد نظر شما و آیه بعدی می فرماید:

«   احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يعْبُدُونَ – مِنْ دُونِ اللَّهِ فَاهْدُوهُمْ إِلَى صِرَاطِ الْجَحِيمِ »(الصافات/۲۲-۲۳) در این آیه اشاره شده است به اینکه ظالمان را روز قیامت با ازواج آنها و آنچه را بجای الله عبادت می کردند، همه را با هم جمع می کنند و بطرف جهنم می کشانند. مراد از ازواج در این آیه همسران ظالمان نیستند، چون هر انسانی مسئول اعمال خودش می باشد. بطوریکه در قرآن مجید تصریح شده است که همسر فرعون یکی از زنان بهشتی است. و زوج ضرورتاً به معنی همسر نیست. زوج در اصل بمعنای جفت، صنف و قرین یک شیء است و این کلمه در مورد انسان و حیوان و اشیاء دیگر هم بکار می رود. مثل: یک جفت کفش

در قرآن مجید این کلمه در مورد گیاهان هم بکار رفته است بطوریکه می فرماید:

« … وَأَنْبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ »(الحج/۵)

در آیات اول سوره واقعه در مورد روز قیامت و وضعیت انسان ها در آن می فرماید:

وَكُنْتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً – فَأَصْحَابُ الْمَيمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيمَنَةِ – وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ – وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ(الواقعة/۷-۱۰) یعنی شما در آن روز سه گروه می شوید:

  1. اصحاب المیمنة
  2. اصحاب المشئمة
  3. السابقون

بطور قطع مراد از ازواج ثلاثة در این آیات، اصناف و گروه های سه گانه است. یعنی اصحاب المیمنة و اصحاب المشئمة و سابقون بنابراین ازواج در این آیات به معنای همسران نیست.

در آیه مورد نظر( سوره صافات ) هم ازواج به معنای مشهور عرفی یعنی همسران نیست، همچنانکه در آیات سوره واقعه به طور قطع به آن معنا نیست.

پرسش و پاسخ ـ 19، آیا حضرت علی(ع) با شروع جنگ بین اعراب و ایرانیان مخالف بودند؟
بخوانید

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در معنای آیه مورد نظر شما در سوره صافات می فرماید:

« ظاهراً مراد از کلام خدا ( و ازواجهم ) قرین های آنها از شیاطین است. خداوند فرمود: " وَمَنْ يعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيضْ لَهُ شَيطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ " تا جائی که فرمود "حَتَّى إِذَا جَاءَنَا قَالَ يا لَيتَ بَينِي وَبَينَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَينِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ" (۱) (الزخرف/۳۶ – ۳۸ )»

علامه طباطبایی جهت اثبات نظر خود در مورد معنی کلمه ازواج در این آیه به آیات ۳۶ تا ۳۸ سوره زخرف استشهاد کرده است.

بعضی از مفسران هم گفته اند: مراد از ازواج در آیه مورد بحث، اشباه و نظایر است

و گفته شده است که مراد از این کلمه زنان کافر هستند که همراه همسران کافر خود وارد جهنم می شوند.

علامه طباطبایی در بحث تفسیری خود در مورد این آیه این دو نظر را رد کرده است .

در هر صورت مراد از این کلمه «همسران» نیست و هیچ ارتباطی در آیه مورد نظر با این معنای توهمی وجود ندارد.

تذکر یک نکته مهم هم در این زمینه لازم است و آن اینکه آیات قرآن با معانی حقیقی و قرآنی کلمات آنها باید تفسیر شود نه معانی متداول بین عرب زبان ها و یا معانی بکار رفته در ترجمه های غیر فنی قرآن؛ چون در معانی عرفی کلمات گاهی در طول زمان تغییراتی بوجود می آید و این روش باید در تفسیر همه آیات قرآن بکار گرفته شود.

الیاس کلانتری

۹۵/۵/۱۷

پاورقی:

  1. تفسیر المیزان، سوره صافات، آیه ۲۲
برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن