۹۶- نحوه کمک ملائکه به مؤمنین چگونه است؟!

imagesسؤال: چرا فرشتگانی که در جنگ بدر به کمک پیامبر خدا (ص) و مسلمین نازل شدند در جنگ های دیگر مثل جنگ احد کمکی نکردند و چرا به کمک امامان (ع) نرفتند؟!

پاسخ: امدادهای فوق عادی خداوند به مؤمنان در شرایط خاص تحقّق می یابد و آن وقتی است که آن ها استحقاق این نوع امداد را پیدا کنند امدادهای خداوند مطابق سنت های او انجام می گیرد. خداوند در آیاتی از قرآن شرایط نزول امداد آسمانی به وسیله ملائکه را اعلام کرده است به طوری که می فرماید:

«بَلَىٰ إِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأْتُوکُم مِّن فَوْرِهِمْ هَـٰذَا يُمْدِدْکُمْ رَبُّکُم بِخَمْسَةِ ءَالاَفٍ مِّنَ ﭐلْمَلَائِکَةِ مُسَوِّمِينَ» (آل عمران / ۱۲۵) یعنی اگر صبر کنید و ملتزم تقوا بشوید و دشمنان به طور ناگهانی و با سرعت به شما حمله کنند، خداوند شما را با پنج هزار فرشته نشاندار یاری خواهد کرد.

در این آیه خداوند شرایط نزول امداد آسمانی را برای مؤمنین بیان کرده است و این وقتی است که آن ها در مقابل حملات دشمنان استقامت کنند و خطرات جنگی را که دشمنان ایجاد کرده اند تحمل کنند. حملاتی که کفّار به قصد نابودی دین خدا یا تضعیف آن انجام می دهند. در آن صورت طبق سنت های پروردگار عالم امداد آسمانی بر آن ها محقّق خواهد شد البته لازم به تذکر است که امداد ملائکه در جنگ بدر به صورت کشتن کفّار نبود و این کار وظیفه خود مؤمنان بود و ملائکه مؤمنان را در مقابل کفّار به روش های خاصّی تقویت کردند- که بحث در این زمینه احتیاج به فرصت دیگری دارد- و اگر در جنگ های دیگر هم شرایط لازم برای دریافت امداد آسمانی فراهم می شد. مؤمنان مشمول این امداد قرار می گرفتند مثل جنگ حنین که در ابتدا استحقاق امداد آسمانی فراهم نبود و مسلمین به کثرت نفرات خودشان اتّکا کردند به جای توکّل به خداوند، و وضعیتی بحرانی در جبهه جنگ برای مسلمین پیش آمد و بعد آ ن ها متوجه اشتباهات خود شدند و وضعیت روحی خود را تغییر دادند و سرانجام امداد آسمانی نازل شد خداوند در این زمینه می فرماید:

«لَقَدْ نَصَرَکُمُ ﭐللَّهُ فِي مَوَاطِنَ کَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْکُمْ کَثْرَتُکُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنکُمْ شَيْئاً وَضَاقَتْ عَلَيْکُمُ ﭐلْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُّدْبِرِينَ– ثُمَّ أَنزَلَ ﭐللَّهُ سَکِينَتَهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ وَعَلَى ﭐلْمُؤْمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُوداً لَّمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ ﭐلَّذِينَ کَفَرُواْ وَذَ ٰلِکَ جَزَاءُ ﭐلْکَافِرِينَ» (التوبه / ۲۵-۲۶) یعنی خداوند در مواضع کثیری شما را یاری کرد و همچنین در روز «حنین» آن هنگام که کثرت افرادتان شما را شگفت زده کرد ولی [ این کثرت] خطر را دفع نکرد و زمین با همه وسعتش برای شما تنگ گردید [ در تنگنا قرار گرفتید] سپس از مقابل دشمن فرار کردید- آن گاه خداوند آرامش خود را بر رسولش و بر مؤمنین فرستاد و سپاهیانی را نازل کرد که شما آن ها را نمی دیدید و به وسیله آن ها کافران را عذاب کرد و آن بود جزای کافران. توضیح این که در جنگ بدر مسلمین با وجود کمی نفرات و نداشتن تجهیزات جنگی در مقابل حمله کفّار ایستادگی کردند و دفاع از رسول خدا (ص) و دین توحیدی را با تحمل خطرات زیاد به عهده گرفتند و از خطر کشته شدن به دست افراد دشمن نهراسیدند در این جنگ مسلمین در مقام توکل به خداوند و اتّکاء به قدرت او قرار داشتند. اما در جنگ حنین تعداد سپاه مسلمین به حدود ده هزار نفر می رسید و بعضی از افراد سپاه هم متذکر کثرت افراد سپاه شدند و در مجموع به نیروی نظامی خود اکتفا کردند نه به امداد خداوند. البته این روحیه عمومی سپاه مسلمین بود نه تک تک افراد آن ها، منظور این است که یک گروه قلیلی در این سپاه دارای روحیه دیگری بودند. مسلمین در این جنگ مورد شبیخون دشمن قرار گرفتند این حمله ناگهانی کفّار در تاریکی شب و در شرایطی که آن ها خود را برای این حمله شبانه آماده کرده بودند، موجب از هم پاشیدن سپاه مسلمین و فرار آن ها شد تا جایی که نقل کرده اند فقط ده نفر در کنار رسول خدا ماندند و آن ها عبارت بودند از امیرالمؤمنین علی (ع) و مردانی دیگری از بنی هاشم در این وضعیت مسلمین متوجه خطای خود شدند و از پروردگارشان استمداد کردند و با تغییر روحیه آن ها وضعیت جنگی هم عوض شد و ملائکه جهت یاری آن ها نازل شدند و سپاه کفّار شکست سختی خوردند. پس نزول امداد آسمانی در شرایطی محقّق می شود که خداوند اعلام فرموده است و این شرایط در بعضی از جنگ ها در بین مسلمین برقرار بود و در بعضی دیگر نه. البته لازم به تذکر است امداد ملائکه در مورد شخص رسول الله (ص) و امیرالمؤمنین علی (ع) در همه جنگ ها برقرار بود چون آن دو بزرگوار به طور مستمر شرایط اعلام شده خداوند را داشتند. وجود مبارک رسول الله (ص) در صف اول میدان جنگ قرار می گرفتند و خطرات جانی را تحمل می کردند و غالباً برای جلوگیری از وقوع جنگ جان خود را به خطر می انداختند و در خطرناک ترین شرایط از مقابل دشمن عقب نشینی نمی کردند، تا جائی که در جنگ احد وقتی شایعه کشته شدن آن حضرت در بین سپاه مسلمین منتشر شد، آن ها روحیه جنگی خود را از دست دادند و پراکنده شدند و از میدان جنگ فرار کردند، و فقط سه یا چهار نفر در کنار رسول خدا (ص) ماندند. امیرالمؤمنین علی (ع) در این موقعیت که دفاع از وجود شریف رسول الله (ص) را به عهده داشت به شدت زخمی شد تا جائی که نقل کرده اند حدود نود زخم به پیکر شریف او وارد شد. اما با وجود این وضعیت با فعالیت فوق عادی خطر کشته شدن را از وجود مبارک پیامبر خدا (ص) دفع کردند. و در ساعتی در این جنگ فقط امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در کنار آن حضرت مانده بود. و به تنهایی از وجود مبارک او دفاع می کرد. بنابراین آن دو بزرگوار در همه جنگ ها و در شرایط بحرانی برای حفظ نظام دین خدا مقاومت می کردند و خود را به خطر می انداختند، پس مشمول امداد ملائکه بودند. امداد ملائکه مانع کشته شدن آن ها می شد.

85- حکمت خلقت زمین و آسمان و زندگی زمینی انسان چیست؟!
بخوانید

امام حسن مجتبی (علیه السلام) بعد از شهادت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در خطابه ای درباره آن حضرت فرمودند:

«لقد کان یجاهد من رسول الله فیقیه بنفسه…» یعنی او با رسول خدا (ص) جهاد می کرد و با جان خویش از آن حضرت دفاع می کرد و رسول خدا (ص) او را با پرچم خود به جنگ ها می فرستاد و جبرئیل از سمت راست و میکائیل از سمت چپ او را در میان می گرفتند، و او بر نمی گشت تا خداوند به دستان او فتح می کرد.۱

سرانجام این که امداد آسمانی در مورد شخص رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین علی (ع) و ائمه معصومین (ع) همیشه برقرار بود. اما مسلمین در بعضی از حوادث مشمول این امداد قرار می گرفتند و در بعضی دیگر استحقاق دریافت آن را پیدا نمی کردند. البته لازم به ذکر است که امداد خداوند از طریق ملائکه، وظایف مؤمنان را در جنگ ها ساقط نمی کرد و آن ها مؤظف به تکالیف خود بودند. و وقتی آن ها وظایف خود را انجام می دادند و دفع دشمن احتیاج به قدرت بیشتر از توان عادی آن ها داشت، نصرت فوق عادی خداوند نازل می شد.

امداد خداوند از طریق ملائکه در طول عمر امامان معصوم (علیهم السلام) و در حوادث مختلف برقرار بود، و روز عاشورا هم ملائکه جهت یاری امام حسین (علیه السلام) و سپاهش نازل شدند، اما امام (ع) شهادت را انتخاب فرمود. به طوریکه امام صادق (ع) از پدر بزرگوارش نقل می فرمود :

« لما التقي الحسين عليه السلام و عمر ابن سعد لعنه الله، و قامت الحرب ،أنزل الله تعالي النصر حتي رفرف علي رأس الحسين عليه السلام، ثم خير بين النصر علي أعدائه، و بين لقاء الله ، فاختار لقاء الله»۲. یعنی وقتی سپاه امام حسین (ع) و عمربن سعد لعین با یکدیگر تلاقی کردند و جنگ شروع شد خداوند گروهی از ملائکه را جهت یاری آن حضرت نازل فرمود تا بالای سر امام حسین (ع) به پرواز در آمدند. سپس آن بزرگوار مخیّر شد بین انتخاب «لقاء الله یعنی شهادت و او شهادت را انتخاب فرمود. یعنی به جهت آثار و نتایجی که شهادت او و اصحابش برای دین خدا داشت او با میل خود شهادت را اختیار کرد.

الیاس کلانتری

۹۴/۴/۲۳

پاورقی ها:

۱-ارشاد شیخ مفید، ج ۲، باب اوّل

۲-ترجمه و متن کامل لهوف سیّد بن طاووس، ترجمه و تعریب و تصحیح عقیقی بخشایشی، ص ۱۲۶

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن