کلام ایام ـ ۴۹۷، دعوت به ضیافت بهشتی در ماه خدای سبحان

بخش چهارم*

کلیات*

• ثواب افطاری برای یک مؤمن روزه دار معادل آزاد کردن یک برده خواهد بود.
• افطار برای روزه داران هر قدر ناچیز و اندک باشد، مانعی در مقابل آتش جهنم خواهد بود.
• پاداشی که افطاری برای یک روز دارد، علاوه بر اینکه کمکی برای نیازمندان است، تکریمی از ماه رمضان و عبادت باشکوه «روزه» می باشد.
• کمک مالی به نیازمندان و فقرا از ملت های دیگر.
• تصویب کمک مالی و تأمین نیازهای افراد ناتوان از ملیت های دیگر.
• رفتار حکومتی امیرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ با یک یهودی یا مسیحی از کار افتاده.
• تأثیر اعمال عبادی بالخصوص در ماه مبارک رمضان در پاکسازی روح انسان از آثار گناهان.
• اصلاح اخلاق درماه رمضان و تغییر رفتارها.
• عبور از «پل صراط» از سخت ترین و خوفناک ترین حوادث روز قیامت است.
• صراط پلی است که در قیامت بر روی جهنم کشیده خواهد شد، و انسانها از روی آن عبور خواهند کرد و وارد بهشت خواهند شد.
• صراط نسبت به بعضی از انسانها پهن و هموار و دارای نوعی حفاظ و برای بعضی دیگر بسیار باریک و تیزو خطرناک خواهد بود.
• مراد از اینکه همه انسانها در روز قیامت وارد جهنم خواهند شد، چیست؟
• متقین از جهنم نجات داده خواهند شد.
• کلامی از امیرالمؤمنین علی – علیه السلام ـ درباره صراط و مشکلات و خطرات عبور از آن.
• سفارش پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ به اصلاح اخلاق در ماه رمضان و پاداش عظیم آن.
• آسان گرفتن به خدمتکاران وسبک تر کردن وظایف آنها در ماه رمضان.
• تجارتی باخدای سبحان که سود بسیار عظیمی دارد.
• موقعیت و جایگاه صلوات بر پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ در میزان اعمال.
• معنی صلوات خدا و ملائکه و اهل ایمان نسبت به پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ چیست؟
• آثار و فواید و برکات صلوات بر پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ برای اهل ایمان.

** * * *‌ *‌ * * **

۱۲ ـ «أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْکُمْ صَائِماً مُؤْمِناً فِی هَذَا الشَّهْرِ کَانَ لَهُ بِذَلِکَ عِنْدَ اللَّهِ عِتْقُ نَسَمَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِمَا مَضَی مِنْ ذُنُوبِهِ،قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَلَیْسَ کُلُّنَا یَقْدِرُ عَلَی ذَلِکَ فَقَالَ ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاء.ٍ»^(۱) یعنی: ای مردم هر کسی در این ماه مؤمن روزه داری را افطاری دهد، در نزد خدا اجر آزاد کردن یک برده را خواهد داشت و گناهان گذشته او مورد غفران قرار خواهد گرفت. گفته شد، ای رسول خدا، همه ما بر این کار قادر نیستیم آن حضرت ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمود: از آتش بپرهیزید اگرچه با قطعه ای از یک عدد خرما، و از آتش بپرهیزید اگرچه با جرعه ای آب.

در عبارت فوق از خطبه شریف لازم است چند نکته محوری مورد توجه قرار بگیرد:

یکم: آزاد کردن یک برده، عمل عبادی و اخلاقی بسیار عظیمی محسوب می شود، بطوریکه این عمل شریف به عنوان ملاک و معیاری برای عبادات عظیم تلقی می شود. در تشویق اهل ایمان به این عبادت و تکریم آن، بطور مکرر دیده می شود که آن عمل بعنوان میزانی برای سنجش ارزش حسنات معرفی شده است. و گفته می شود که فلان عمل ثواب و اجر و ارزش آزاد کردن یک برده را دارد.

در این عبارت از خطبه مورد بحث طعام دادن به دیگران بالخصوص در ماه رمضان و بصورت افطاری مورد تکریم قرار گرفته است، یعنی تکریم ماه مبارک رمضان و اعمال مربوط به آن در حدی اهمیت دارد که افطار یک روزه دار، معادل آزاد کردن یک برده محسوب می شود.

دوم: اصل اطعام انسانها یعنی طعام دادن به آنها در اخلاق دینی یک عمل عبادی بااهمیت و کریمانه ای محسوب می شود، چه برای یک مؤمن و عضو جامعه دینی و چه برای نیازمندان از ملت های دیگر. بطوریکه وجود مبارک رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و امامان معصوم ـ سلام الله علیهم ـ به افراد نیازمند از ملیت های دیگر هم کمک مالی می نمودند و طعام عطا می کردند. و در سیره شریف امیرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ مشهور است که روزی در دوره حکومت خود در شهر کوفه با فردی مواجه شد که پیر شده بود و قدرت کار بدنی نداشت، لذا از مردم سؤال [تکدی گری] می کرد، امام ـ علیه السلام ـ از دیدن آن صحنه ناراحت شد و خطاب عتاب آمیزی به بعضی از افراد حکومتی کرد که آن مرد را می شناختند، که چرا او مورد بی اعتنائی قرار گرفته! به آن حضرت گفته شد که او یک مرد یهودی یا مسیحی است یعنی جزو مسلمین نیست، امام ـ علیه السلام ـ دستور داد برای او حقوقی از بیت المال معین کنند، یعنی مخارج زندگی او را از مال حکومتی بپردازند! شبیه آنجه امروزه در اغلب جوامع انسانی به عده ای از انسانها در سنین بالای عمر و باصطلاح باز نشستگی حقوقی می پردازند. البته غالباً این مزایا به کسانی داده می شود که در طول عمر خود و یا بخشی از آن بابت بازنشستگی یا بیکاری پولی پرداخته باشند و خود را بیمه کرده باشند. اما امام ـ علیه السلام ـ بدون این نوع قرارداد، دستور داد به او تا پایان عمرش هزینه زندگی بپردازند.

اما اینکه رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ توصیه فرمود، عمل و رفتاری است که علاوه بر اصل موضوع انفاق، شامل روزه داران هم می شود و مشتمل بر تکریمی است از روزه داری و طعام دادن به دیگران.

سوم: در این بخش از کلامِ شریفِ رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ اصل اطعام بصورت افطاری، مورد سفارش قرار گرفته نه مقدار طعام و نوع آن. یعنی سفارش شده به یک عمل ممدوح و توأم با محبت به انسانها و تکریم ماه رمضان و روزه آن و تکریم روزه داران، بطوریکه انسانهای حتی فقیر هم غالباً از عهده آن کار برمی آیند، لذا فرمود: آن عمل عبادی بسیار پرسود است حتی اگر در حد بخشی ازیک دانه خرما باشد و یا جرعه ای آب.

چهارم: در این کلام شریف تأثیر اعمال عبادی بالخصوص درماه مبارک رمضان، در پاکسازی روح انسان از آثار گناهان و بطور کلی مغفرتی از طرف پروردگار عالمیان درباره بندگان واهل ایمان مورد توجه قرار گرفته، لذا فرمود آن کار یعنی افطار مؤمنان روزه دار سبب مغفرتی از طرف پروردگار و پاک شدن و از بین رفتن آثار گناهان می شود و سبب نجات از آتش جهنم، لذا فرمود:

« اتَّقُوا النَّار » و این عبارت را مجدداً تکرار فرمود.

۱۳ـ «أیُّهَا النّاسُ ، مَن حَسَّنَ مِنکُم فی هذَا الشَّهرِ خُلُقَهُ کانَ لَهُ جَوازا عَلَى الصِّراطِ یَومَ تَزِلُّ فیهِ الأَقدامُ ،ومَن خَفَّفَ فی هذَا الشَّهرِ عَمّا مَلَکَت یَمینُهُ خَفَّفَ اللّه ُ عَنهُ حِسابَهُ ، ومَن کَفَّ فیهِ شَرَّهُ کَفَّ اللّه ُ فیهِ غَضَبَهُ یَومَ یَلقاهُ » یعنی: ای مردم کسی که در این ماه حسن خُلق در خود به وجود آورد [اخلاقش را اصلاح و بهتر کند] از صراط عبور خواهد کرد، در روزی که قدم ها در آن بلغزد، و هرکس در این ماه بر خدمتکاران خود آسان بگیرد [و فشارهای زندگی و وظایف آنها را سبک کند] خدا در محاسبه اعمال او آسان خواهد گرفت. و کسی که در آن شرّ [و مزاحمت] خود را باز دارد، خدا غضب خود را در روز ملاقاتش از او باز خواهد داشت.

سفارشی و تشویقی است از وجود مبارک رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ برای اصلاح اخلاق و پاکسازی آن از رذائل و ارتکاب گناهان و افزودن فضائل اخلاقی در اعمال و رفتارها و وعده ای است از طرف خدای سبحان که از طریق کلام رسول او ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ به بندگان اعلام شده است. و بعد از آن تذکر به دو نمونه از اصلاح اخلاق اشاره ای فرمود و آن دو عبارتند از تخفیف و آسان گرفتن در وظایف خدامتکاران و افراد زیر دست و خودداری از ایجاد مزاحمت برای دیگران و رساندن شرّ به آنها.

صراط دراین عبارت، در عرف فرهنگ دین آسمانی، عبارت است از پلی که روز قیامت بر روی جهنم نصب خواهد شد و انسانها لازم است از روی آن عبور کنند و وارد بهشت شوند. اما همه انسانها نخواهند توانست از روی آن عبور کنند وبلکه سقوط خواهند کرد و درجهنم خواهند افتاد ( پناه می بریم به عفو و غفران خدا)

عبور از پل صراط از سخت ترین و خوفناک ترین حوادث روز قیامت است! و لازم است انسان از عالم دنیا جهت عبور با امنیت از روی آن خود را آماده کند.

طبق آنچه از سخنان وجود مبارک رسول خدا ـ صلی الله عیه و آله و سلم ـ و دیگر معلمان آسمانی برمی آید، پل صراط نسبت به بعضی از انسانها پهن و هموار و دارای نوعی حفاظ خواهد بود و آن عده به راحتی از روی آن عبور خواهند کرد. اما نسبت به بعضی دیگر از انسانها، آن پل بسیار باریک و پرخطر خواهد بود و عبور از آن سختی ها و مشقت ها خواهد داشت ولی سرانجام آن گروه از انسانها با تحمل ترس و ناامنی و سختی و مشقت ها از روی آن عبور خواهند کرد و به بهشت خواهند رسید.

اما گروه دیگری از انسانها مثل کفار و صاحبان گناهان زیاد از روی آن سقوط خواهند کرد و به جهنم خواهند افتاد. خدای سبحان در کتاب آسمانی می فرماید:

«وَإِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا ۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِيًّا ـ ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوْا وَنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا » (مریم/۷۱و۷۲) یعنی: هیچ یک از شما نیست جز اینکه در آن [جهنم] وارد می شود  واین بر پروردگار حتمی و قضا شده است. سپس ما نجات می دهیم کسانی را که تقوا ورزیدند و رها می کنیم در آنجا ظالمان را به زانو در آمده.

مفسران قرآن مجید می گویند مراد از ورود به جهنم درباره همگان، عبور از روی پل صراط است که روی جهنم قرار خواهد داشت و انسانها لازم است از روی آن عبور کنند و درانتهای آن وارد بهشت شوند.

البته می شود گفت مراد از ورود همگان در جهنم ورود در فضای آن است و نه داخل جهنم و آتش، و همچنانکه گفته شده پل صراط در روی جهنم و فضای بالای آن قرار دارد و اهل بهشت لازم است از روی صراط عبور کنند و در انتهای آن به بهشت برسند.

امیرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ دریکی از خطبه های خود می فرماید:

« وَ اعْلَمُوا أَنَّ مَجَازَکُمْ عَلَی الصِّرَاطِ وَ مَزَالِقِ دَحْضِهِ وَ أَهَاوِیلِ زَلَلِـهِ وَ تَارَاتِ أَهْوَالِهِ»^(۲) یعنی: و بدانید که عبور شما از صراط و جایگاه لغزشهای ساقط کننده آن است. شما از لغزشگاههای پرخطر صراط و مخاطرات متعاقب آن عبور خواهید کرد.^(۳)

نحوه عبور انسانها از پل صراط ارتباط کاملی با عقاید و اعمال و نحوه زندگی آنها در دنیا خواهد داشت. بطوریکه بعضی از اعمال حسنه مثل تکریم والدین و صله ارحام و امانتداری سبب عبور سریع و آسان انسانها از آن خواهد شد و برعکس بعضی گناهان مثل ظلم به دیگران سبب عبور توأم با مشقت ها و خطرات و همراه با مکث طولانی از آن خواهد بود و یا عامل سقوط از روی صراط در جهنم.

در این عبارت از خطبه شریف رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ اعلام فرموده است که اصلاح اخلاق و رفتارها در این ماه سبب عبور از صراط خواهد شد، در روزی که قدمها در آن خواهد لغزید و منتهی به سقوط از روی آن خواهد شد و یا عبور توأم با مشقت ها و خطرات.

و اگر کسی در این ماه و جهت رعایت حرمت آن وظایف و تکالیف خدمتکاران خود را سبک کند و به آنها تخفیف بدهد، خدای سبحان در حسابرسی اعمال او در روز قیامت آسان خواهد گرفت و به او تخفیف خواهد داد و از بعضی گناهان او صرف نظر خواهد کرد.

و اگر کسی شرّ و مزاحمت خود را از دیگران بازدارد، یعنی انسانها از شرّ او ایمن باشند، خدای غفور رحیم در روز قیامت غضب خود را ازو باز خواهد داشت و او را مشمول رحمت و غفران خود قرار خواهد داد.

نحوه عبور انسانها از پل صراط ارتباط کاملی باعقاید و اعمال و نحوه زندگی آنها در دنیا خواهد داشت. بطوریکه بعضی از اعمال حسنه مثل تکریم والدین و صله ارحام و امانتداری سبب عبور سریع و آسان انسانها از آن خواهد شد و برعکس بعضی گناهان مثل ظلم به دیگران سبب عبور توأم با مشقت ها و خطرات و همراه با مکث طولانی از آن خواهد شد و یا عامل سقوط از روی صراط در جهنم.

در این عبارت از خطبه شریف رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ اعلام فرموده است که اصلاح اخلاق و رفتارها در این ماه سبب عبور از صراط خواهد شد، در روزی که قدمها در آن خواهد لغزید و منتهی به سقوط از روی آن خواهد شد و یا عبور توأم با مشقت ها و خطرات.

و اگر کسی در این ماه و جهت رعایت حرمت آن وظایف و تکالیف خدمتکاران خود را سبک کند ئ به آنها تخفیف بدهد، خدای سبحان در حسابرسی اعمال او در روز قیامت آسان خواهد گرفت و به او تخفیف خواهد داد و از بعضی گناهان او صرف نظر خواهد کرد. و اگر کسی شرّ و مزاحمت خود را از دیگران باز دارد، یعنی انسانها از شرّ او ایمن باشند، خدای غفور رحیم در روز قیامت غضب خود را از او باز خواهد داشت و او را مشمول رحمت و غفران خود قرار خواهد داد.

۱۴ـ «وَ مَنْ أَکْثَرَ فِیهِ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اللَّهُ مِیزَانَهُ یَوْمَ تَخِفُّ الْمَوَازِینُ وَ مَنْ تَلَا فِیهِ آیَةً مِنَ الْقُرْآنِ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ» یعنی: هرکس در این ماه زیاد بر من صلوات بفرستد، خدا کفّه اعمال او را سنگین خواهد کرد، در روزی که میزانها سبک خواهند بود، و هرکس در این ماه آیه ای از قرآن تلاوت کند، برای او پاداشی خواهد بود، مثل پاداش کسی که در ماههای دیگر قرآن را بطور کامل بخواند.

در این عبارت از خطبه شریف برکات ذکر مبارک صلوات بر رسول خدا ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ و تلاوت قرآن کریم مورد تذکر قرار گرفته و سود عظیم هر دو عمل پربرکت بیان شده است. سودی که فوق حد تصورات عادی است یعنی تلاوت یک آیه اجر و پاداش تلاوت کامل قرآن مجید را خواهد داشت. این نوع سود و بهره مندی در عالم دنیا در هیچ نوع تجارتی تصور نمی شود، مثل اینکه انسان بطور عادی و در ایام مختلف اشیائی را بفروشد به قیمت مناسب رضایتبخش، اما در ماه رمضان بتواند از فروش همان اشیاء سودی چندین هزار برابر ایام دیگر نصیبش شود.

طبعاً این نوع تجارت با سود و فواید چندین هزار برابر درحالت عادی و متعارف فقط با خدای غنی کریم امکان پذیر است، چون هم دارائی او بی پایان است و هم کریمیت او.

اما درباره صلوات بر پیامبر خدا، صلی الله علیه و آله و سلم ـ از امام باقر یا امام صادق ـ علیهما السلام ـ نقل شده است که فرمود:

«مَا فِی الْمِیزَانِ شَیْ‌ءٌ أَثْقَلَ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ إِنَّ الرَّجُلَ لَتُوضَعُ أَعْمَالُهُ فِی الْمِیزَانِ فَتَمِیلُ بِهِ فَیُخْرِجُ الصَّلَاةَ عَلَیْهِ فَیَضَعُهَا فِی مِیزَانِهِ فَیَرْجَّه»^(۴) یعنی: در میزان [اعمال] چیزی سنگین تر از صلوات بر محمد و آل محمد نخواهد بود، بطوریکه اعمال فردی در میزان قرار داده خواهد شد، پس سبک خواهد بود، تا اینکه صلوات های او در میزان اعمالش قرار خواهد گرفت، پس سنگین خواهد شد.

در این روایت شریف بطور ضمنی عبادتی بنام «صلوات» بر پیامبر خدا و اهل بیت او ـ علیهم السلام ـ جدا و بطور مستقل نسبت به عبادات دیگر محسوب شده و این مطلب حاکی از عظمت خاص این عبادت است! و در و روایات دیگری هم به این فضیلت خاص «صلوات» اشاره ای شده است.

از امام صادق ـ علیه اسلام ـ نقل شده است که: رسول خدا ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ فرمود:

«مَنْ صَلَّی عَلَی صَلَّی اللهُ علیهِ وَمَلائِكَتُهُ ، وَمَنْ شَاءَ فَلْیقِلَّ وَمَنْ شَاءَ فَلْیكْثِرْ»^(۵) یعنی: هر کس بر من صلوات بفرستد، خدا و ملائکه او بر آن شخص صلوات می فرستند. پس هر کس خواست کمتر یا بیشتر بفرستد.

مراد این است که صلوات فرستادن یک شخص بر پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ پاداش عظیمی خواهد داشت و آن پاداش عبارت است از صلوات فرستادن خدای سبحان و ملائکه او بر شخصی که بر پیامبر خدا صلوات فرستاده، پس با توجه به این پاداش عظیم هر کس به میل خود می تواند کمتر یا بیشتر به این عبادت عظیم بپردازد.

باز هم از امام صادق ـ علیه السلام ـ نقل شده است که فرمود:

« مَنْ صَلَّى عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَشْراً صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ مَلاَئِكَتُهُ مِائَةَ مَرَّةٍ وَ مَنْ صَلَّى عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ مِائَةَ [مَرَّةٍ] صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ مَلاَئِكَتُهُ أَلْفاً»^(۶) یعنی: هر کس ده بار بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد، خدا و ملائکه او صد بار بر او صلوات بفرستند و هر کس صد بار بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد، خدا و ملائکه او هزار بار بر او صلوات فرستند!

در این روایت شریف توجهی به آیه ای از قرآن مجید معطوف شد و آن اینکه خدای سبحان می فرماید:

«هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا» (الاحزاب/ ۴۳) یعنی: اوست آنکه بر شما صلوات می فرستد و همینطور ملائکه او تا اینکه شما را از ظلمت ها بسوی نور خارج کند و او نسبت به مؤمنان مهربان [ و دارای رحمت] است.

در این آیه کریمه تصریحی وجود دارد که خدای سبحان و ملائکه او برای اهل ایمان از انسانها، صلوات می فرستند، تا او [خدا] شما را از ظلمتهای بسوی نور خارج کند.

صلوات از خدا ـ همان رحمت و عنایت به بندگان است و از ملائکه بمعنی دعا و درخواست از خدا برای آنها در این زمینه و درمقالات اخیر توضیحاتی ذکر شد.

حاصل بحث اینکه صلوات فرستادن بر پیامبر خدا ـ  صلی الله علیه و آله وسلم ـ عملی است بسیار پرسود و آن رفتار عبادی جایگاه رفیعی در بین عبادات انسان دارد و اجر و پاداش این عبادت در ماه رمضان بسیار عظیم خواهد بود.

قابل تذکر است که وقتی انسان به این عبادت یعنی صلوات فرستادن بر پیامبر خدا ـ مشغول می شود با ملائکه خدا همراه و هم جهت می شود چون آنها هم بطور مستمر بر آن حضرت صلوات می فرستند. و بالاتر از آن در صورت اشتغال به این عبادت، بین انسان و پروردگارش، ارتباط خاصی برقرار می شود، چون هم ذات قدوس الله خودش بر پیامبرش صلوات می فرستد و هم اینکه به اهل ایمان چنین فرمانی را صادر کرده است بطوریکه فرمود:

«إنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا» (الاحزاب/۵۶) یعنی: همانا الله و ملائکه او بر پیامبر صلوات می فرستند، ای کسانیکه ایمان آورده اید، شما هم بر او صلوات بفرستید و سلام کنید، سلامی شایسته او.

سرانجام اینکه: صلوات فرستادن بر پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت عبادتی است بسیار پرسود و با شکوه، چون هم اجرای فرمان خدای سبحان است، هم همراهی با ملائکه و هم یکی از اسباب استجابت دعاهای انسان و هم اینکه برای هر یک بار صلوات فرستادن بنده ها برای رسول خدا ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ هم خدای سبحان و ملائکه ده بار بر آن بنده صلوات می فرستند و در مقابل ده بار صلوات بنده، خدا و ملائکه او صد بار بر او صلوات می فرستند. و خود وجود مبارک رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ برای کسانیکه بر او صلوات و سلام فرستادند، ده بار پاسخ می دهد و از خدای سبحان برای آن شخص ده بار نزول رحمت درخواست می کند.

الیاس کلانتری

۱۴۰۰/۲/۱۰

پاورقی ها :

۱ـ خطبه رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ درباره ماه رمضان

۲ـ نهج البلاغه، خطبه ۸۳، مشهور به خطبه غرّا، «الحمدلله الذی علا بحوله و دنا بطوله …»

۳ـ ترجمه نهج البلاغه محمدتقی جعفری، ص ۲۰۹

۴ـ اصول کافی، شیخ کلینی، کتاب الدعا، باب (الصلاه علی النبی محمد و اهل بیته علیهم السلام ) ج۱۵

۵ـ همان، ج۱۴ (انتشارات علمیه اسلامیه، ج۴ ص۲۵۱)

۶ـ درباره تأثیر صلوات فرستادن بر پیامبر خدا ـ صلی الله علیه واله و سلم ـ در استجابت دعاها و همچنین معنی صلوات خدا و ملائکه و انسانها در دو مقاله با شماره ها و عناوین ذیل توضیحات مناسبی ذکر شد.

کلام ایام ـ ۴۸۳، ماه شعبان و روزهای تاریخی آن و همچنین کلام ـ ۴۸۴