کلام ایام – ۴۳، حادثه عظیم مبعث رسول اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم

04

حادثه عظیم مبعث رسول اکرم (ص)

بخش اول

بعثت پیامبر اکرم اسلام حضرت محمد (ص) به مقام رسالت و نبوت و آغاز نزول آخرین کتاب آسمانی عظیم ترین و مبارک ترین حادثه در تاریخ زندگی انسان ها می باشد.

در قرآن مجید داستان زندگی پیامبران خدا از مرحله بعثت آن ها شروع شده و فقط در مورد حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی بن مریم (ع)  به مناسبتی ذکری از جریان تولد و آغاز زندگی آن ها شده است. و در مورد وجود مبارک رسول اکرم (ص) هم در آیه ای از قرآن به دوران کودکی آن حضرت، اشاره ای شده است که کودک یتیمی بود و مورد عنایت و حفاظت خاص پروردگارش قرار داشت.

شروع داستان پیامبران از مرحله بعثت، نشان دهنده اهمیت خاص این مرحله از زندگی آن ها است. و نقشی که بعثت آن بزرگواران در ارتباط با زندگی انسان ها داشت.

آخرین روزهای این ماه پربرکت یعنی شب و روز بیست و هفتم رجب حادثه عظیم بعثت آخرین پیامبر خدا حضرت محمد (ص) واقع شده است. شروع رسالت آن بزرگوار با نزول تعدادی از آیات کتاب آسمانی همراه بوده است.

آیات نازل شده در شب بعثت و روز بعثت در این مقاله همراه با تفسیر و توضیح فشرده ای ذکر خواهد شد.

از امام جواد- علیه السلام- نقل شده است که فرمود:

«إِنَّ فِي رَجَبٍ‏ لَيْلَةً هِيَ خَيْرٌ لِلنَّاسِ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ وَ هِيَ لَيْلَةُ سَبْعٍ‏ وَ عِشْرِينَ‏ مِنْهُ نُبِّئَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِي صَبِيحَتِهَا…»(۱) یعنی در ماه رجب شبی است که از آنچه آفتاب بر آن می تابد بهتر است و آن شب بیست و هفتم ماه است که در صبح آن، رسول الله- ص- به رسالت و نبوت مبعوث شد…

در کلام شریف امام جواد- ع- عظمت و خیریّت شب مبعث پیامبر اکرم (ص) به زیباترین و رساترین صورت تجلّی یافته است. یعنی عظمت و فواید آن شب از هر آنچه که در معرض تابش آفتاب قرار دارد، بیشتر است.

در چنین شبی متعالی ترین مرتبه از رحمت خداوند و علم او، به فضای زندگی انسان ها نازل شده است. در حقیقت عظمت و برکات نازل شده از طرف خداوند بسوی بندگانش را در آن شب، با هیچ ترازوئی نمی توان ارزیابی کرد و ارزش و فواید و آثار آن حادثه مبارک مستمر و بی پایان است.

برکات شب مبعث

رحمت واسعه و برکات عظیم خداوند در شب و روز مبعث در دو صورت جریان یافته است! یکی: ظهور شخصیت بی نظیر و استثنائی رسول خدا- ص- در مقام رسالت و نبوت. در این حادثه خداوند پرده ای را از سیمای شریف ترین مخلوقات خود کنار زد تا نور متمرکز در وجود او برای عالمیان بتابد. وجود آن حضرت برترین مرتبه تجلّی رحمت خداوند بود و این تجلّی از بعثت آن گوهر بهشتی تا ابد استمرار خواهد یافت و نور شخصیت او دائماً در حال تابش خواهد بود و هرگز خاموش نخواهد شد.

دیگری: نزول آیات کتاب آسمانی است که در شب مبعث شروع شد و استمرار یافت و در دوره نبوت آن حضرت کامل شد. و این نور هم دائماً در حال درخشش خواهد بود و مشعل های آن هرگز خاموش نخواهد شد.

