کلام ایام – ۴۸، ولادت امام سیدالساجدین علیه السلام قلّه دیگری در سلسله جبال فضائل ماه شعبان

 

262889ولادت امام سیدالساجدین (علیه السلام) قلّه دیگری در سلسله جبال فضائل ماه شعبان

اگر فضائل ماه شعبان و برکات نازل شده در آن را به سلسله جبالی تشبیه کنیم، ولادت امام  سجاد (علیه السلام ) یکی از قلّه های رفیع آن محسوب می شود. در روز پنجم این ماه پر برکت موج بلند دیگری از الطاف خداوند به عالم انسان ها جاری شده و نهرهائی از حکمت و عرفان آسمانی را به وجود آورده است. به نحوی که جریان این نهرها هرگز متوقف نخواهد شد.

تولد آن حضرت در سال ۳۸ هجری در مدینه واقع شده و شهادتش در سال ۹۴ یا ۹۵ در همان شهر. او هنوز کودکی دو ساله بود که جدّ بزرگوارش امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) از دنیا رفت

و او دوران نوجوانی خود را در زمان امامت عموی بزرگوارش حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) و دوره جوانی خود را در زمان امامت پدر بزرگوارش حضرت سیدالشهداء امام حسین (علیه السلام) طی کزد و در حقیقت آموزش یافته مقام رسالت یعنی رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) و مقام وصایت و خلافت یعنی جدّ بزرگوارش امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) بطور غیر مستقیم و با واسطه و بطور مستقیم تربیت یافته دو حجت پروردگار، امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) قرار داشت و وارث فضائل و علم آن بزرگواران بود. و دوران امامت آن حضرت ۳۵ سال بوده است.

امامت آن بزرگوار در میان عظیم ترین بحران تاریخ شروع شد و او هدایت کشتی دین خدا را در دریائی طوفانی به عهده گرفت و از میان امواج کوبنده سنگین آن عبور داد و به طرف ساحل نجات هدایت کرد.

آن روز بحرانی تاریخی روز عاشورا بود، روزی که سپاه خدا با وجود کمی نفرات در مقابل سپاه سی هزار نفری شیطان قرار گرفتند و در جریان یک دفاع شکوهمند، سپاه شیطان را از حریم دین توحیدی کنار زدند، و جان های خود را در آن حادثه عظیم برای حفظ دین خدا و جلوگیری از آلوده شدن فضای مقدس آن فدا کردند.

امام سجاد (علیه السلام) در آن شرایط بحرانی پرچم دین توحیدی را بدست گرفت و با تحمل عظیم ترین مشقّت ها و مصیبت ها آن پرچم را بر افراشت. طوفان سهمگین حوادث و امواج سنگین بلاها نتوانست استقامت او را در هم شکند و آن پرچم بر افراشته را بر زمین افکند.

آن بزرگوار با رفتارهای قهرمانه خود به انسان ها یاد داد که در وقت حمله امواج بلاها و مصیبت ها می شود در پناهگاه امن و محکم «ذکر الله» وارد شد و در آنجا پناه گرفت.

او چهره بسیار زیبائی از عبادت پروردگار عالم و ارتباط با او را به صورت دعاها و مناجات ها به انسان ها نشان داد و راه اتصال به قدرت خداوند و پناهگاه توحید را برای اهل معرفت هموارتر کرد.

از علم و عرفان و اخلاص و عبودیّت آن بزرگوار گنجینه ای به یادگار مانده است که بها و جلالت آن با هیچ ترازوئی قابل سنجش و ارزیابی نیست، یعنی فوق حدّ محاسبه می باشد و آن گنجینه عبارت است از «صحیفه سجادیه» که به «زبور آل محمد (ص) » مشهور شده است. این کتاب دائماً مورد بهره برداری عموم انسان ها بالخصوص اهل معرفت در راه ارتباط با خداوند بوده و امروزه می شود به صورت نهر زلالی مورد بهره برداری شیفتگان معرفت خدا و تشنگان عرفان حقیقی آسمانی باشد. در زمانی که عطش عرفانی، انسان ها را به سوی گودال های حقیر آلوده می کشاند.

در این قسمت از این کلام به ذکر و توضیح فشرده تعدادی از سخنان آن بزرگوار می پردازیم، باشد که نفوذ آن در قلوب ارادتمندان آن حضرت عامل تطهیر آن ها و جریان برکات خداوند شود.

۱-«الرِّضا بِمكروهِ القضاءِ مِن أعلي دَرجاتِ اليَقينِ»(۱) یعنی راضی شدن به قضای نامطلوب، بالاترین درجات یقین است. توضیح اینکه در زندگی دنیوی انسان خواه و نا خواه حوادث نامطلوبی پیش خواهد آمد و انسان باید در مقابل این نوع حوادث استقامت کند و سختی ها را تحمل کند. او ناچار است با انسان های دیگر به صورت اجتماعی زندگی کند و در زندگی اجتماعی وقوع تضادها و اختلاف ها و اصطکاک ها اجتناب ناپذیر است.

کلام ایام - ۵۳۲، دعوت رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از انسانها برای ضیافت بهشتی نقش روزه و اثرات آن در زندگی انسان ها
بخوانید

توجه به اینکه انسان در معرض عنایات پروردگارش قرار دارد و تحمل سختی ها و مصیبت ها، موجب اجر و پاداش او خواهد شد، و آنچه را خداوند برای او در نظر گرفته برای او بهتر خواهد بود، موجب آرامش روحی خواهد شد. و تحمل سختی ها و رضایت در مقابل آن ها درجه برتری از یقین به تقدیرات خداوند و عنایات او می باشد.

۲-«المُؤمِنُ مِن دُعائِهِ عَلى ثَلاثٍ : إمّا أن يُدَّخَرَ لَهُ و إمّا أن يُعَجَّلَ لَهُ و إمّا أن يُدفَعَ عَنهُ بَلاءٌ يُريدُ أن يُصيبَهُ»(۲) یعنی دعای مؤمن در سه وضعیت قرار می گیرد، یا برای او ذخیره می شود، و یا او سریعاً حاجت خود را دریافت می کند، یا دعای او موجب دفع بلائی می شود که بنا بود به او اصابت کند. در این کلام که مشابه آن از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) هم نقل شده،(۳) به بعضی از سنت های جاری در عالم اشاره شده است.  سنت های مربوط به دعای بنده و استجابت آن. توضیح اینکه: دعای بنده هرگز در زندگی او بی اثر نخواهد بود، اما استجابت آن در چند صورت تحقّق خواهد یافت. یک وقت دعای انسان برای او ذخیره می شود و درخواست او در زمان مناسبی به او عطا می شود. یک وقت هم او سریعاً حاجت خود را دریافت می کند و در یک صورت دیگر او از ناحیه دعای خود سود فراوانی را دریافت می کند، اما نه به صورت دریافت حاجت مورد نظر، بلکه به صورت رفع یک بلا و نجات از یک گرفتاری و مصیبتی که بنا بود به او برسد. سرانجام اینکه دعای حقیقی بنده هیچ وقت بی اثر نخواهد بود و آثار آن از بین نخواهد رفت.

۳«نَظَرُ الْمُؤْمِنِ فِی وَجْهِ أَخِیهِ الْمُؤْمِنِ لِلْمَوَدَّةِ وَ الْمَحَبَّةِ لَهُ عِبَادَة»(۴) یعنی نگاه مؤمن به صورت برادر مؤمنش از روی دوستی و محبت به او، عبادت است. امام (علیه السلام) در این کلام شریف انسان ها را به ایجاد روابط محبت آمیز با دیگران تشویق کرده، حتی نگاه محبت آمیز را هم، نوعی عبادت به حساب آورده است. عبادتی که هیچ گونه سختی و هزینه ای ندارد. و این نگاه محبت آمیز نسبت به انسان ها، بالخصوص بستگان و افراد خانواده و همسایگان، عامل جریان دوستی ها و آرامش و صفا و روابط مطلوب انسانی خواهد بود.

۴-«يَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَكَارِهِ وَ يَا مَنْ يُفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ وَ يَا مَنْ يُلْتَمَسُ مِنْهُ المَخْرَجُ إِلَى رَوْحِ الْفَرَجِ ذَلَّتْ لِقُدْرَتِكَ الصِّعَابُ وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِكَ الْأَسْبَابُ وَ جَرَى بِقُدْرَتِكَ الْقَضَاءُ وَ مَضَتْ عَلَى إِرَادَتِكَ الْأَشْيَاءُ»(۵) یعنی ای آنکه باز می شود با او گره های سختی ها و ای آنکه آرام می گیرد با او صورت شداید و ای آنکه بیرون شدن و خروج ]از تنگی و سختی[ به سوی راحتی و آسایش را از تو طلب می کنند. دشواریها در مقابل قدرت تو ذلیل و هموار شده، اسباب به لطف تو برقرار شده و قضا با قدرت تو جریان یافته و اشیاء مطابق اراده تو روان شده است…

عبارات فوق قطعه ای از دعای هفتم صحیفه سجادیه بود و در کتاب های دعا به دعای «یا من تحلّ» مشهور شده است. این دعای شریف مشتمل بر نکات علمی و اخلاقی و عقیدتی فراوانی است و سفارش شده است که در سختی ها و بلاها و ظهور اعداء و خوف از فقر، و برای برآورده شدن حاجات عظیم خوانده شود.

امام (علیه السلام) در ضمن این دعا به انسان ها یاد می دهد که همه بلاها و گرفتاری ها و سختی ها در اثر ارتباط مستمر با پروردگار عالم و اتکاء و اعتماد به او و درخواست از او برطرف خواهد شد و انسان در اثر این نوع ارتباط و دعا به قدرت بی پایان خداوند متصل می شود و اینکه او در اصل تنها و به حال خود رها شده نیست مگر اینکه خودش ارتباطش را با پروردگارش قطع کند و تنها بماند.

الیاس کلانتری

۹۵/۲/۲۸

پاورقی ها:

۱-تحف العقول، شیخ ابومحمد حرّانی، چاپ مکتبة الامیر، کویت، بخش سخنان امام سجاد (علیه السلام) ص، ۳۰۸

۲-همان، ص، ۳۱۱

۳-نهج البلاغه، نامه، ۳۱

۴-تحف العقول، ص، ۳۱۱

۵-صحیفه سجادیه، دعای هفتم

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن