۲۴۱- آیا حضرت زینب ـ سلام الله علیهاـ بعد از واقعه عاشورا و آزادی از اسارت مجدداً به شام سفر کرده بود؟
سؤال :آیا حضرت زینب بعد از واقعه عاشورا در شام ماند؟
پاسخ:زندگی حضرت زینب ـ سلام الله علیهاـ بعداز آزادی از اسارت وخروج از شام و رفتن به مدینه در هاله ای از ابهام قرار داشته و خبرهای معتبر صریحی دراین زمینه وجود ندارد.اینکه آیا آن حضرت بعد از حادثه عاشورا و رفتن به شام به بصورت اسیر،در شهر شام مانده باشد به هیچ وجه،قابل قبول نیست و بطور قطع او همراه اسراء و افراد خاندان رسالت و در حضور امام سید الساجدین ـ علیه السلام ـ به مدینه برگشته است.
اما یقینی نبودن محل قبر شریف آن بزرگوار و وضعیت سیاسی حاکم بر جوامع اسلامی موجب پیدایش احتمالاتی در مورد آخرین ماه ها و روزهای عمر شریف آن حضرت شده است.
بین احتمالات متعددی که در مورد قبر شریف حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ وجود دارد، احتمال بودن آن در شام از احتمالات دیگر قویتر است و به احتمال قریب به یقین آن حضرت سفری به شام کرده و درهمانجا از دنیا رفته و قبر شریفش در نزدیکی شام قدیم و همان محل مشهور به زینبیه قرار دارد.
بعضی از علماء با این نظریه که قبر شریف حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ در شام قرار دارد،مخالفت کرده اند و معتقدند که آن حضرت در شهر مدینه از دنیا رفته است.و بعضی دیگر معتقدند که قبر آن بزرگوار در مصر و شهر قاهره قرار دارد.
آن عده از علماء که معتقدند قبر شریف آن حضرت در شام قرار دارد،در توجیه این نظر و علت آن گفته اند که در شهر مدینه قحطی و خشکسالی واقع شد و جناب عبدالله بن جعفر همسر حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ ملکی در شام داشت لذا به شام سفر کرد و همسرش حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ در این سفر با او همراه بود و آنها بعد از برطرف شدن قحطی به مدینه برگشتند! و بعضی از مخالفان این نظریه آن را بعید شمرده اند و گفته اند که امکان ندارد حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ با آن اخلاق و شخصیت متعالی و فضائل انسانی جهت آسایش خود در زمان قحطی به شام سفر کند و افراد خاندان رسالت را درسختی ها و مشقت های ناشی از قحطی تنها گذارد!!
اما صاحبان این نظر از یک نکته بسیار مهم در این زمینه غفلت کرده اند و آن اینکه سفر حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ از مدینه به شام یک موضوع است! اما علت و حکمت آن سفر موضوع دیگری!لذا می شود گفت به احتمال قریب به یقین حضرت زینب ـ سلام الله علیهاـ بعد از واقعه عاشورا و آزادی از اسارت، سفر مجددی به شام داشته، اما آن سفر علت دیگری غیر از آن موضوع مشهور داشته.یعنی آن سفر به منظور دیگری انجام گرفته و به احتمال قوی عمال حکومت بنی امیه موضوع ملک جناب عبدالله بن جعفر در شام و موضوع قحطی در مدینه را جهت اهداف خاص سیاسی شایع کرده اند.
می شود گفت حکومت بنی امیه به دستور یزید (لعنه الله) حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ و همسرش عبدالله بن جعفر را به شام تبعید کرده بود،منتهی تبعیدی بصورت ظاهراً محترمانه و بدون خشونت.
بلحاظ قرائن موجود در نقل این حادثه و روش برخورد دستگاه حکومت بنی امیه با خاندان رسالت ـ بعد از حادثه عاشورا این نظر احتمالی موجه بنظر می رسد. توضیح اینکه: حضرت زینب ـ سلام الله علیهاـ بعد از رجوع از سفری که منتهی به حادثه عاشورا و اسارت خود و بانوان و کودکان حرم حسینی ـ علیه السلام ـ شد و بعد از آزادی از اسارت و مراجعت از شام در شهر مدینه به فعالیت خود در انتشار حوادث مربوط به نهضت مقدس حسینی ـ علیه السلام ـ و بازگو کردن حوادث عاشورا و معرفی چهره واقعی حکومت جامعه و منافقان استمرار بخشید و طبعاً فعالیت سیاسی حضرت زینب در افشاء چهره منافقانه حکومت بنی امیه و حاکم پلید زمان یعنی یزید ـ لعنه الله ـ خوشایند او و عمال حکومتش نبود. بطوریکه خطابه های حضرت زینب هم در کوفه و شام و مقرّ حکومت یزید عامل نارضایتی های گسترده و مخالفت ها علیه حکومت بنی امیه شد، لذا حکومت یزید به فکر تبعید آن حضرت به شام افتاد و چون حکومت به علل سیاسی بعد از حادثه عاشورا رفتار خشونت آمیز و فشار سیاسی آشکار به خاندان رسالت را به صلاح خود نمی دید، در مورد آن سفر یعنی تبعید حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ و همسرش عبدالله بن جعفر شایعاتی ساخته و بین مردم منتشر کرده، و علت آن سفر را یک موضوع شخصی و کم اهمیت قلمداد کرده است. این ادعا اگر چه قطعی نیست ، اما مناسب ترین توجیه و معقول ترین نظریه ها در مورد آن سفر می تواند باشد.
خلاصه اینکه: سفر حضرت زینب- سلام الله علیها- از مدینه به شام تقریباً قطعی است، اما نه به آن علتی که مشهور شده و آن علت مذکور یک شایعه سیاسی و حکومتی بوده است و آن حضرت احتمالاً به شام تبعید شده و آنجا یا با دسیسه عمال حکومت او را مسموم کرده اند و یا بدست عده ای از زنان دستگاه حکومتی به شهادت رسیده و یا در اثر حزن و اندوه شدید ناشی از حادثه عاشورا و شهادت حضرت سید الشهداء ـ علیه السلام ـ و یارانش از دنیا رفته است و قبر شریفش در همین مکان منسوب به آن بزرگوار در شام قرار دارد.
۱۳۹۶/۱۰/۱۸