کلام ایام – ۱۲۶، دریاهای نور و امواج آن ها

دریاهای نور و امواج آن ها

بخش دوم

کلیات

*فواید و نتایج روزه گرفتن در ماه شعبان

*نکات علمی و اخلاقی کلام شریف رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در جلالت ماه شعبان

*تأثیرات عمیق روحی عبادات در ماه شعبان

*بعضی از عبادات در صورت تکرار و استمرار سبب تحولات خاصی در زندگی انسان خواهد بود.

*روزه گرفتن در ماه شعبان موجب بهره مندی از شفاعت رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در قیامت خواهد بود.

*بهره مندی از جریان رحمت خاصه خداوند، احتیاج به زمینه سازی انسان در وجود خود دارد.

**********

در بخش اول این مقاله گفته شد که نوعی از دریاهای نور، «ایام خاص» در طول سال می باشد و ماه پر برکت شعبان یکی از آن ها است. نوع دیگر از این دریاهای نور، شخصیت علمی و اخلاقی رهبران آسمانی می باشد. همچنین به نحو اجمال گفته شد که ماه شعبان و ایام خاص آن محل تجمع و تمرکز دریاهائی از هر دو نور می باشد. حال به توضیحی فشرده در هر دو زمینه می پردازیم.

جلالت ماه شعبان

از وجود مبارک رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده است که فرمود:

«شَعْبَانُ شَهْرِي وَ شَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ فَمَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ شَهْرِي كُنْتُ شَفِيعَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ صَامَ يَوْمَيْنِ مِنْ شَهْرِي غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ مِنْ شَهْرِي قِيلَ لَهُ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ»^(۱) یعنی شعبان ماه من است و رمضان ماه خداوند است، و کسی که یک روز از ماه من را روزه بگیرد، من در قیامت شفیع او خواهم بود. و اگر کسی دو روز از ماه من را روزه بگیرد، گناهان گذشته او مورد غفران قرار می گیرد، و اگر کسی سه روز از ماه من را روزه بگیرد به او گفته می شود که اعمالت را از نو شروع کن.

این حدیث شریف مشتمل بر نکات علمی و اخلاقی متعددی است از جمله:

۱-انتساب این ماه به شخص رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) اشاره ای به جلالت خاص آن دارد. چون در معارف دین توحیدی انتساب یک حقیقت به «الله» و همچنین رسول او (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نشانه ای از جلالت و قداست آن حقیقت محسوب می شود. مثل: خانه خدا و ماه خدا و کتاب خدا و رسول خدا و حجت خدا و امثال آن ها.

۲-بعضی از عبادات در این ماه عامل تأثیرات عمیقی در زندگی انسان خواهد بود، از جمله روزه گرفتن در ایام این ماه و خواندن دعاها و استغفار که توضیحی در مورد آن ها خواهد آمد. ان شاء الله.

۳-بعضی از عبادات در صورت تکرار و استمرار، سبب تحولات خاصی در زندگی انسان خواهد بود، بطوریکه در این حدیث شریف، روزه گرفتن یک روز از ماه شعبان موجب بهره مندی از شفاعت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در روز قیامت! و روزه گرفتن دو روز در آن موجب غفران گناهان قبلی و روزه سه روز آن موجب غفران تمامی گناهان یا موجب قبولی همه اعمال قبلی خواهد شد.

۴-صِرف روزه گرفتن در این ماه و امساک از خوردن و آشامیدن موجب نزول برکات خاص و رحمت خداوند بسوی بنده نخواهد شد، بلکه نیت و قصد و حالات روحی بنده در این زمینه و موارد مشابه آن در این جریان دخالت خواهد داشت. و آن روزه ای که به نیت تجلیل و تکریم این ماه و محبت به رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و به قصد تقرب به پروردگار عالم از ناحیه محبت به رسول او، گرفته شود، منشأ آن آثار مبارک خواهد بود. بطوریکه در کلامی از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) به این حقیقت اشاره ای شده است. آن بزرگوار در این زمینه فرموده است:

« مَنْ صَامَ شَعْبَانَ مَحَبَّةً لِنَبِيِّ اللَّهِ ص وَ تَقَرُّباً إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَحَبَّهُ اللَّهُ وَ قَرَّبَهُ مِنْ كَرَامَتِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ أَوْجَبَ لَهُ الْجَنَّةَ»^(۲) یعنی کسی که ماه شعبان جهت محبت پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و تقرب به خداوند – عزّوجلّ – روزه بگیرد، خداوند او را دوست خواهد داشت ]محبوب خداوند خواهد شد[ و او را به کرامت خود نزدیک خواهد کرد، و بهشت را بر او واجب خواهد ساخت. یعنی عبادات سفارش شده در این ماه و در رأس آن ها روزه گرفتن در آن، بلحاظ اینکه این ماه شریف به پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) انتساب یافته و اینکه کسی از این جهت قصد تقرب به خداوند پیدا کند، مورد محبت و کرامت خداوند قرار خواهد گرفت و بهشت بر او واجب خواهد شد. یعنی صرفاً یک یا چند روز گرسنگی و تشنگی کشیدن به تنهائی، عامل جریان یافتن کرامت خداوند بسوی بنده، و ورود او به بهشت نمی تواند باشد، بلکه لازمه رسیدن به آن مقصد عظیم، محبت پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و تقرب به خداوند از این جهت – و بطور مطلق – می باشد. این مطلب بطور ضمنی از کلام مبارک رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در مورد ماه شعبان – یعنی حدیث مورد بحث – و بطور صریح از کلام مبارک امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) و احادیث دیگر نقل شده از ائمه اهل البیت (علیهم السلام) بر می آید.

۵-جهت جریان یافتن رحمت خداوند بسوی انسان و اینکه انسان مشمول کرامت خاص پروردگارش قرار بگیرد، احتیاج به زمینه مساعدی در او وجود دارد و آن زمینه با بعضی از اعمال حاصل می شود، مثل: کمک به نیازمندان از طرق مختلف از جمله کمک مالی به آن ها و صدقه دادن، و دعا کردن و روزه گرفتن و امثال آن ها.

در بین این نوع اعمال و عبادات جهت دریافت رحمت خاص خداوند، و فراوانی آن رحمت، و جهت رسیدن به مقاصد معینی، و برآورده شدن حاجات خاصی، روزه گرفتن، موقعیت رفیع خاصی دارد. در این بخش از این مقاله به اصل موضوع «تأثیرات روزه» در جریان یافتن رحمت خداوند بسوی بنده اشاره می کنیم، اما بخواست خداوند در مقالات مربوط به ماه رمضان و عبادت شکوهمند روزه به توضیحات و بیانات تفصیلی در این زمینه خواهیم پرداخت.

۶-انسان ها علاوه بر اینکه بطور دائم و مستمراً در حوزه رحمت و برکات خداوند قرار دارند و مشمول نعمت های او هستند، در زمان ها و شرایط خاص، امواجی از رحمت خاصه خداوند هم در فضای زندگی آن ها و در کنار آن ها جریان می یابد. اما لازمه بهره برداری از آن جریانات رحمت به توجهی و رفتاری از آن ها مشروط می باشد. یعنی زمینه ای هم در زندگی انسان ها برای دریافت مراتب متعالی و فوق عادی از رحمت و برکات خداوند باید بوجود آید. در غیر این صورت انسان ها از آن امواج رحمت خاص بی بهره خواهند ماند. مثل اینکه در فصل بهار رحمت خداوند بصورت باران های پر حجم و فراوان در فضای زندگی انسان ها نازل می شود. مقداری از آب باران در زمین نفوذ می کند و برای بهره برداری و استفاده انسان ها ذخیره می شود. اما مقداری از آن قابل بهره برداری برای کسانی خواهد بود که زمین های زراعی را برای زراعت آماده کنند و بذر گیاهان مورد نیاز خود را در آن زمین ها بپاشند و در زمین های مناسب درخت بکارند. اما اگر کسانی این نوع زمینه ها را برای بهره برداری از هوای مساعد بهار و آب باران و خواص حاکم بر زمین و هوا و نباتات از ناحیه اراده خداوند، فراهم نکنند از آن جریان عظیم رحمت خداوند بی بهره یا کم بهره خواهند بود.

در فضای معنوی عالم انسان ها هم وضعیتی شبیه همین وضعیت فوق الذکر برقرار می باشد، یعنی در زمان ها و شراط خاص، امواج عظیمی از رحمت خداوند بسوی فضای زندگی روحی انسان جاری می شود، و اگر انسان ها از ناحیه عبادات خاص مثل روزه و دعا و تلاوت کلام خدا و کمک به نیازمندان و محبت به افراد خانواه و بستگان و دوستان و همنوعان، زمینه مساعد برای بهره برداری از آن امواج رحمت و برکات خاص فوق عادی خداوند را، بوجود آورد، بهره برداری او فراوان و در مراتب متعالی خواهد بود، اما در غیر این صورت دچار محرومیت ها و پشیمانی ها خواهد شد.

در آیات قرآن کریم و در سیره شریف رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و رهبران آسمانی روش های بهره برداری از جریان رحمت و برکات خاصه و زمان ها و شرایط خاص آن ها بیان شده است. پس لازم است انسان ها از ناحیه آموزش های خداوند، در کلام او و کلام و رفتار رهبران آسمانی با مجاری رحمت خداوند آشنا شوند و در کنار آن ها استقرار یابند.

سرانجام اینکه فرصت های طلائی در ایام ماه شعبان و روزها و ساعات خاص در آن نباید مورد بی اعتنائی قرار بگیرد و انسان سعادتمند کسی است که این فرصت ها را مغتنم بشمارد و برای بهره برداری از آن دریاهای نور و امواج رفیع آن ها با سیره شریف رهبران آسمانی و سخنان آن ها آشنا شود.

ادامه بحث بخواست خداوند در مقالات بعدی و در موضوع ولادت اولیاء خاص خداوند و توضیحات مربوط به روش بهره برداری از شخصیت آن بزرگواران خواهد آمد.

الیاس کلانتری

۱۳۹۶/۲/۱۸

پاورقی ها:

۱-وسائل الشیعه، شیخ حرّ عاملی، ج ۱۰، ص ۴۹۸

۲-همان