کیفیت نزول فرشته وحی بر پیامبر اکرم (ص)

وجود مبارک پیامبر خدا (ص) قبل از حادثه بعثت مدتی از شهر مکه خارج می شد و به تنهائی در کوهی نزدیک شهر مکه بنام «کوه حرا» به سر می برد. آن حضرت در این مدت به عبادات خاصی اشتغال داشت که دیگران از آن بی اطلاع بودند. گاهی حضرت علی (ع) که در سنین کودکی و نوجوانی بود. نزد او می رفت. خود آن حضرت (ع) در این زمینه می فرماید:

کلام ایام - 243، کاروان پیامبران- علیهم السلام- در راه کربلا
بخوانید

«وَ لَقَدْ كَانَ یجَاوِرُ فِی كُلِّ سَنَة بِحِرَاءَ فَأَرَاهُ، وَ لایرَاهُ غَیرِی»(۲) یعنی او ]رسول خدا[ صلی الله علیه و آله و سلّم در هر سال مجاور کوه حرا می شد و من او را می دیدم ]اجازه داشتم نزد او بروم[ و غیر از من کسی او را نمی دید.

در یکی از شب ها- شب بیست و هفتم رجب- فرشته وحی یعنی جبرئیل- علیه السلام- نزد او حاضر می شود و موضوع رسالت خداوند را به او ابلاغ می کند یعنی آن حضرت از همان لحظه به مقام رسالت و نبوت مبعوث می شود. فرشته وحی اولین قطعه از قرآن را بر قلب مبارک آن حضرت نازل می کند. آیات نازل شده در آن شب عبارتند از:

«اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ– خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ– اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ–  الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ-  عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يعْلَمْ»

در این آیات خداوند به پیامبر گرامی خود دستور می دهد که وحی پروردگارش را دریافت کند و به خاطر بسپارد. إقرأ: فعل امر از «قَرَأ» می باشد. راغب اصفهانی در کتاب «معجم مفردات الفاظ قرآن» گفته است قراءة عبارت است از ضمیمه کردن حروف و کلمات به یکدیگر در ترتیل. البته به هر نوع جمع کردنی قرائت گفته نمی شود… و دلالت می کند به این معنی اینکه به یک حرف واحد وقتی بر زبان جاری شود، قرائت گفته نمی شود.

علامه طباطبائی در تفسیر المیزان در تفسیر آیه فوق در توضیح معنی کلمه قراءة بعد از نقل این مطلب از مفردات راغب، اضافه می کند در هر صورت گفته می شود: «قرائت الکتاب» وقتی که حروف و کلمات را جمع کنی و به یکدیگر ضمیمه کنی در ذهن، اگر چه به زبان نیاوری و همچنین گفته می شود: قرأته، وقتی که حروف و کلمات را جمع کنی با ضمیمه کردن به یکدیگر در تلفظ. و همچنین به خواندن یک مطلب به کسی هم قرائت گفته می شود. چون در این صورت حروف و کلمات در سمع او جمع می شود.(۳)

بنظر می رسد کلمه «اقرأ» در این آیه به معنای دریافت کن و بخاطر بسپار و در وجود خودت جمع کن می باشد. نه به معنای بخوان!

در هر صورت با دریافت اولین آیات از قرآن مجید از طریق وحی، رسالت و نبوت پیامبر اکرم حضرت محمد (ص) شروع شد و آن حضرت با تعدادی از جواهرات عرشی یعنی چند آیه از قرآن مجید به طرف شهر مکه حرکت کرد.

رسول اکرم (ص) بعد از حادثه بعثت با علی (ع) مواجه شد. آن حضرت در سنین نوجوانی بود و در حال آمدن نزد رسول خدا (ص) بود و طبق نقلی در همان زمان در کوه حرا و نزد آن حضرت (ص) قرار داشت.

پیامبر اکرم (ص) موضوع رسالت خود را به علی (ع) اطلاع داد و او هم در همان وقت ایمان خود به مقام رسالت رسول خدا (ص) را اظهار کرد و او اولین ایمان آورنده بود.

رسول اکرم (ص) وقتی به منزل خود رسید موضوع رسالت خود را با همسرش حضرت خدیجه در میان گذاشت او هم در همان زمان ایمانش را اظهار کرد. یعنی روز اول رسالت پیامبر اکرم (ص) دو نفر به او ایمان آوردند.

الیاس کلانتری

۹۵/۲/۱۸

پاورقی ها:

۱-مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۶، ص ۲۸۸، ح ۶۸۵۶

۲-نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲ مشهور به خطبه قاصعه

۳-المیزان، آیات اول سوره علق

 

 

برچسب ها
دکمه بازگشت به بالا
بستن