تحلیلی از سیره رهبران آسمانی، ۲

7628_56024-290x300تحلیلی از سیره شریف رسول الله (صلّی الله علیه و آله و سلّم)

موضوع پیروی از رسول اکرم حضرت محمد (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و بهره برداری از سیره شریف آن حضرت و اطاعت از او در آیات زیادی از قرآن کریم ذکر شده است، از جمله خداوند می فرماید:

«  لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يرْجُو اللَّهَ وَالْيوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا »(الأحزاب/۲۱) در این آیه کریمه به پیروان دین توحیدی سفارش شده است که رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) را به عنوان اسوه زندگی خود قرار بدهند و در مسیر زندگی خود به او اقتداء کنند. و به طور ضمنی اشاره ای شده است به اینکه این رفتار باید استمرار داشته باشد و این وظیفه ثابت و دائمی مؤمنان است. دیگر اینکه این رفتار در مورد کسانی تحقق می یابد که بطور مستمر امیدوار به خدا و زندگی اخروی باشند، همچنین خدا را بصورت کثیر و مستمراً ذکر کنند.

در آیه دیگری از قرآن کریم آمده است:

«  قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ » (آل عمران/۳۱) یعنی: ] ای پیامبر[ بگو اگر خدا را دوست دارید، از من پیروی کنید تا خدا هم شما را دوست بدارد و گناهان شما را مورد غفران قرار دهد و خداوند غفور و مهربان است. در این آیه هم به انسانها دستور داده شده که از پیامبر خدا تبعیت کنند و به فواید و آثار این نوع رفتار هم اشاره شده و آن اینکه پیروی از آن حضرت موجب می شود که انسان محبوب خدا شود و آثار گناهان او هم از بین برود ؛ یعنی مشمول غفران خدا قرار بگیرد. طبعاً وقتی انسان محبوب خدا قرار می گیرد که دارای صفات پسندیده و جمیلی شود و آثار اعمال خلاف و گناهان او از بین برود و وجود او بطورکلی ارزشمند و پاک شود.

خُلق عظیم

خداوند خُلق آن حضرت را با کلمه عظیم ستوده است و می فرماید:

«وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ» (القلم/۴) یعنی تو دارای خلق عظیمی هستی. خداوند – عزّ و جلّ – با این کلام صفات و رفتارهای آن وجود گرامی را مورد مدح و تحسین قرار داده و در مقام تکریم او، انسانها را به پیروی از شخصیت و رفتارهای کریمانه او توصیه فرموده است. توصیه خداوند به پیروی از رسول گرامی خود منحصر به این موارد نمی شود، بلکه این توصیه و دستور به تبعیت از آن حضرت و اطاعت از او در آیات فراوانی از قرآن ذکر شده است. و همچنین این امر یعنی پیروی از آن حضرت و اطاعت از او صرف یک توصیه اخلاقی نیست، بلکه ضرورتی اجتناب ناپذیر است و انسانها برای تأسیس یک جامعه مطلوب و ایجاد یک نظام زندگی متعالی و حرکت به سوی مقصد آفرینش، راه دیگری جز آن ندارند و هیچ راه دیگری ارزش و مطلوبیت آن را نخواهد داشت و منتهی به مقصد مطلوب زندگی نخواهد شد.

ضرورت شناسایی شخصیت پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم)

طبعاً لازمه پیروری از آن حضرت، شناسایی شخصیت و صفات و رفتارهای آن بزرگوار است؛ چون هم بدون این شناسایی امکان تبعیت وجود ندارد و هم ارزش و فواید علم متمرکز عظیم در وجود شریف آن حضرت مورد نیاز قطعی و اجتناب ناپذیر انسانها است؛ یعنی بدون بهره برداری از این علم امکان تأسیس و اداره جامعه مطلوب انسانی وجود نخواهد داشت و هم اینکه تبهکاران عالم و دشمنان بشریت و طالبان خواسته های نامشروع و نامعقول جهت جلوگیری از توجه و گرایش انسانها به آن حضرت و تمام پیامبران خدا دروغ های زیادی ساخته اند و افتراهائی بسته اند و عده ای جاهل و بی اطلاع هم فریب آنها را خورده اند. لذا لازم است انسانها به طور ضروری پایه گزاران اصلی اخلاق حسنه و صاحبان رفتارهای کریمانه و فضائل انسانی و در رأس آنها پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) را شناسائی کنند و از آن جریان عظیم علمی و اخلاقی بهره مند شوند.

انسانها احتیاج مبرم و اجتناب ناپذیر به شناختن راهی دارند که به فضای نورانی رحمت بی پایان پروردگار عالمیان منتهی می شوند و آنها با سلوک در آن به مقاصد حیات خود برسند و به قدرت و رحمت بی پایان پروردگارشان متصل شوند.

معرفی پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در آموزش های پیامبران

اهمیت و جلالت موضوع شناسائی شخصیت پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم)  در شریعت های آسمانی و آموزش های اساسی پیامبران خدا جریان یافته و پیامبران قبلی آن وجود مبارک را به پیروان خود معرفی کرده اند و بطور کلی خداوند عالم از پیامبران خود در این زمینه پیمانی گرفته بود. این موضوع یعنی معرفی وجود مبارک رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در معارف و آموزش های پیامبران و در کتاب های آسمانی، در قرآن مجید مورد تصریح قرار گرفته است. از جمله خداوند می فرماید:

«الَّذِينَ يتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِي الْأُمِّي الَّذِي يجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَينْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيحِلُّ لَهُمُ الطَّيبَاتِ وَيحَرِّمُ عَلَيهِمُ الْخَبَائِثَ وَيضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» (الأعراف/۱۵۷) یعنی: کسانیکه پیروی می کنند از رسول نبّی امّی، که ]نام[ او را مکتوب می یابند در تورات و انجیل، او آن ها را به کارهای پسندیده امر می کند و از کارهای ناپسند نهی می کند، و اشیاء پاک و مطلوب را بر آن ها حلال می کند و اشیاء ناپاک و بی ارزش را بر آن ها حرام می کند و قید و بندها و غلّ هائی را که بر آن ها بود، بر می دارد، پس کسانیکه به او ایمان آوردند و او را تعظیم کردند و یاری نمودند، و پیروی کردند از نوری که با او نازل شده، آنان رستگارانند.

در مورد این آیه کریمه در مباحث مربوط به صفات و رفتارهای آن بزرگوار بخواست خداوند توضیحاتی خواهد آمد و در این قسمت اصل و ترجمه آیه بعنوان استشهاد و برای موضوع مورد بحث ذکر شد.

امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در یکی از خطبه های خود به این موضوع مورد بحث اشاره ای کرده و می فرماید:

«إِلَى أَنْ بَعَثَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ مُحَمَّداً رَسُولَ اللَّهِ (صلى‏الله‏عليه ‏وآله‏ وسلّم )لِإِنْجَازِ عِدَتِهِ وَ إِتْمَامِ نُبُوَّتِهِ مَأْخُوذاً عَلَى النَّبِيِّينَ مِيثَاقُهُ مَشْهُورَةً سِمَاتُهُ»۱

در توضیح این کلام امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در بخش مربوط به ولادت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) – ان شاء الله – بحثی خواهد آمد، اما در این قسمت جهت استشهاد به کلام آن حضرت در زمینه مطلب مورد بحث، به آن اشاره ای کردیم. امام (علیه السلام ) در این کلام خود اشاره ای دارد به اینکه پیامبران خدا مأمور به معرفی پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و اله و سلّم) به امت های خود بودند و خداوند در این زمینه از آنها پیمانی گرفته بود.

پیمان خداوند با پیامبران در زمینه معرفی پیامبر خاتم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و ذکر آن در قرآن مجید و کلام رهبران آسمانی و شخص امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) حاکی از اهمیت خاص این موضوع است، و ضرورت آن در موضوع آموزش انسانها.

رحمتی برای عالمیان

خداوند عالم – عزّ و جلّ – در ذکری از رسول گرامی خود می فرماید:

«وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» (الأنبياء/۱۰۷) یعنی ما نفرستادیم تو را مگر رحمتی برای همه اهل عالم. در این آیه هم خداوند به مقام عظیم و رفیع آن حضرت اشاره ای کرده و آن وجود گرامی را رحمتی برای همه عالمیان معرفی فرموده است.

