۹۲- برای چه چیزهایی باید دعا کرد؟

y-b-1-3سؤال: دعا در چه مواردی صحیح است و برای چه چیزهایی باید دعا کرد؟

پاسخ: در آیاتی از قرآن به انسان ها دستور دعا داده شده و به آنها گفته شده است که از فضل خداوند درخواست کنید و دعا، عبادت خداوند محسوب شده است. در آیاتی هم به نوع درخواست های انسان ها از خداوند اشاره شده است.به عنوان مثال:

۱-« وَقَالَ رَبُّکُمُ ﭐدْعُونِي أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ ﭐلَّذِينَ يَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ» (غافر / ۶۰) یعنی پروردگارتان فرمود مرا بخوانید تا بپذیرم و پاسخ دهم، آنان که از عبادت من سرپیچی می کنند، بزودی سرافکنده وارد جهنم خواهند شد.

۲-« وَﭐسْأَلُواْ ﭐللَّهَ مِن فَضْلِهِ إِنَّ ﭐللَّهَ کَانَ بِکُلِّ شَيْءٍ عَلِيماً» (النساء / ۳۲ ) در این آیه هم خداوند دستور درخواست از فضل خودش را به بندگان می دهد.اما در آیاتی نوع درخواست ها و دعاها و موارد آنها را هم بیان کرده است.به عنوان مثال در سوره حمد به بندگان یاد می دهد که از پروردگار خود درخواست کنند که آنها را به «صراط مستقیم» هدایت کند. می فرماید: «ﭐهْدِنَا ﭐلصِّرَاطَ ﭐلْمُسْتَقِيمَ» (حمد / ۶).         صراط مستقیم مشتمل بر لوازم زندگی حقیقی است و سرانجام منتهی به بهشت و مقصد حیات انسانی می شود.

در مقام توصیف بندگان ممتاز و صاحبان عقل خاص یعنی «اولوالالباب» می فرماید:

۳-« ﭐلَّذِينَ يَذْکُرُونَ ﭐللَّهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَکَّرُونَ فِي خَلْقِ ﭐلسَّمَاوَاتِ وَﭐلْأَرْضِ… رَبَّنَا فَـﭑغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ﭐلْأَبْرَارِ… رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِکَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ ﭐلْقِيَامَةِ إِنَّکَ لَا تُخْلِفُ ﭐلْمِيعَادَ» (آل عمران / ۱۹۱-۱۹۴) یعنی آن ها از خداوند غفران ذنوب و تکفیر سیّئات و همراهی با ابرار و زندگی در کنار آنها را بعد از انتقال از دنیا به آخرت، تقاضا می کنند و این که از او می خواهند آن چه را به وسیله پیامبران به انسان ها وعده داده شده به آنها عطا کند و در روز قیامت آن ها را به خاطر گناهانشان مفتضح نکند.

در آیات آخر سوره فرقان در بیان اوصاف «عباد الرحمن» و رفتارهای آنها اشاره ای هم به دعاهای آنها کرده است و می فرماید:

۴-« وَﭐلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَﭐجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَاماً»

148-منظور از شهادت اعضاء بدن انسان علیه او چیست؟!
بخوانید

(الفرقان/ ۷۴) یعنی آن ها می گویند پروردگارا از همسران و فرزندان ما وسیله روشنایی چشم برای ما قرار ده و ما را برای متّقین اسوه و سرپرست کن. یعنی آن ها در خواست هایی هم برای زندگی دنیوی دارند که البته این نوع رفتار و اخلاق سرانجام آن ها را برای زندگی در بهشت و سعادت حقیقی آماده خواهد کرد.

سرانجام این که انسان می تواند برای تمامی نیازهای حقیقی و ارزشمند خود در زندگی دنیا و زندگی اخروی دعا کند و دعای انسان محدود به بعضی از نیازهای او نیست. اگر چه در رأس دعاها نجات از آتش جهنم و ورود به زندگی بهشتی و همسایگی با پیامبران و اولیاء خدا و صالحان قرار دارد. انسان می تواند برای وسعت رزق و آسایش در زندگی دنیوی و آرامش و امنیّت در آن و صحّت بدن و نجات از مریضی ها و گرفتاری ها دعا کند. او می تواند برای آینده خانواده و فرزندان خود و آسایش آن ها دعا کند و از خداوند درخواست کند که خانواده او را هم از سقوط در جهنّم نجات دهد و آن ها را اهل بهشت و سعادت قرار دهد. و همچنین انسان می تواند به انسان های دیگر مثل فقرا، نیازمندان، مریض ها، دانشمندان، مرز داران و مدافعان کشورش و دیگران دعا کند.

اما تذکّر این نکته لازم است و احتمالاً سؤال کننده هم این موضوع را در نظر داشته و آن این که دعا کردن و درخواست از خداوند منافاتی با تلاش و فعالیّت یک بنده برای به دست آوردن لوازم زندگی خود و رسیدن به مقاصد مطلوب او ندارد. یعنی لازمه دعا و درخواست از خداوند این نیست که انسان برای دریافت خواسته های خود و رسیدن به آرزوهایش تلاشی نکند و این خواسته ها را فقط بخواهد از طریق دعا به دست آورد. در حقیقت تلاش بنده برای رسیدن به خواسته های خود هم نوعی دعا است. یعنی انسان باید سعی و کوشش خود را برای رسیدن به نیازهای خود به کار ببرد و در عین حال با دعا قدرت ناچیز خود را به قدرت بی پایان خداوند متّصل کند.

الیاس کلانتری

 94/4/16

 

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن