کلام ایام – ۲۰۱، برکات ماه عظیم شعبان

بخش ششم

بحث در موضوع برکات ماه شعبان و اعیاد شعبانیّه منتهی شد به موضوع تجلّی ارزش ها و جلالت دین آسمانی در رفتارهای پیامبران و امامان معصوم- علیهم السلام- بالخصوص رفتار شکوهمند حضرت سیدالشهداء امام حسین- علیه السلام- که در نهضت مقدس او ظهور کرد. خلاصه بحث این بود که بهترین و مناسب ترین راه برای ارزیابی و سنجش میزان کمالات و ارزش ها و فواید دین آسمانی و میزان نیاز انسان ها به آن ها بررسی رفتارهای پیامبران خدا و در رأس آن ها وجود مبارک پیامبر خاتم- صلّی الله علیه و آله و سلّم- و اهل بیت عصمت و طهارت- علیهم السلام- است و آشکارترین جلوه های فعالیت ها و کوشش رهبران آسمانی در حمایت از دین خدا و محافظت از اساس و ارکان آن، و جلوگیری از آسیب دیدن آن، رفتار شکوهمند حضرت سیدالشهداء امام حسین- علیه السلام- در نهضت عاشورا است.

در این قسمت به جهت دیگری از عظمت ها و قدرت دین آسمانی اشاره ای می کنیم و آن موضوع محصولات و تأثیرات آن است، وقتی که صورت حقیقی آن به جریان بیافتد و به کار بسته شود. بعنوان نمونه به عظمت حادثه قیام امام حسین- علیه السلام- و نوع رفتارهای آن حضرت و اصحاب اندک او و قدرت تجلّی یافته از آن ها اشاره ای می کنیم: آن عده قلیل- حدود یکصد نفر- با استقامت و صلابتی  بی نظیر در مقابل یک سپاه سی هزار نفری ایستادند و جنگیدند و آن منافقان تبهکار را از حریم مقدس دین توحیدی بیرون راندند،بطوریکه رفتار آنها اسباب شگفتی و حیرت قهرمانان تاریخ شده است.

شخصیت آسمانی و رفتارهای عظیم حیرت انگیز  آن حضرت در دفاع از حریم ولایت الهیه و دین توحیدی محصول مبارکی از همان نظام آسمانی است! و باز از این نوع بوده شخصیت و خُلق عظیم رسول خدا- صلّی الله علیه و آله و سلّم- و همه ذوات مقدسه اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام).

یعنی: همه رفتارهای کریمانه و کمالات روحی و جمال شخصیت و جاذبه های اخلاقی آن ها، جلوه هائی از کمالات و ارزش ها و محبوبیّت دین خدا است وقتی که صورت حقیقی آن در عالم دنیا استقرار یافته و علوم و معارف آن از طرف خداوند- جلّ جلاله- و با روش رهبران آسمانی- علیهم السلام- به جریان افتاد.

در این بخش ما به مناسبت ماه شعبان و اعیاد شعبانیّه بعد از بحث کلی فوق در ارزیابی دین توحیدی و ذکری از حادثه مبارک ولادت حضرت سیدالشهداء، به شخصیت امام سیدالساجدین و حضرت ابوالفضل العباس- سلام الله علیهما- اشاره ای می کنیم!

شخصیت حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام )

روز چهارم ماه شعبان ولادت حضرت عباس بن علی ـ علیها السلام ـ واقع شده،و فضیلت دیگری به فضائل این ماه عظیم افزوده شده است. او فرزند رشید امیر المؤمنین علی ـ علیه السلام ـ و تربیت یافته مکتب آسمانی او بود و بعد از شهادت آن حضرت هم در فضای علوم و آموزش ها و تابش نور شخصیت قدسی دو حجت خداوند و دو سرور جوانان بهشتی یعنی امام حسن و امام حسین ـ سلام الله علیهما ـ استقرار یافت. شخصیت ممتاز حضرت ابو الفضل العباس ـ علیه السلام ـ انعکاسی از کمالات و فضائل مقام عصمت و امامت و در حقیقت محصول بسیار نفیس و گرانقدری از معارف دین توحیدی بود.

ما قبلاً در ماه شعبان سال ۱۳۹۵ در مقاله ای به مناسبت سالگرد ولادت آن حضرت اشاره ای کوتاه به  فضائل و شخصیت قدسی آن بزرگوار کردیم ودر این بخش از مقاله حاضر ابتداءً قطعه ای از آن کلام را ذکر می کنیم ^(۱)

^« روز بعد از ولادت حضرت سید الشهدا امام حسین (علیه السلام) یعنی روز چهارم ماه شعبان المعظم ولادت پرچمدار نهضت مقدس حسینی (علیه السلام)، حضرت عباس بن علی (علیهما السلام) واقع شده است. نام مقدس آن بزرگوار یادآور جوانمردی ها، شجاعت ها، غیرت ها، وفاداری ها، استقامت در راه دفاع از حریم دین توحیدی، اخلاص نسبت به پروردگار عالم و تکریم رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم)  و اهل بیت عصمت و طهارت ( علیهم السلام ) می باشد.

حضرت عباس (علیه السلام) ادب جمیل توحیدی را از پدر بزرگوارش امیرالمؤمنین (علیه السلام) و دو برادر کریم خود، گوشواره های عرش خدا، امام حسن و امام حسین ( علیهما السلام ) فرا گرفته بود.

رفتارهای او در مقابل فرزندان رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم) و حمایت از آن دو و فداکاری در راه آنها، مثل رفتارهای امیر المؤمنین علی (علیه السلام) در مقابل پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله وسلّم) بود.

رفتارهای شکوهمند تجلّی یافته از شخصیت کم نظیر او در طول عمر مبارکش بالخصوص در نهضت مقدس عاشورا او را به یک قهرمان عظیم تاریخی در سطح جهان تبدیل کرده است. او در زمان حیات خود پناهگاه نیازمندان و گرفتاران بود و خانه او محل مراجعه مستمر حاجتمندان قرار داشت. و بعد از حادثه شهادتش که شخصیت عظیم آسمانی او در مرتبه ای بسیار متعالی تجلّی کرد، نام و یاد او و حرم باشکوهش موجب آرامش صاحبان حاجت و نیازمندان شده و چقدر زیبنده است لقب «باب الحوائج» برای شخصیت استثنائی او. میزان تأثیراتی که شخصیت و رفتارهای او در انسان ها ایجاد کرده و میزان دعاهائی که در اثر توسل به آن بزرگوار در طول تاریخ بعد از حادثه عاشورا تا زمان حاضر مستجاب شده، بالاتر از حدّ محاسبه و شمارش است.

عنایات و توجهات حجت های پروردگار عالم بالخصوص حضرت سیدالشهداء امام حسین (علیه السلام) و رفتار خاص آن بزرگوار نسبت به حضرت عباس (علیه السلام) برترین دلیل بر عظمت شخصیت خاص او می باشد.

امام حسین (علیه السلام)در عظیم ترین و با شکوه ترین جنگ دفاعی تاریخ، او را به عنوان پرچمدار انتخاب فرمود. در جنگی که هفتاد و چند نفر و یا یکصد و چند نفر مقابل یک سپاه سی هزار نفری قرار گرفتند و با استقامت خود و دفاع از حریم دین توحیدی و پیامبران خدا و فرزند رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم) عظمت و شکوهی آفریدند که در تمام تاریخ نظیری برای آن پیدا نخواهد شد.

آن قدرت عظیم و شکوه و جلال فوق عادی، ناشی از ارتباط در مرتبه خاصی با قدرت و جلال پروردگار عالم بود که از طریق رهبری امام حسین (علیه السلام) و در مرتبه بعدی حضرت عباس (علیه السلام) بوجود آمد. یعنی قدرت ایمان و اخلاص آن بزرگوار، نقش عظیمی در تجلی آن عظمت بی نظیر در حادثه عاشورا داشت و اینکه ظرفیت روحی او امکان انتقال مراتب برتر از کمالات فوق عادی حجت پروردگار عالم به فضای آن جنگ شکوهمند را ایجاد کرد.»

قبلاً اشاره ای کردیم به اینکه : یکی از  دلائل عظمت و قداست و ارزشهای دین توحیدی آن است که عالم ترین و عاقل ترین و متعالی ترین انسانها و صاحبان فضائل انسانی فوق عادی یعنی پیامبران خدا و شخصیت های آسمانی در طول عمر خود همه قدرتها و امکانات وجودی خود را برای شناساندن آن به انسانها و تقویت آن و حمایت از آن به کار بسته اند و حتی در صورت ضرورت حق حیات و جانهای خود را هم برای آن هزینه کرده اند!!

دلیل آشکار دیگر وجود شخصیت هائی است که محصول معارف دین آسمانی می باشند.یعنی ارزش های فوق عادی و کمالات عظیم آن شخصیت ها که از ناحیه جریان یافتن معارف همان دین به وجود آمده است. به بیان دیگر می گوئیم  یکی از دلائل آشکار ارزشهای متعالی و ثمرات و فواید دین خدا پرورش آن شخصیت های قدسی است! و اینکه رفتارهای شکوهمند عظیم آنها جلوه هائی از آن ارزشهای متعالی و آن کمالات است.

مثل اینکه گفته شود: اگر می خواهی میزان علم و هنر و قدرت تفکر فلان دانشمند را بشناسی ، فلان کتاب را که از تألیفات اوست مطالعه کن ویا اگر می خواهی میزان تبحر و مهارت و علم و تجربیات فلان طبیب را بشناسی، به تعداد بیمارانی که توسط او معالجه شده و بهبود یافته اند توجه کن و یا امثال آنها.

بحث کامل و متناسب با شخصیت و عظمت فضائل رهبران آسمانی و شخصیت هائی که مورد توصیف خداوند ـ جلّ جلاله ـ با عنوان «مطهرون» قرار گرفته اند، فوق حد قدرت انسانهای عادی است و قدرت علمی و خطابه و نویسندگی عادی قادر به توصیف کامل و یا بخش اندکی از فضائل بی پایان آنها نخواهد بود. و ورود انسانهای عادی در عرصه  توصیف شخصیت آن ها از روی ناچاری و جهت نیاز شدید و اجتناب ناپذیر انسانها به آشنائی با آنها است. و قبلاً در مقاله ای به توضیح این موضوع پرداختیم.^(۲)

شخصیت های دیگری علاوه بر ذوات مقدسه معصومین ـ علیهم السلام ـ در خاندان رسالت  قرار دارند که فضائل آنها، جلوه های درخشانی از کمالات دین خدا و رهبران آسمانی می باشد مثل حضرت زینب کبری ـ سلام الله علیها ـ که قبلاً در چند مقاله اشاراتی به  فضائل آن بزرگوار شد.

در بین شخصیت های خاندان رسالت، وجود مبارک حضرت ابوالفضل العباس جایگاه بسیار رفیعی دارد! و فضائل عظیمی از بصیرت و اخلاص نسبت به پروردگار عالمیان و غیرت و جوانمردی و شجاعت و رأفت و وفاداری او نسبت به حضرت سید الشهداء در تاریخ جامعه دینی تجلی کرده است.

او پرچمدار سپاه خدا در نهضت مقدس حسینی (علیه السلام) بود. غیرت و فداکاری او در راه دفاع از حریم دین خدا از وجود مبارکش یک قهرمان جهانی و تاریخی  عظیمی ساخته است. رفتارهای آن حضرت در حمایت از دو فرزند رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ یعنی: امام حسن و امام حسین ـ سلام الله علیهما ـ و مجموع دین خدا و میزان فداکاری او در این جهت موجب شگفتی قهرمان های  عرصه مبارزات برای برقراری دین خدا و حمایت از آن و تقویت آن شده است. در منایع تاریخی مربوط به نهضت مقدس عاشورا نقل شده است که وقتی حضرت ابوالفضل العباس ـ علیه السلام ـ به جهت آوردن مقداری آب بطرف سپاه دشمن رفت و از آنها خواست که راه آب را بازکنند و از سر راه کنار بروند تا او بتواند یک مشک آب برای کودکان تشنه ببرد اما افراد سپاه ، شیطان در خواست او را قبول نکردند و به عناد و لجاجت خود ادامه دادند، آن بزرگوار خدمت برادر و سرور خود امام حسین (علیه السلام) آمدو با حالتی ملتمسانه از آن حضرت رخصت طلبید که از طریق جنگ برای بدست آوردن آب اقدام کند. یعنی یکّه و تنها به جنگ یک سپاه برود و از طریق جنگ با چند هزار نفر سپاه دشمن خود را  به نهر آب برساند!

امام ـ علیه السلام ـ  از روی ناچاری جهت تشنگی شدید کودکان و در خواست ملتمسانه حضرت عباس ـ علیه السلام ـ به او اجازه داد. سپاه دشمن از دو روز قبل راه آب را به روی همراهان امام حسین ـ علیه السلام ـ بسته بودند. و آن روز در تمام خیمه گاه  آن حضرت جرعه آبی که عامل نجات یک کودک از مرگ در اثر تشنگی شود، پیدا نمی شد.

حضرت عباس ـ علیه السلام ـ با شجاعت و صلابتی کم نظیر حرکت کرد.صدها و بلکه چندین هزار نفر از سپاه شیطان از نهر آب حفاظت می کردند. آن حضرت به تنهائی به آن سپاه حمله کرد، و در آن حمله برق آسا در همان لحظات اولیه تعدادی از سپاه  در مقابل او از پای در آمدند. بقیه سپاه در مقابل صلابت و هیبت و شجاعت او، رو به فرار گذاشتند و از اطراف نهر آب پراکنده شدند. آن بزرگوار وارد نهر شدو اول دهنه اسب خود را باز کرد تا اسب تشنه بتواند آب بنوشد و خود او در حالی که گرفتار تشنگی کشنده شده بود، آب ننوشید و فقط مشک آب را پرکرد. نگهبانان نهر، از دور بطرف او تیر پرتاب می کردند و خطر اصابت تیرها به بدن شریف و مشک آب او را احاطه کرده بود. اما او اعتنائی به آن سپاه و چند صد نفر تیرانداز و خطر کشته شدن خود نداشت و بجهت اینکه تیری به مشک آب اصابت نکند و بتواند آب را به خیمه گاه برساند از راه دیگری حرکت کرد، در نتیجه عده ای که از مقابل او فرار کرده و در نخلستان پنهان شده بودند، از پشت سر او حمله کرده و با ضربت شمشیر دست راست او را قطع کردند!! علت اصلی آن حادثه مراقبت شدید او از مشک آب و عطف تمام توجهات خود به آن بود! بطوریکه هیچ اعتنائی به قطع شدن دستش نکرد و با سرعت بطرف خیمه گاه امام ـ علیه السلام ـ حرکت می کرد. ناگهان دست چپ او را هم قطع کردند!! آن بزرگوار هیچ اعتنائی به آن هم نکرد، و مشک آب را با دندان خود حمل می کرد و بدن شریفش را سپر مشک قرار داده بود!!!

 این گونه فداکاری و جوانمردی و ترحم به کودکان تشنه و حمایت از آنها در تمام تاریخ جنگ ها و جوانمردی ها از کسی دیده نشده و فداکاری و جوانمردی او در آن جنگ نشانه ای از رفتارهای پدر بزرگوارش امیر المؤمنین علی ـ علیه السلام ـ در حمایت از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و دفاع از او در مقابل حملات دشمنان به قصد کشتن آن حضرت بود.

عظمت و شکوه آن رفتار و آن فداکاری و آن غیرت جهت کمک به چند کودک تشنه و در مجموع جهت دفاع از دین توحیدی باچه ترازوئی و با کدام معیاری قابل سنجش و ارزیابی است؟!! چطور می شود یک انسان در تلاش برای رساندن آب به کودکان تشنه، خطر جنگ نابرابر یک نفر مقابل یک سپاه را بجان خود بخرد و به حادثه قطع شدن دو دست خود اعتنائی نکند، و در حالیکه چند قدم با کشته شدن فاصله نداشت برای رساندن آب به تشنگان تلاش کند؟!

فضائل حضرت عباس بن علی ـ سلام الله علیهما ـ بالاتر از حد توصیف انسانهای عادی و خطبا و اهل قلم هنرمند است،تا چه رسد به این ضعیف حقیر!  و لازم است برویم سراغ توصیفات حجت های پروردگار! بطوریکه اوصافی از آن بزرگوار در کلام شریف حضرت سید الشهداء ، امام حسین ـ علیه السلام ـ امامان معصوم ـ علیهم السلام ـ ذکر شده است.رفتارهای امام ـ علیه السلام ـ با او در روز تاسوعا و عاشورا،حکایاتی از مقام رفیع آن بزرگوار در عبودیت پروردگار عالمیان و تکریم رسول گرامی او و اطاعت از امامان ـ علیهم السلام ـ و شخصیت آسمانی او دارد.

آن بزرگوار مقامی نزد پروردگارش دارد که موجب شده او را با لقب « باب الحوائج» بشناسند و در طول تاریخ انسانهای بیشماری از ناحیه توسل به او حوائج خود را از خداوند در یافت کنند.

برکات ولادت امام سیدالساجدین (علیه السلام )

روز پنجم از ماه شعبان و بعد از زمان مطابق ولادت حضرت سید الشهداء و حضرت عباس، حادثه مبارک ولادت سرور اهل سجده و زینت عبادت کنندگان اهل معرفت و عرفان خالص، امام  علی بن الحسین ـ سلام الله علیهم اجمعین ـ قرار گرفته است. آن بزرگوار در حادثه عاشورا و آن جنگ دفاعی و بی نظیر تاریخ حضور داشت. اما بیماری شدید او مانع از حضور در میدان جنگ شد . اگرچه او با وجود ابتلاء به بیماری شدید از پدر بزرگوارش اذن جهاد و شرکت در میدان جنگ را طلبید! اما امام ـ علیه السلام ـ به او اجازه نداد و او را وصی و جانشین خود قرار داد و سرپرستی بانوان و کودکان حرم و مسئولیت همراهی با آنها را به عهده او گذاشت.

قبلاً مقالاتی در سیره شریف امام سید الساجدین ـ علیه السلام ـ نوشته شد و بحث در سیره شریفش منتهی شد به ذکر و توضیح و شرح بعضی از سخنان آن حضرت و قطعاتی از دعاها از کتاب شریف «صحیفه سجادیه». و بنا گذاشتیم به ادامه آن مقالات، اما توفیق این کار حاصل نشد و اکنون که در حال ورود به ماه مبارک رمضان هستیم بحث در سیره شریف و کلام مبارک آن حضرت را به صورت ذکر و توضیح «دعای ابوحمزه » ادامه می دهیم! ان شاء الله تعالی.

۹۷/۲/۲۶

پاورقی ها:

۱ـ وبسایت حکمت طریف بخش کلام ایام شماره ۴۷ تحت عنوان : ولادت حضرت ابوالفضل (علیه السلام )

۲ـ نشریه قرآنی بینات، شماره ۲۸ویژه نامه امام علی (ع) و قرآن، مقاله «تجلی آیات قرآن در سیره عملی امیر المؤمنین علی (علیه السلام )» این مقاله در وب سایت حکمت طریف در بخش تجلی قرآن در سیره معصومین (علیهم السلام)منتشر شده است