ما قبلاً در زمینه موضوع مورد بحث مقاله ای در همین سایت «حکمت طریف» قرار دادیم، این مقاله در اصل در نشریه «بینات»۲ منتشر شده بود. در این بخش جهت تکمیل بحث در حد مورد نظر، بخشی از آن مقاله را ذکر می کنیم:

 و ما ارسلناک الّا رحمة للعالمین(انبیاء،۲۱/۱۰۷) یعنی ما تو را نفرستادیم جز رحمتی برای همه جهانیان.در این آیه از قرآن مجید خداوند عالمان،وجود پیامبر اکرم حضرت محمّد(ص) را رحمتی برای همه اهل عالم خداوند،است.آیه کریمه از جهات متعددی قابل بحث و تدبر و تحقیق است و از توجه به تفسیر گسترده و معانی مفهومی آن و در نظر گرفتن روابط متعدد آن با آیات دیگر قرآن مجید نکات علمی فراوانی روشن می‌شود،و معلوم می‌شود که آیه در دید وسیع و متدبرانه،مشتمل بر موضوعات و سؤالات فراوانی است که اهم آنها عبارتند از:

۱.رحمت وجودی پیامبر اکرم (ص) شامل همه انسانها اعم از پیروان دین توحیدی کامل و پیروان ادیان آسمانی قبلی و حتی کافران می‌شود.و همچنین علاوه بر انسان‌های متعالی و نیکوکار و رشد یافته،انسان‌های گناهکار و خطاکار هم در حیطهٔ شمول این رحمت می‌توانند قرار بگیرند و از آن بهره‌مند شوند.

۲.این رحمت گسترده قطع شدنی نیست و استمرار دارد و می‌شود در همه زمانها شامل انسانها شود.

۳.بهره مندی از این رحمت اختصاص به انسان‌ها ندارد،و موجودات دیگر حتی حیوانات هم امکان دارد مشمول این رحمت گسترده واقع شوند.

۴.بهره‌مندی از این رحمت و یا بعضی از مراتب آن احتیاج به زمینه و شرایطی دارد تا که آن زمینه‌ها و شرایط بوسیله خود آن وجود مقدّس و دیگر انسان‌ها لازم است فراهم شود.

۵.آیا بهره‌مندی از رحمت متمرکز در وجود و‌شخصیت رسول اکرم (ص) مستلزم ایمان آوردن به دین توحیدی و التزام به معارف و احکام آن می‌باشد؟!در جواب می‌شود گفت:این رحمت دارای مراتبی است و بعضی از آن مراتب شامل ایمان آورندگان و بعضی دیگر شامل دیگران هم می شود،به طوری که در نکته شماره ۱به آن اشاره شد.طبعاً برای بهره‌مندی در سطوح متعالی ایمان به معارف دین توحیدی ضروری است و الاّ محرومیت عظیمی پیش خواهد آمد که هیچ چیزی آن را جبران نخواهد کرد.

۶.آیا برای بهره‌مندی از این رحمت واسعه یا مراتب خاصی از آن لازم است انسان‌های با علم،اخلاق و شخصیت و بطور کلی با زندگی آن حضرت آشنا شوند؟جواب این سؤال هم مثل سؤال قبلی است.بهره‌مندی از وجود و علم و شخصیت آن حضرت (ص) در مراتب متعددی امکان پذیر است.و هر مقدار آشنایی با سیرهٔ شریف او بیشتر شود،امکان بهره‌برداری از آن رحمت در مراتب بالاتر فراهم خواهد شد.

۷.رحمت واسعه ناشی از وجود آن حضرت (ص) می تواند منشأ تحولی گسترده در زندگی انسان‌ها شود و می شود از طریق آشنا کردن انسان ها با شخصیت و سخنان و رفتارهای او،مشکلات زندگی انسان‌ها مثل خشونت‌ها و نابسامانیها و فقرها و جنگ‌ها را از بین برد و زندگی توأم با آسایش و امنیت‌و رفاه و دوستی و محبت در بین انسان ها برقرار کرد.

تحلیلی از سیره رهبران آسمانی - 6، دوران جوانی حضرت محمد(صلّی الله علیه و آله و سلّم)
بخوانید

۸.لازمه داشتن رحمتی که بتواند شامل همه جهانیان در سطح گسترده زمان و مکان شود،علم و قدرت بی‌انتهاست،طبعاً علم بی انتهاو قدرت بی انتها به خداوند عالمیان منتسب می شود!در این صورت چگونه می‌تواند دارای چنین رحمت بی‌انتهایی باشد؟!

در جواب می شود گفت:این رحمت بی‌انتها و علم بی‌انتها از ناحیه اتصال به خداوند عالم در سطحی بسیار متعالی در وجود رسول اکرم (ص) جریان می‌یابد.یعنی در حقیقت این رحمت واسعه،رحمت خداوندی است که به توسط وجود شریف رسول اللّه(ص) بین عالمیان جریان می یابد.

۹.رحمت وجود رسول اکرم (ص) در جهات متعددی جریان می‌یابد مثلاً علمی و فکری و اخلاقی و روابط اجتماعی و تأمین نیازهای زندگی دنیوی و در راهیابی بسوی مقصد حقیقی حیات یعنی زندگی اخروی.

۱۰.مراتبی از این رحمت واسعه در زمان ظهور آن حضرت و بعداً در طول تاریخ تحقق یافته و مراتب برتر و گسترده‌تر آن با ایجاد زمینه های مناسب و برطرف‌شدن موانعی در آینده تحقق خواهد یافت.

۱۱.بعضی از مراتب آن رحمت واسعه به صورت آشکار و مستقیم تجلی و ظهور کرده و بعضی دیگر به صورت غیر مستقیم و غیر آشکار به صورت‌های مختلفی تحقق یافته است.مثل:انتشار بعضی از فضائل اخلاقی در بین ملل مختلف و توجه به حقوق زنان و کودکان و اسیران جنگی و مثل گسترش علوم مختلف در بین انسان‌ها در جوامع مختلف اعم از جوامع اسلامی و غیر آنها.

۱۲.یکی از زمینه‌های نشر و تحقق این رحمت در میدان‌های جنگ بوده و در نوع رفتار با دشمنان و مخالفان و در رفتار با دشمنان و مخالفان و در رفتار با اسراء بوده است.

۱۳.رحمت وجود رسول اکرم (ص) بطوری که ذکر شد و اساس این بحث هم بر آن مبتنی است،اختصاص به قومی و ملتی و افراد معینی ندارد و بلکه رحمت واسعه خداوندی است که از ناحیه اراده مقدس او در وجود رسول گرامیش تجلی یافته و شامل همه انسان‌ها می شود،پس همه انسان‌ها در شناختن مجاری آن می توانند نقشی بر عهده بگیرند.

۱۴.بهترین راه ایجاد آسایش و رفاه و امنیت و بطور کلی فضای زندگی حقیقی برای جهانیان آشنا شدن با شخصیت و سیره رسول اکرم (ص) و معرفی آن برای جهانیان است.

این بحث در مجموع جهات متعدد فراوان دارد،اعم از آنچه که ذکر شد و جهاتی دیگر و ما در این نوشته به بحث و بررسی فشرده‌ای در موضوع تجلی این رحمت در جنگ‌ها می‌پردازیم:

رفتارهای رسول اکرم (ص) در جنگ‌ها

اخلاق شریف رسول اکرم (ص) که مورد تعظیم پروردگار عالمیان قرار گرفته،جلوه‌های بسیار زیبایی در جنگ‌ها داشت.خداوند در‌مورد اخلاق و‌ شخصیت رسول گرامیش می‌فرماید:وانّک لعلی خلق عظیم (قلم،/۶۸ ۴).توصیف اخلاق آن حضرت با کلمه «عظیم» طرف خداوند عالم حاکی از عظمت فوق ادراک اخلاق آن حضرت می‌باشد.

در جای دیگر خداوند می فرماید:

فبما رحمة من اللّه لنت لهم ولو کنت فظّاً غلیظ القلب لانفضّوا من حولک (آل‌عمران،/۳ ۱۵۹) یعنی از ناحیهٔ رحمت خاصّه‌ای از طرف خداوند،نسبت به آن‌ها ملایم و مهربان شدی و اگر سختگیر و خشن بودی آن‌ها از دور تو پراکنده می‌شدند.در این آیه اشاره ای شده به لطافت و جاذبه خاص اخلاق رسول ا(ص) با انسان‌ها و این که این درجه از نرمی و لطافت اخلاق آن بزرگوار از ناحیه رحمت خاصهّ‌ای است که از طرف خداوند به او عطا شده،یعنی این نوع مهربانی و لطافت اخلاق یک امر عادی متعارف نیست که در انسان‌های خوش‌اخلاق و بردبار و بزرگوار وجود دارد،بلکه این اخلاق از طرف خداوند عالم و رحمتی اختصاصی و فوق عادی است که به آن حضرت عطا شده است.و این درجه از ملاطفت و مهربانی اختصاص به رسول اکرم (ص) دارد و آن هم عطای الهی است.

این قسمت از بحث در جهت اثبات آن نکته‌ای بود که قبلاً ذکر شد و آن اینکه رحمت وجود پیامبر(ص) وعظمت و وسعت آن از ناحیه نوعی اتصال به خداوند است و در حقیقت همان رحمت واسعه بی‌انتهای خداوندی است که از وجود شریف رسول خدا (ص) و شخصیت و اخلاق و علم او بسوی انسان‌ها جاری می‌شود.

رفتارهای جنگی آن حضرت را در چند جهت می شود مورد بررسی و تدبر و ارزیابی قرار داد،که مهم‌ترین موارد آنها عبارتند از:

۱.خودداری از اقدام به جنگ در مواجهه با مشکلات عظیم که غالباً حکام و ملت ها در این قبیل از حوادث اقدام به جنگ می کنند.

۲.جلوگیری از شروع جنگ از ناحیه دشمنان با تدابیر مختلف،حتی به خطر انداختن جان و حیات خود و تحمل سختی های طاقت‌فرسا.

۳.مخالفت از کشته شدن انسان‌ها حتی دشمنان،در حد ممکن.

۴.توصیه ها و سفارش های مؤکد به پیروان خود در پایبندی به اصول اخلاق کریمانه و جوانمردی و بزرگواری.

۵.ممانعت از آسیب رساندن به وسائل زندگی انسان‌ها و از بین بردن آن‌ها؛بطوری که در جنگ‌های متداول بین انسان‌ها آسیب زدن به زندگی دشمنان عملی متعارف محسوب می شود.

۶.خوشرفتاری با اسراء وتلاش برای آزادی آن‌ها در اولین فرصت‌های معقول.

۷.بخشیدن دشمنان و گناهکاران در وقت تسلط بر آن‌ها،به جز مواردی که بخشیدن دشمن موجب استمرار ظلم‌ها و آدم‌کشی‌ها از ناحیه آن ها خواهد شد.

۸.حضور در جنگها و اداره حوادث جنگی و مراقبت و نظارت بر رفتارهای مسلمانان و توصیه های لازم به آنها در مراحل مختلف و ارشاد آنها در اجرای قوانین دینی و جلوگیری از رفتارهای خشن و انتقام جوئی که غالباً در جنگها روی می دهد.

قبل از تحلیل موارد فوق الذکر و بیان نمونه‌هایی از اخلاق و رفتارهای آن وجود شریف در جنگها،به ذکر و توضیح چند نکته در مورد جنگ و انواع آن می‌پردازیم:

انواع جنگها

جنگهایی را که بین اقوام و ملت ها و حکومت ها روی می دهد به‌لحاظ اهداف انسان‌ها در شروع آنها،می شود به چهار نوع تقسیم کرد. ـ تقسیم بندی اولیه ـ

۱.جنگ هجومی اولیه:و آن جنگی است که یک حکومت یا یک ملت برای رسیدن به اهدافی که در نظر گرفته و به دست آوردن منافعی،بر ملت و حکومت دیگری تحمیل می‌کند،در این جنگ که یک طرفه است ـ غالباً ـ و طرف مقابل در شروع آن نقشی ندارد وعلاقه‌ای به شروع آن از خود نشان نمی‌دهد،عنصر تعدی به حقوق انسان ها و غارت یا نابود کردن امکانات و وسائل زندگی آن‌ها و یا ارضاء روحیه خود خواهی و تکبر حکم‌فرماست.

این نوع جنگ عملی است پلید و ظالمانه و تبهکارانه و منفور طبیعت انسان های با روحیه سالم.طبعاً این نوع جنگ با عواطف سالم انسان‌ها هم سازگاری ندارد.

نوعی از جنگ‌ها هم که هر دو طرف به قصد تبهکاری و زورگویی و تعدی به حقوق انسان‌ها آن را شروع می‌کنند،باز از همین نوع محسوب می شود.

۲.جنگ دفاعی در مقابل جنگ هجومی دشمن:این جنگ جهت جلوگیری از تحقق اهداف دشمن و حفظ جان‌ها و حیات انسان ها و منافع خود و دیگران انجام می گیرد.انسان‌ها در این نوع جنگ می خواهند مانع حمله دشمن و یا رسیدن آن ها به اهداف تبهکارانه و جنگ طلبانه خود شوند.

۳.جنگ بازدارنده و پیشگیرانه:در این جنگ ملتی و قومی با اطلاع از آماده شدن دشمن برای حمله با دلائل قطعی،به منظور جلوگیری وقوع آن اقدام می‌کند،و فعّالیت نظامی شروع می‌کند،اعم از این‌که این فعّالیت به نوعی جنگ و زدوخورد منتهی شود و یا به تظاهر نظامی و اعلام آمادگی اکتفا شود و سرانجام خطر حمله دشمن از بین برود.این جنگ هم در مقابل جنگ نوع اول انجام می گیرد.

۴.جنگ آزادی‌بخش:این نوع جنگ به منظور آزاد کردن انسان‌های تحت سلطه یک حکومت و ملت متجاوز به حقوق انسان ها انجام می‌گیرد.توضیح این‌که گاهی ملتی به منطقه زندگی ملت دیگری حمله می کند و آن ملت را تحت سلطه و اراده خود درمی‌آورد و حکومت و اراده خود را بر آن‌ها تحمیل می‌کند و حقوق و عوامل زندگی آن ملت را ضایع می‌کند.در این صورت ملل دیگری می‌توانند به کمک آن ملت تحت سلطه اقدام کرده آن ها را آزاد کنند و دشمن اشغالگر را که جنگ نوع اول را بر آن ملت تحمیل کرده،دفع کنند.

این نوع جنگ آزادی بخش دردین توحیدی با حضور پیامبر خدا و یا جانشین معصوم او یعنی امام معصوم (ع) انجام می‌گیرد.یعنی یک حکومت صالح کامل که همان حکومت معصوم (ع) است قدرت و اجازه‌ ایجاد چنین جنگی را دارد،یعنی این حق خداوندی است که پیامبر او و یا جانشین معصوم او که قدرت و علم پیامبر خدا (ص) را دارد،بنده‌های خداوند را از سلطه حکومت جبّاران نجات دهد.چون این نوع جنگ ابعاد و جهات متعددی دارد و عواقب ونتایج آن برای غیر معصوم (ص) قابل پیش‌بینی و کنترل نمی‌باشد،غیر از پیامبران خدا (ص) و امامان معصوم کسی نمی‌تواند از عهده چنین جنگی برآید،چون احتمال دارد انسان‌ها و حکومت‌های عادی بشری در مقام دفع ظلم،ظلم دیگری مرتکب شوند و آن هدف مقدس آزادی‌بخش در این نوع جنگ تحقق نیابد.

این سه نوع اخیر از جنگ‌ها را در مجموع می شود جنگ دفاعی نامید.با این وصف می شود جنگ‌ها را بطور کلی در دو نوع تقسیم بندی کرد:

۱.جنگ هجومی اولیه

۲.جنگ دفاعی

در عرف اخلاق و احکام دین توحیدی جنگ هجومی اولیه عملی است پلید و ظالمانه و نامشروع و مخالف جوانمردی و کرامت‌های اخلاقی و ضایع کننده حقوق انسان‌ها،طبعاً هیچ گونه تأییدی و تجویزی برای این نوع جنگ ها در اخلاق و رفتار پیامبر اکرم (ص) وجود ندارد.آن حضرت عرضه کننده صورت کامل دین توحیدی برای انسان‌ها است،طبعاً در سیرهٔ شریف او که رحمتی است برای عالمیان این نوع از جنگ هیچ جایگاهی ندارد.

بحث مفصل در مورد رفتارهای پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در جنگ ها و جریانات دیگر و همچنین رفتارهای کریمانه آن حضرت چه با پیروان خود و چه حتی با دشمنان و مخالفان را به بخش های مناسب این سلسله مباحث موکول می کنیم – ان شاء الله – و در این بخش به همین مقدار اکتفا می کنیم.

الیاس کلانتری

۹۵/۱۱/۲۵

پاورقی ها:

  1. نهج البلاغه خطبه اول
  2. فصلنامه بینات، شماره ۵۲، ویژه نامه قرآن و پیامبر (ص)

 

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن