۲۲۷ـ آیا امتحان امام حسین ـ علیه السلام ـ در شب عاشورا شامل همه همراهان بود؟!

imagesسؤال: جریان امتحان اصحاب امام حسین (علیه السلام ) در شب عاشورا چگونه بود؟ آیا آن امتحان شامل اصحاب خاص آن حضرت و شخصیت های بنی هاشم مثل حضرت عباس (علیه السلام ) هم می شد؟!

پاسخ:     

کلیات

*جریان امتحان اصحاب امام حسین ـ علیه السلام ـ در غروب روز تاسوعا

* تشکر امام ـ علیه السلام ـ از همراهان و تکریم آنها و اذن انصراف به آنها

*انصراف همراهان امام ـ علیه السلام ـ از ادامه همراهی و رفتن و تنها گذاشتن او در شب عاشورا واقع نشده است!

*امام ـ علیه السلام ـ نه تنها تمایل خود را به انصراف همراهان اعلام کرد، بلکه آنها را به رفتن و نجات دادن خود تشویق فرمود

* علت تمایل امام ـ علیه السلام ـ به انصراف همراهان چه بود؟!

*********

در منابع تاریخی مربوط به نهضت مقدس حسینی ـ علیه السلام ـ و کتابهای مقتل نقل شده است که امام حسین ـ علیه السلام ـ در غروب روز تاسوعا دستور داد همه مردان همراه خود اعم از شخصیت های بنی هاشم و اصحاب یک جا جمع شوند. سپس آن حضرت خطاب به آنها فرمود:

«اُثْني عَلَي اللهِ اَحْسَنَ الثَناءِ، وَ اَحْمَدُهُ عَلَي السَرّاءِ، وَ الضَرّاءِ. اَللّهُمَّ اِنِّي اَحْمَدُكَ عَلَي اَنْ اَكرَمْتَنا بِالْنُبُوَّةِ؛ وَ عَلَّمْتَنَا الْقُرآنَ، وَفَقَّهْتَنا فِي الدّينِ،…» (۱) یعنی ثنا می گویم به الله بهترین ثناها و او را حمد می کنم در آسایش ها و سختی ها. پروردگارا من حمد می کنم تو را بر اینکه ما را به نبوت گرامی داشتی و قرآن را به ما یاد دادی و ما را در دین دانا ساختی …(۲)

امام ـ علیه السلام ـ در خطابه خود از همراهانش اعم از افراد خاندان و اصحاب تشکر کرد و آنها را تکریم نمود و از خداوند برای آنها تقاضای جزاء خیر کرد و حاصل کلام مبارک آن بزرگوار این بود که دیگر امید رسیدن کمکی ندارد و خود او و هر کس از مردان که همراه او باشند فردا کشته خواهند شد و تمایل خود را به انصراف آنها از همراهی اعلام فرمود و بلکه آنها را به رفتن از نزد خود و نجات از کشته شدن تشویق کرد.

اما اینکه آیا آن امتحان شامل اولیاء خاص آن حضرت می شد یا همه همراهان ؟ جواب این است که همه همراهان آن حضرت در غروب تاسوعا و شب عاشورا ، اولیاء خاص آن بزرگوار بودند،و ظاهراً کسی از همراهان امام ـ علیه السلام ـ از همراهی با او منصرف نشده و نرفته است. یعنی کسانیکه از همراهی امام ـ علیه السلام ـ منصرف شدند و از نزد او رفتند در زمان دیگری به آن کار اقدام کردند ، نه در شب عاشورا. و آن زمانی بود که امام ـ علیه السلام ـ به همراهان خود اطلاع داد که اوضاع شهر کوفه تغییر کرده و مردم کوفه عهد شکنی کرده و از حمایت مسلم بن عقیل یعنی نماینده او منصرف شده و از دور او پراکنده شده اند و آن رفتار آنها منجر به دستگیری و کشته شدن حضرت مسلم شده است.و امام ـ علیه السلام ـ تمایل خود را به انصراف کسانی که همراه او بودند، اعلام کرد و بلکه آنها را به انصراف از همراهی تشویق فرمود.

کلام ایام - 354، معارف دین توحیدی در سیره و کلام امام رضا (علیه السلام)
بخوانید

امام ـ علیه السلام ـ متمایل بود به اینکه هیچ یک همراهان اعم از بنی هاشم حتی برادران و فرزندان با کراهت و بی میلی و احیاناًاز ناحیه عواطف صِرف به جهت نسبت قوم و خویشی کنار او نمانند و کشته نشوند. البته وقتی تمایل شدید و اشتیاق خالص آنها به همراهی و جهاد در راه خدا و تحمل خطر کشته شدن را مشاهده فرمود به آنها اذن همراهی داد.

 در آن حادثه ایمان خالص و در درجات متعالی، و تمایل به حمایت از دین خدا و حجت او و فرزند و جانشین پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ از همراهان امام ـ علیه السلام ـ تجلی  کرد و به فضای آن نهضت مقدس نورانیت بیشتری بخشید.

سخنان شخصیت های بنی هاشم و در رأس آنها حضرت ابوالفضل العباس ـ علیه السلام ـ و بعد از آنها اصحاب امام  ـ علیه السلام ـ شکوه و جلالی را آشکار کرد و به جریان انداخت که زبان و قلم از شرح و بیان آن ناتوان است!!! و ما به خواست خداوند خطبه شریف امام ـ علیه السلام ـ  را در آن اجتماع و همچنین جواب های شکوهمند همراهان را با شرح و توضیحی در مقالات « کلام ایام » مربوط به نهضت مقدس عاشورا خواهیم آورد، مقالاتی که از اوائل ماه ذیحجه  شروع شده و ادامه دارد.

الیاس کلانتری

۱۳۹۶/۷/۲۰

پاورقی ها:

۱ـ الارشاد، شیخ مفید، انتشارات علمیه اسلامیه.ج۲، ص ۹۳

۲ـ این خطبه شریف را در مقالات کلام ایام بطور کامل با توضیحات لازم ذکر خواهیم کرد، ان شاء الله تعالی

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن