کلام ایام-۲۶۲، نگاه آسمانی به عطایای الهی

imagesبخش پنجم

کلیات

* خلاصه ای از توضیحات مربوط به دیدگاه گروه های پنجگانه انسان ها درباره دین خدا

* انسان ها کدام دیدگاه را درباره دین خدا می پذیرند؟

* برترین دیدگاه ها درباره دین خدا و حقایق موجود در عالم

* علم پیامبران و امامان و بطور کلی شخصیت های آسمانی با هیچ گونه جهلی آمیخته نیست.

* بصیرت رهبران آسمانی از نوع فوق عادی و مرتبط به عالم ربوبیّت الله- جلّ جلاله- می باشد.

* سفر عجیب آسمانی پیامبر اکرم- صلّی الله علیه و آله و سلّم- به آسمان ها و حاصل آن.

* ظهور عظمت و کمالات دین خدا در رفتارها و شخصیت رهبران آسمانی.

* تجلّی کمالات دین خدا و ارزش های آن در رفتارهای اصحاب و همراهان حضرت سیدالشهداء امام حسین (علیه السلام)

* دفاع قهرمانانه باشکوه حضرت ابوالفضل العباس- علیه السلام- در نهضت مقدس عاشورا از دین خدا.

* دیدگاه حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا- سلام الله علیها- درباره دین خدا

* حضرت مریم سرور زنان عالم در زمان خود بود.

* حضرت فاطمه زهرا- سلام الله علیها- سرور زنان عالم در همه زمان ها بود.

* * * * * * * * * *

اولین مقاله از این سلسله مباحث در ایام شهادت حضرت صدیقه طاهره، فاطمه زهرا – سلام الله علیها – با شماره ۲۵۸ منتشر شد و آن مقاله به شرح و توضیح عبارتی از خطبه شریف آن حضرت اختصاص یافت. در ادامه بحث که از روز ولادت پر برکت آن حضرت شروع شد، به توضیح دیدگاه های مختلف درباره دین خدا و معارف آن پرداختیم و آنها پنج دیدگاه متفاوت بود، که آن بحث با تفصیلی همراه شد.حال بعد از اشاره ای به آن دیدگاه های پنج گانه و نتیجه گیری از آن مباحث مقدماتی تفصیلی به شرح و تفسیر خطبه شریف ادامه خواهیم داد.

در مباحث گذشته دیدگاه های پیامبران خدا و امامان معصوم – سلام الله علیهم – درباره دین خدا و همچنین دیدگاه های دیگر انسانها اعم از طرفداران و ایمان آورندگان بسیار متعالی و صاحبان بصیرت های برتر و گروه های دیگر از انسانها ذکر شد و مورد بررسی قرار گرفت و آنها مجموعاً پنج گروه از انسانها بودند اعم از رهبران آسمانی که حساب علم و بصیرت آنها جدا از انسانهای دیگر است و گروه های چهارگانه بعدی اعم از طرفداران و پیروان دین خدا و علاقه مندان به آن، یا انسان های بی اعتنا و بی تفاوت نسبت به معارف دینی و یا مخالفان و دشمنان دین خدا که حتی با آن به مبارزه و مخالفت هم می پردازند.

انسان ها کدام دیدگاه را درباره دین خدا می پذیرند؟!

انسانها در پذیرش دیدگاه های مختلف درباره دین خدا – به طوری که در مباحث قبلی به آنها اشاره شد – در جهات مختلف و متشتتی حرکت می کنند، اما به طور قطع عقل سالم انسانی راه آشکاری را در این جهت به آنها نشان می دهد. و آن اینکه طبعاً دیدگاه پیامبران خدا و مجموعاً رهبران آسمانی متعالی ترین و برترین دیدگاه ها درباره دین خدا و همه حقایق موجود در عالم و همه موجودات و مخلوقات می باشد. علم این گروه از انسانها به طور مستقیم از پروردگار عالمیان دریافت شده و طبعاً علم آنها با هیچگونه جهلی آمیخته نیست و ظاهر و باطن همه اشیاء عالم دنیا و عوالم بعدی و صفات و خواص آنها در حوزه علم فوق عادی آن بزرگواران قرار دارد.

همچنین بصیرت آنها از نوع فوق عادی است و باز مرتبط به عالم ربوبیت الله – جلّ جلاله – و متصل به ملکوت آسمانها و زمین و در رأس آن گروه از انسانهای متعالی، پیامبران اولوالعزم و صاحب شریعت و کتاب آسمانی قرار دارند – سلام الله علیهم اجمعین – و در رأس آن گروه از پیامبران هم وجود مبارک رسول اکرم حضرت محمد – صلّی الله علیه و آله و سلّم – قرار دارد و آن حضرت علاوه بر دریافت وحی در مرتبه خاص و آیات آخرین کتاب آسمانی از طرف ذات قدوس الله – جلّ جلاله – به یک سفر عجیب اختصاصی در عوالم فوق دنیا برده شده و حقایقی را که فوق قدرت ادراکی دیگران بوده مشاهده کرده و وارد عالم بهشت شده و موفق به دریافت علمی نسبت به حقایق عالم شده، که حتی فوق قدرت ادراکی فرشته وحی و فرمانروای ملائکه بوده است.

آن حضرت حقایقی را که فوق ظرفیت عالم دنیا بوده در آن سفر عجیب یعنی «معراج» مشاهده کرده و جهاتی از آن را در حد فهم و درک انسانها به آنها بیان کرده است.

پس حقیقت دین خدا همان چیزی است که در کلام و رفتار پیامبران خدا و رهبران آسمانی تجلّی یافته است و شخصیت متعالی و رفتارهای جاذب و فضائل اخلاقی آن بزرگواران جلوه هائی از همان ارزش های متعالی می باشد.

یعنی اگر کسی تمایل به ارزیابی دین خدا و بررسی عالمانه حقایق و معارف آن داشت، لازم است توجه کند به اینکه بهترین و مناسب ترین روش کار در این زمینه، مطالعه در سخنان و دیدگاه ها و رفتارها و مجموعاً شخصیت متعالی و ممتاز رهبران آسمانی است. یعنی ارزش معارف و حقایق دین خدا همان شخصیت آسمانی و قدسی رسول خدا- صلّی الله علیه و آله و سلّم- و فضائل انسانی و کرامات اخلاقی او است. همچنین ارزش های حقیقی دین خدا شخصیت و رفتارهای متعالی امیرالمؤمنین علی- علیه السلام- است که فضای فرهنگ انسانی را معطّر کرده است!

بطور خلاصه و در مقام نتیجه گیری از این بحث می گوئیم ارزش اصلی دین خدا همان شخصیت و اخلاق و رفتار پیامبران خدا و در رأس آن ها رسول اکرم اسلام- صلّی الله علیه و آله و سلّم- و صداقت و انسان دوستی و رأفت و مهربانی و کرامت و بزرگواری او می باشد!

دین خدا یعنی شخصیت و شجاعت و سخاوت و اخلاق و عدالت امیرالمؤمنین علی- علیه السلام- و همه قهرمانی های او که موجب تعجب و شگفتی دانشمندان و محقّقان دارای عقاید و افکار گوناگونی در سطح جهان و در طول تاریخ شده است. دین خدا یعنی کرامت و بزرگواری و شجاعت امام حسن و امام حسین سرور جوانان اهل بهشت و تمام شخصیت رهبران آسمانی (علیهم السلام).

دین خدا یعنی کرامت های اخلاقی و شخصیتی بانوان پاک بافضیلت تاریخ.

حال در این توصیف و بیان از مقام عصمت و نبوت و امامت پائین تر می آئیم و می رویم سراغ شخصیت هائی که محصول تعلیم و پرورش و ارشاد رهبران آسمانی بودند و می گوئیم دین خدا یعنی غیرت و جوانمردی و وفاداری و اخلاص و فداکاری اصحاب و همراهان حضرت سیدالشهداء امام حسین- علیه السلام- و در رأس آن ها قهرمان بزرگ تاریخ در عرصه جوانمردی و غیرت و اخلاص یعنی پرچمدار سپاه توحید حضرت ابوالفضل العباس- علیه السلام- تجلّی بخش عالیترین مراتب از کمالات و ارزش های دین توحیدی که وقتی به تنهائی با یک سپاه در حال جنگ بود و دست راست او با ضربه شمشیر افراد دشمن قطع شد خطاب به سپاه شیطان می فرمود:

وَاللّه إن قَطَعتُمُ يَميني          إنّي اُحامي أبَداً عَن ديني

وعَن إمامٍ صادِقِ اليَقينِ         نجلِ النَّبِيِّ الطّاهِرِ الأَمينِ

 او در آن حال و بعد از قطع شدن هر دو دستش با فعالیتی که در تمام تاریخ حیات انسان ها شبیه و نظیری برای آن دیده نشده سعی می کرد مشک آب را به کودکان تشنه برساند و پیکر شریف خود را در مقابل تیرهائی که از طرف سپاه دشمن پرتاب می شد برای مشک آب سپر قرار داده بود و هیچ اعتنائی به وضعیت خود و دست های قطع شده خود و تیرهائی که به بدنش خورده بود نمی کرد و فقط همتش در این بود که آب را به کودکان تشنه برساند در حالیکه امواج سهمگین بلاها از هر طرف او را احاطه کرده بود.  آیا با این اوصاف یک انسان عاقل و رشید می تواند نسبت به آن حقیقت متعالی با ارزش های بی پایان و فوق حدّ محاسبه بی اعتناء باشد.

کلام ایام ـ 446، معارف دین توحیدی در سیره و کلام امام رضا (علیه السلام )
بخوانید

بی اعتنائی به دین خدا مثل این است که یک گروه از انسان ها که سوار بر یک کشتی در یک دریای طوفانی در حرکت هستند، به توصیه های امنیتی برای حفاظت از کشتی و جلوگیری از شکستن و غرق شدن آن بی اعتنائی کنند و حتی به بازی و سرگرمی مشغول شوند و بالاتر از آن به کارهائی اقدام کنند که خطر غرق شدن کشتی را تشدید می کند.

دیدگاه حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا- سلام الله علیها- درباره دین خدا

بعد از این مباحث مقدماتی به بیان دیدگاه حضرت فاطمه زهرا- علیها السلام- درباره دین خدا و معارف و احکام آن می پردازیم. محور اصلی بحث از این بخش به بعد شرح و توضیح عباراتی از خطبه شریف آن حضرت خواهد بود- بطوریکه قبلاً هم بحث کوتاهی در این زمینه بعمل آمد- و ابتداءً به توضیح علت نامگذاری این نوشتار می پردازیم یعنی:

نگاه آسمانی به عطایای الهی

در عبارات فوق الذکر اشاره ای شد به مقامات معنوی و فضائل علمی و اخلاقی و رفتارهای خاص رهبران آسمانی از پیامبران و امامان معصوم- علیهم السلام- و در ادامه آن بیانات اشاره ای می کنیم به شخصیت قدسی حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا- سلام الله علیها- دختر پیامبر خاتم حضرت محمد- صلّی الله علیه و آله و سلّم- سرور بانوان بهشتی در آخرت و سرور زنان عالم در دنیا، همچنانکه حضرت مریم- علیها السلام- سرور زنان عالم در زمان خودش بود! و خدای تعالی درباره او در قرآن مجید فرمود:

  «وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يا مَرْيمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ» (آل عمران/۴۲) یعنی: و ]یاد کن[ هنگامی را که ملائکه گفتند: ای مریم خدا تو را برگزید و پاک قرار داد و برتری داد به زنان عالم. و درباره اهل بیت رسول خاتم- صلّی الله علیه و آله و سلّم- که حضرت فاطمه زهرا- علیها السلام- یکی از آن ها است فرمود:

«إِنَّمَا يرِيدُ اللَّهُ لِيذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيتِ وَيطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا» (الأحزاب/۳۳) یعنی: جز این نیست که خدا اراده می کند رِجس را از شما اهل بیت رفع کند و شما را بطور خاصی پاک قرار دهد. از این آیه کریمه هم طهارت معنوی اهل بیت رسول خدا- صلّی الله علیه و آله و سلّم- و مقام عصمت کبری در آن ذوات مقدسه- سلام الله علیهم- بر می آید.

حضرت فاطمه زهرا- سلام الله علیها- دارای تمامی کمالات و مقامات معنوی پیامبران بود و در این سلسله مقالات ما می خواهیم دیدگاه ها و نظریات شریف آن بزرگوار را درباره دین آسمانی در حدّ وسع اندک و ناچیز خود بررسی کنیم، با اذعان به انواع ناتوانی ها چه در فهم و درک معانی عمیق عبارات خطبه و چه در بیان و توضیح آنچه به ذهن رسیده و چه توصیف ارزش های خاصّ این خطبه شریف و چه غیر آن ها!

در مقالات قبلی که به مناسبت های مختلف ذکری از این خطبه شریف به میان آمد و در آن مقالات به توضیح بعضی از عبارات آن پرداختیم به دیدگاه های آن حضرت درباره موضوع نبوت و رسالت پیامبر اکرم- صلّی الله علیه و آله و سلّم- و موضوع رحلت کریم آن حضرت اشاره ای شد. و در بخش اول این سلسله مقالات هم یکی از عبارات خطبه در توضیح موضوع «ایمان» و نقش آن در زندگی انسان ها مورد بحث قرار گرفت و از این بخش به بعد و بعد از توضیح علت و حکمت این نامگذاری به شرح و تفسیر همان بخش از خطبه شریف یعنی آن بخش از خطبه که متضمّن بیان حکمت معارف و احکام دینی است می پردازیم.

دیدگاه آسمانی

اما علت اینکه برای موضوع دیدگاه حضرت فاطمه زهرا- سلام الله علیها- درباره دین خدا و بطور کلی درباره افعال خدا- سبحانه و تعالی- این عنوان را بکار بردیم آن است که علم آن حضرت به حقایق عالم هستی از طرق عادی دنیوی حاصل نشده بود، بلکه از نوع علمی بود که خدای تعالی به پیامبران خود عطا کرده، بالخصوص علمی که از عالم ربوبیّت به پدر بزرگوار او حضرت محمد- صلّی الله علیه و آله و سلّم- از طریق وحی عطا شده بود. یعنی حضرت فاطمه زهرا- سلام الله علیها- وارث علم و حکمت و بصیرت پیامبران و بالخصوص پیامبر خاتم- صلّی الله علیه و آله و سلّم- بوده است و از آن افق برتر از عالم دنیا، به همه حقایق نگریسته و حاصل آن علم فوق عادی را به انسان ها بیان کرده است.

آن علم با هیچ گونه جهلی آمیخته نشده و در ظرف روح پاک رهبران آسمانی ذخیره شده و در فرصت های مناسب چه از طریق سخنان آن ها و چه از طریق رفتارها و شخصیت آسمانی آن ها به انسان ها منتقل شده است.

اما دیدگاه ها ی انسان های عادی- غیر معصوم- در هر مرحله ای از کمال هم که باشد، باز با نوعی جهل آمیخته خواهد بود، حداقل جهل از ناحیه ناتوانی ها و بینش محدود دنیوی! پس لازم است انسان ها در جهاتی از زندگی و در مراحلی از رشد عقلی و روحی خود حتماً سراغ رهبران آسمانی و دیدگاه های متعالی آن ها و علم خالص آن ذوات مقدسه بروند! و مقام رهبری علمی و فکری آن ها را به انسان های عادی- غیر معصوم- واگذار نکنند!

اما علت اینکه در این سلسله مباحث «دین خدا» را «عطیه» نامیدیم آن است که در دیدگاه عادی انسانی بخشی از دین و حتی گاهی عمده آن، نوعی «امر و نهی» و ممنوعیّت تلقّی می شود، لذا از ناحیه این دیدگاه ناقص و نادرست مطلوبیّت و جاذبه و کمالات و لذت های معارف دینی تحت پوشش هائی قرار می گیرد.

علت اصلی یا یکی از علل پیدا شدن این نوع دیدگاه، روش تربیتی متداول و عادی است که در بین انسان ها نسبت به کودکان به کار می رود! چه از طریق والدین و چه معلمان و چه قوانین حاکم بر جوامع انسانی از طرف حکومت ها. با تفاوت هائی که بین روش های متداول در جوامع مختلف وجود دارد.

توضیح اینکه غالباً در روش های تربیتی کودکان و نوجوانان آموزش بصورت «امر و نهی» انجام می گیرد و متأسفانه گاهی این امر و نهی با یک نوع سرزنش و انتقاد و حتی تحقیر کودکان و جوانان هم همراه است و بکار بردن این روش های نادرست و ناقص زمینه روحی آن ها را برای بی اعتنائی به دستورات ضروری دینی حتی نافرمانی و بلکه فرار از آن ها مساعد می کند.

عده زیادی از انسان ها معارف و احکام دینی را هم چه دانسته و چه ندانسته، بلکه عمدتاً ندانسته با دستورات والدین و معلمان و مجریان قوانین حکومتی یکسان تلقّی می کنند، چون در آن ها یعنی معارف و احکام دینی- هم نوعی امر و نهی وجود دارد.

اما در دیدگاه آسمانی یعنی دیدگاه پیامبران خدا، دین آسمانی و معارف و احکام آن بطور کلی «عطیه» پروردگار عالم نسبت به بندگانش تلقّی می شود و طبعاً دیدگاه حضرت صدیقه طاهره، فاطمه زهرا- سلام الله علیها- هم درباره «دین آسمانی» از همین نوع بوده است.

توضیح بیشتر این موضوع بخواست خدای تعالی در متن تفسیر عبارات خطبه شریف خواهد آمد. (ان شاء الله تعالی)

الیاس کلانتری

۱۳۹۷/۱۲/۱۸

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن