روش صحیح حفظ قرآن کریم (۳)

در شماره قبلی اشاره شد به اینکه تکرار آیات قرآن فواید و آثار مبارک زیادی دارد و یکی از آن فواید تثبیت آیات در ذهن است، فراموش نشود.در این قسمت به شرح آثار مورد نظرـ بطورفشرده ـ می پردازیم.

آیات حفظ شده لازم است در دفعات متعددی تکرار شود، تا اینکه بصورت ملکه ذهنی در آید و در ذهن ثابت شود. بطور یکه قبلاً گفته شد، لازم است مقدار وقتی را که صرف حفظ قرآن می شود به دو قسمت تقسیم کرد. در قسمتی از آن به حفظ آیا ت جدید پرداخت و در قسمت دوّم باید آیات حفظ شده قبلی تکرار شود .

در جهت تکرار آیات حفظ شده علاوه بر وقتی که در شبانه روز به این کار اختصاص می یابد، می شود از وقتهائی که در بین روز غالباً تلف می شود و از بین می رود،استفاده کرد.مثلاً وقتی که کسی به مدرسه و محل کار خود می رود یا در وسیله نقلیه نشسته است و بجائی می رود و یا منتظر شروع کار ، درس است و یا درصفی مثل صف نانوائی ایستاده و منتظر رسیدن نوبت خود است.

در این زمینه مناسبت دارد به مطلب جالبی اشاره شود که از عالم و مرجع تقلید بزرگ شیعه حضرت آیة اللّه بروجردی رحمة اللّه علیه نقل شده است . و آن اینکه روزی در جلسه درس ایشان بعضی از علما به ایشان اعتراض گونه ای کردند که شما گاهی اندکی دیرتر از وقت تعیین شده در جلسه درسی حاضر می شوید و در نتیجه مقداری از وقت ما تلف می شود!

ایشان فرمودند :اینکه من گاهی اندکی دیرتر سر درس حاضر می شوم از روی ناچاری است. مثلاً فردی از راه دور آمده است به دیدن من و کاری با من دارد و سوالی دارد و در نتیجه من ناچار اندکی دیر سر درس می آیم . اما شما چرا وقتتان تلف می شود ؟ شما بهتر است دراین دقایق که انتظار شروع درس را می کشید به حفظ آیاتی از قرآن بپردازید و خود من ـ منظور آیه اللّه بروجردی است ـ دوازده جزء از قرآن را در این نوع وقت ها یعنی دقایقی که منتظر شروع درس بودم حفظ کردم .

چنانکه می دانیم در آیات قرآن مجید خداوند عالم بطور مکرر به بندگانش دستور ذکر اللّه آن هم بصورت کثیر صادر فرموده است از جمله:

«یا ایها الذین آمنوا اذکر وا الله ذکرا کثیرا» (سوره احزاب ، آیه ۴۱)

یعنی ای کسانیکه ایمان آورده اید اللّه را یاد کنید آن هم یاد کردن کثیر ، یعنی بطور مستمر و پی در پی متوجه او شوید .

ذکر اللّه آثار و نتایج و فواید زیادی دارد که توضیح کامل موضوع احتیاج به مباحث مفصّل و تلیف کتابهای مستقلی دارد وطبعاً حتی طرح موضوع و بعضی از نکات آن در حد ارتباطی که با تکرار آیات حفظ شده از قرآن دارد اشاره ای می کنیم:

بطوریکه در آیات ذکر شده ملاحظه می شود، خداوند عالم فلاح انسان را متوقف بر ذکر اللّه کثیر کرده است. یعنی رسیدن انسان به مقصد حیات و ورود به زندگی در بهشت ـ که فلاح حقیقی در آن صورت حاصل می شود ـ از طریق ذکر اللّه آن هم بصورت کثیر تحقق می یابد.

ذکر اللّه بصورت مستمر و در همه حالات

درآیاتی از قرآن مجید دستور ذکر اللّه بطور استمراری صادر شده است. خداوند می فرماید :

«فادا قضیتم الصلاة فاذکروا الله قیاما و قعودا وعلی جنوبکم»(سوره نساء آیه ۱۰۳) یعنی وقتی نماز را تمام کردید به ذکر اللّه بپردازید در حال ایستاده و نشسته و به پهلو خوابیده، منظور این است که در همه حالات اللّه را ذکر کنید و چیزی مانع آن نشود .

در صورتیکه کسی در مقام حفظ کردن قرآن بطور مستمر و در هر فرصتی که پیش می آید به تکرار آیات حفظ شده بپردازد، موضوع ذکر اللّه کثیر و آثار آن درمورد او تحقّق پیدا خواهد کرد . چون قرائت آیات قرآن و در ذهن حاضر کردن آنها یکی از مراتب مهم ذکر اللّه است . یعنی کسانیکه به تکرار مستمر آیات قرآن ـ حتی در ذهن ـ اشتغال پیدا می کنند در مقام و موقعیت بسیار متعالی و باعظمت اهل ذکر قرار می گیرند و روح آنها پی در پی با عطر توحیدی معطر می شود و با نور آیات قرآن منوّر می شود.

روش صحیح حفظ قرآن کریم (25)
بخوانید

در احادیث نقل شده از ائمه معصومین ثواب عظیمی برای کسی که قرآ ن مجید را قرائت می کند ذکر شده است از جمله امام محمد باقر می فرمایند:کسی که قرآن را در نماز خود بخواند در حالیکه ایستاده نماز می خواند،خداوند به هر حرفی از آن صد حسنه برای او می نویسد و هر کس آن را در نماز در حال نشسته بخواند ، خداوند به هر حرفی پنجاه حسنه برای او می نویسد و هر کس آ ن را در غیر نماز بخواند، خداوند به هر حرفی ده حسنه برایش می نویسد.

دراین زمینه روایات دیگری وجود دارد که از آنها برمی آید که اگر کسی آیه ای را در ذهن خود تصوّر کند و یا گوش فرا دهد به قرائت دیگران، مطابق هر حرفی یک حسنه برای او نوشته می شود.

با این توضیح مشخّص می شود که تکرار آیات حفظ شده مراتب عظیمی از ثواب با خود همراه خواهد داشت و هیچ کار دیگری دارای این همه آثار مبارک نخواهد بود.

برنامه حفظ از هفته یازدهم

دراین هفته سوره انفطار و ۱۵ آیه از سوره تکویر حفظ شود، وحفظ بقیه سوره مطفّفین به هفته بعدی موکول شود. و سوره انشقاق و ۱۰ آیه اول سوره مطفّفین سه مرتبه تکرار شود .

این که دریک سوره، بعد از حفظ تعدادی از آیات فاصله تعیین شد،به جهت آن است که حفظ بعضی از سوره ها در یک مرتبه گاهی اوقات مقداری ایجاد مشکل می کند؛ از این رو برای این که جاذبه و شیرینی حفظ تحت تثیر خستگی ذهن قرار نگیرد ،لازم است جهت ایجادنوعی تنوع یک سوره در دو یا چند بخش حفظ شود .

هفته دوازدهم

در این هفته از آیه ۱۱ تا ۳۰ سوره مطففین و بقیه سوره تکویر حفظ شود و سوره انفطار و انشقاق و بروج و طارق دو مرتبه تکرار شود .

ادامه از صفحه ۶۳

هفته سیزدهم

از این هفته بقیه سوره مطففین ـ ۶ آیه آخر ـ و ۳۰ آیه اول سوره عبس حفظ شود و سوره های مطففین و تکویر سه مرتبه و سوره های اعلی و غاشیه و فجر وبلد و شمس یک مرتبه و در صورت امکان دو مرتبه و حتی بیشتر تکرار شود

هفته چهاردهم

در این هفته بقیه سوره عبس و سوره نازعات حفظ شود و سوره های طارق و بروج و انشقاق و مطففین یک مرتبه تکرار شود.

بطوریکه قبلاً گفته شد تکرار سوره ها هرچه بیشتر انجام بگیرد ، بهتر خواهد بود و در این برنامه حداقل تکرار تعیین می شود و اگر دفعات تکرار بیشتر از حد تعین شده باشد ، بهتر خواهد بود .

هفته پانزدهم

دراین هفته سوره نب حفظ شود و سوره های لیل تا ناس یک مرتبه تکرار شود و به این ترتیب و در صورت بکار بستن دقیق این برنامه یک جزء قرآن مجید بطور کامل و دقیق و آیه به آیه حفظ و تکرار شده است .

هفته شانزدهم

در این هفته سوره مرسلات از جزء ۲۹ حفظ شود و برنامه تکرار جزء ۳۰ که قبلاً حفظ شده، بصورت ذیل ادامه یابد :

لازم است سوره ها ی جزء ۳۰ بطور تقریبی به ۴ قسمت تقسیم شور و هر قسمت در طول هفته یک مرتبه تکرار شود . اما علاوه بر آن سوره هایی که اخیراً حفظ شده ، یعنی سوره های تعیین شده، برای هفته های یازدهم تا پانزدهم حداقل در این هفته و هفته بعد دو مرتبه تکرار می شود.

هفته هفدهم

دراین هفته سوره انسان و ۲۰ آیه از سوره قیامت حفظ شود و سوره مرسلات درطول هفته سه مرتبه تکرار شود. و این تکرار علاو ه برنامه تکرا ر یک چهارم جزء ۳۰ است که در هفته شانزدهم دکر شد.

هفته هیجدهم

در این هفته بقیه سوره قیامت و۳۰ آیه اول سوره مدثر حفظ شود و سوره انسان و ۲۰ آیه اول سوره قیامت در طول هفته ۳ مرتبه تکرار شود و همچنین سوره مرسلات دو مرتبه درطول هفته تکرار شود.

پدید آورنده : الیاس کلانتری ، نشریه بشارت شماره ۲۵، صفحه ۶۲

دکمه بازگشت به بالا
بستن